به مناسبت سالمرگ «دانته» شاعر ایتالیایی

ماجرای کمدی الهی و آثار مشابه


نویسنده: شیوا شاکری

شنبه آینده سالگرد درگذشت یکی از چهره های شاخص ادبیات جهان است. «دانته آلیگیری» شاعر شهیر ایتالیایی است که در حدود سال 1265 میلادی درفلورانس ایتالیا به دنیا آمد. او کتاب‌های متعددی مثل «کمدی الهی»، «زندگانی نو»، «ضیافت»، «سلطنت» و «آهنگ‌ها» را نوشت. او موفق شد با نوشتن آثارش به لهجه «توسکانی» در ایتالیا عمومیت ببخشد. همه دانته  را با اثر ارزشمندش کمدی الهی می‌شناسند. کمدی الهی داستان سفر خیالی دانته به دوزخ، برزخ و بهشت است. در دوزخ و برزخ  «ویرژیل»  شاعر رومی راهنمای اوست و در سفر بهشت «بئاتریس» معشوقه‌اش او را راهنمایی می‌کند.

کمدی الهی  جز آثار اول ادبیات ایتالیا  و اثری مرجع برای اهالی ادبیات در سراسر دنیاست. اما این اثر تنها اثری نیست که به  موضوع سفر به دنیای پس از مرگ پرداخته است «رسالة الغفران» اثر «ابوالعلای معری» فیلسوف عرب و «ارداویراف نامه» ایران که داستان سفر «ویراف مقدس» به دنیای پس از مرگ است به همین موضوع می‌پردازند.
 در هر سه اثر فردی برای فهم راز زندگی پس از مرگ به جهانی دیگر می‌رود و پس از بازگشت، آن‌چه دیده است را برای اطرافیانش بازگو می‌کند. شباهت‌هایی که بین خط اصلی ماجرای هر سه اثر وجود دارد اهمیت شاخه‌ای از ادبیات را مشخص می‌کند به نام ادبیات تطبیقی. این شاخه از ادبیات با بررسی شباهت‌های آثار ادبی به خاستگاه اصلی آن اثر پی می‌برد و چه بسا پرده از حقایقی بردارد که تاریخ نتوانسته است به آن دست
پیدا کند.
 در حین بررسی چگونگی انتقال یک اثر از فرهنگی به فرهنگ دیگر می‌توان به حقایقی تاریخی در مورد رابطه بین این‌دو فرهنگ رسید. مثلا بررسی تطبیقی اساطیر ایران و هند نشان می‌دهد مردم این دو کشور زمانی با هم زندگی می‌کرده‌اند. مثال دیگر این‌که تاثیرپذیری گوته از حافظ بدون شک منجر به شکل‌گیری آثاری با تفکر حافظ در ادبیات آلمان شده است.  ادبیات تطبیقی شاخه‌ای مهم از ادبیات است که باید جدی گرفته
 شود.
  حسن بزرگی که این شاخه از ادبیات  دارد، ایجاد زمینه مناسب برای شناخته شدن آثار ناشناخته است.
مثلا ارداویراف‌نامه و رسالة الغفران به اندازه کمدی الهی شناخته شده نیستند و بررسی شباهتشان با این اثر باعث شناخته شدنشان می‌شود.
 این که کدام اثر از دیگری تاثیر پذیرفته  می‌تواند برای مطالعه درمورد فرهنگی که آن اثر را تولید کرده است، راهگشا باشد. چند سالی است با گرایشی شدن رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه‌های کشور برای گرایش ادبیات تطبیقی دانشجو جذب می‌کنند. جذب دانشجو در این رشته به خودی خود اتفاق مبارکی است و باید در انتظار نتایجش در سال‌های بعد نشست. تحقیقات زیادی در این حیطه انجام شده و مقالات ارزشمندی به چاپ رسیده است.  لازم است دانشجویان رشته ادبیات تطبیقی بیاموزند چگونه نتیجه این تحقیقات را به سبد مطالعاتی عموم مردم وارد کنند.  آن‌چه تا کنون نوشته شده است، فقط مورد استفاده محققان این
عرصه است.
 لازم است نتیجه این مطالعات در یک رسانه مناسب به شکلی جذاب برای عموم مردم ارائه شود تا این شاخه از ادبیات با پرباری هرچه بیشتر باعث رقم خوردن اتفاقات خوب در عرصه فرهنگ شود.

برای این مطلب تا کنون نظری ثبت نشده‌ است.
0 / 200
  • نظر شما پس از بررسی و تایید منتشر خواهد شد.
  • لطفا از بکاربردن الفاظ رکیک، توهین و تهمت به اشخاص حقیقی و حقوقی خودداری کنید.

آخرین خبرها