تورم نقطه به نقطه حبوبات و سبزیجات در اثر اعمال ارز ترجیحی رکورد زد؛ کالری‌سوزی با طغیان قیمت‌ها

به طور مثال اگر فردی بخواهد مطابق الگوی مصرف سبد معیشتی حداقل خوراک کره مصرف کند بایستی، در ماه 750 گرم کره در برنامه غذایی خود داشته باشد که قیمت 750 گرم کره حیوانی پاستوریزه از 357 هزار و 461 تومان در آذر به 392 هزار و 661 تومان و معادل ده درصد افزایش یافته است یا قیمت 2 کیلو و 100 گرم سیب‌زمینی از حدود 56 هزار تومان در آذر به حدود 67 هزار تومان در دی و معادل 20 درصد جهش کرده است. در خصوص حبوبات نیز این افزایش قیمت بیش از ۲۰ درصد بوده است و اکنون میانگین قیمت هرکیلو عدس فله درشت ۱۱۳ هزارتومان، نخود ۹۴ هزارتومان، عدس ریز ۱۰۸ هزارتومان، لپه ۱۰۵ هزارتومان، لوبیا رشتی ۱۷۰ هزارتومان، لوبیا قرمز۱۲۹و ماش ۱۰۲ هزارتومان است. 
این درحالی است که قیمت حبوبات بسته‌بندی شده از این هم بالاتر است. در نتیجه به نظر می‌رسد پرالتهاب‌ترین کالاهای خوراکی از نظر قیمتی، اقلامی بوده که در گروه سبزیجات و حبوبات قرار می‌گیرد.
این موضوع نشان دهنده تورم بالاتر از مرز خطر در اقلام خوراکی ذکر شده و به نوعی یک تهدید امنیت غذایی برای مردم و به‌ویژه اقشار آسیب‌پذیر جامعه است. در گزارش‌های قبلی اشاره شد که طبق اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس از شاخص فقر چند بعدی در بین استان‌های کشور، هرمزگان در لیست محروم‌ترین استان‌ها قرار دارد و مهم‌ترین اولویت هرمزگان در فقرزدایی، رفع محرومیت فقر کالری است که رفع آن موجب کاهش 66 درصدی فقر در هرمزگان خواهد شد. اما از آنجایی که در چند ماه اخیر شاهد اقدام قابل توجهی برای رفع این معضل در استان نبوده‌ایم؛ به نظر می‌رسد با گرانی‌های اخیر اقلام خوراکی، احتمالا در سال آینده شاهد افزایش رتبه هرمزگان در لیست محروم‌ترین‌ استان‌های کشور باشیم.

تغییر قیمت نجومی حبوبات بسته‌بندی در یک سال گذشته

همان‌طور که می‌دانید قیمت حبوبات بسته‌بندی از قیمت فله آن بالاتر است این در حالی است که سود مجاز واحد‌های بسته بندی حبوبات ۱۷ درصد است اما در شرایطی که بازار دچار التهاب است حبوبات بسته بندی با حاشیه‌های سود بیشتر از حد مجاز عرضه می‌شود. به علاوه نگاهی به فروشگاه‌های اینترنتی نشان می‌دهد که قیمت حبوبات بسته‌بندی در یک سال گذشته افزایش قیمت چشمگیری داشته است.
لازم به توضیح است که قیمت حبوبات بسته‌بندی به برند محصول نیز وابسته است؛ اما به‌طور میانگین در بسته‌بندی نهصدگرمی انواع حبوبات، قیمت لوبیا قرمز ۱۸۵ هزارتومان، لوبیا سفید ۱۹۶ هزارتومان، ماش ۱۰۹ هزارتومان، عدس ۱۶۹ هزار تومان، لپه ۱۷۷ هزار تومان و نخود ۱۸۵ هزارتومان
است.

علت طغیان قیمت‌ها چیست؟

نیاز سالانه کشور به حبوبات نزدیک به ۷۹۲هزار تن است که ۶۶۱هزار تن در داخل تولید می‌شود و الباقی آن وارد می‌شود ولی آمارها نشان می‌دهد در مقایسه با 3 سال گذشته در نیمه نخست سال 1403 واردات حبوبات به دلیل گره خوردن آن با تامین ارز وارداتی، کاهش داشته است و همین موضوع باعث برهم خوردن تعادل عرضه و تقاضا در بازار شده است.
از طرفی واردات این محصول در سال جاری قرار بود با دلار 28 هزار و 500 تومانی صورت بگیرد؛ ولی به نظر می‌رسد واردات با نرخ دلار نیما صورت گرفته است. همان‌طور که می‌دانید؛ دلار نیما در نیمه نخست سال از محدوه قیمت 42 تا 45 هزار تومان به یکباره تبدیل به دلار توافقی در قیمت 65 تا 68 شد و زمینه افزایش قیمت آن را فراهم کرد. یعنی عملا ارز ترجیحی به سفره مردم کمک چندانی نکرد و انتظارات تورمی باعث طغیان قیمت در حبوبات شد.  علاوه بر این در تابستان امسال بالغ بر ۵‌هزار تن حبوبات وارداتی به ارزش ۸ میلیون دلار در بنادر و گمرکات در معرض فساد قرار گرفت و این موضوع نیز مزیدی بر علت گرانی‌های اخیر شد.
خالی از لطف نیست که بدانید سرانه مصرف حبوبات بر اساس آمارها ۹ کیلو و ۱۰ گرم به‌عنوان میانگین مصرف سالانه هر فرد در کل کشور است و سرانه مصرف جهانی حبوبات حدود ۱۳ کیلوگرم است و با گرانی‎های افسار گسیخته احتمالا در سال آینده شاهد کاهش سرانه مصرف حبوبات در کشور باشیم.