معاملات بازار بورس از اواخر آبان‌ماه به سمت سهام بزرگ و متوسط پیش رفته‌است. این تغییر ایجاد تعادل در بازار، خروج معاملات از صف فروش و تمایل سرمایه‌گذاران به خرید سهام در بورس را نشان می‌دهد. افزایش ارزش و حجم معاملات در چند روز گذشته از ورود نقدینگی‌های موجود در بازار به سمت سهام خبر می‌دهد. از سویی اعلام بودجه سال آینده کشور، تحولات احتمالی روابط ایران و آمریکا در ماه‌های پیش رو، انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده کشور و برخورد با متخلفان بازار سرمایه در تابستان امسال، باعث شده این روزها بازار سهام سبزپوش باشد و هم اکنون شاهد رشد بیش از ۲۳ هزار واحدی بورس بوده‌ایم. روند صعودی بورس تا چه زمانی ادامه خواهد یافت؟ آیا مانند میانه تابستان باید به‌زودی منتظر ریزش شدید ارزش سهام باشیم؟ «میلاد ملک‌پور»، فعال اقتصادی، مدرس دانشگاه و یکی از کارشناسان و تحلیلگران بازار سرمایه در بندرعباس به این سوال‌ها پاسخ می‌دهد.

اخبار مربوط به واکسن کووید-19، چه تاثیراتی روی بازار سهام می‌گذارد؟

اقتصاد جهان با بحران کرونا گره خورده‌است. با همه‌گیری این ویروس، شرکت‌های بزرگ از جمله شرکت‌های حوزه گردشگری و سازمان‌های بزرگ هواپیمایی متضررشدند. حال تمامی این شرکت‌ها در انتظار توزیع واکسن کرونا هستند تا خسارت‌های‌شان را جبران کنند و به دوران سوددهی خود برسند؛ اما به نظر می‌رسد کشف واکسن کرونا بر بازار سرمایه در ایران تأثیر چندانی ندارد و تأثیر کمتری از آن می‌گیرد. ممکن است توزیع این واکسن، تنها در بخشی از گروه‌های دارویی و صنایع بزرگ مآثر باشد. به طور کلی، شاخص‌های مهم‌تر و تاثیرگذار دیگری در بازار سرمایه وجود دارد. ثبات نسبی در قیمت ارز، امید به رفع تحریم‌ها، انتخابات آمریکا و انتظاراتی که از انتخاب شدن رئیس جمهور جدید در بین عموم مردم و شرکت‌ها منتشر شده بود، از عوامل تاثیرگذار بر روی بازار سرمایه در کشور هستند.

آیا بورس همچنان حباب است؟

بورس بازاری است که قیمت گذاری، خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می پذیرد. از کارکردهای اساسی بورس مدیریت انتقال ریسک و توزیع آن، شفافیت اطلاعات، کشف قیمت، ایجاد بازار رقابتی و جمع آوری سرمایه ها و پس اندازهای کوچک برای تامین سرمایه مورد نیاز فعالیتهای اقتصادی است. برخی مردم بر این باور هستند که با صعودی شدن نرخ دلار، سرمایه‌هایشان را باید به سودآوری بیشتری برسانند و بتوانند عقب‌افتادگی از نرخ دلار را جبران کنند. از فروردین ماه سال جاری، ورود هیجانی از یک طرف و انتظاراتی که مردم از بازار سرمایه داشتند از طرف دیگر، باعث شروع حباب در بازار بورس شد. پس از مدتی این انتظارات کاهش یافت اما هیجانات برای فروش سهام، باعث ایجاد صف های فروش شد که این خود مشکلات دیگری را به وجود آورد. در حال حاضر برخی سهام‌های صنایع مختلف، پایین‌تر از مقدار واقعی‌شان، خرید و فروش می‌شوند که دارای حباب نیستند و کسانی که از علم کافی در بازار سهام برخوردار هستند، این سهام‌ها را شناسایی و سود مناسبی از آن کسب می‌کنند. در مقابل سهام‌هایی هستند که با توجه به نوسانات از شاخص کل بورس، تأثیر می‌پذیرند. پس نمی‌توان گفت که شاخص بورس کلاً حباب دارد، خیلی سهم‌ها هستند که حباب‌شان منفی و برخی حباب‌شان مثبت است.

بورس برای سرمایه‌گذاری و کسب سود مناسب‌تر است یا بانک؟

 بانک به سپرده شما سودی تضمین‌شده می‌دهد ولی در مقایسه با بازه زمانی که این پول در اختیار بانک است، نرخ آن پایین است. سودی که می‌توان از بورس به دست آورد، در مقایسه با بانک بسیار بالاتر است اما مثل بانک تضمین ندارد و ریسک سرمایه گذاری در بورس به مراتب بیشتر است. سودآوری، به سیاست‌های مالی دولت، استراتژی جامعه و متغیرهای بسیاری مرتبط است. به‌طورکلی، حمایت دولت از پول ملی، نقش مهمی در کسب سود از سرمایه‌گذاری دارد که بانک مرکزی با کنترل نقدینگی، این وظیفه را بر عهده دارد. رشد نقدینگی در جامعه باعث شده است افرادی که دارای سرمایه هستند، نقدینگی خود را وارد بازارهای ثانویه کنند. برخی از این افراد با بازار سهام آشنا شدند تا بتوانند با ارتقای دانش خود در این زمینه، فرصت‌های خوبی برای کسب و کارهایشان به دست بیاورند. حتی تعدادی از سرمایه‌گذاران، بورس را به‌عنوان شغل اول خود برمی‌گزینند. بورس از جهتی به صنایع کشور کمک می‌کند و می‌تواند به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم نقدینگی کشور را به سمت تولید هدایت می‌کند. بورس در حال حاضر گزینه بهتری برای اقتصاد ایران و سودآوری بیشتر است. به اعتقاد من، سرمایه‌گذاری بلندمدت در شرکت‌هایی که روبه رشد هستند و بنیادهای ارزنده‌ای دارند، بیشتر از بانک سودآوری دارد و باعث کمتر شدن  فشار تحریم ها خواهد شد و به توسعه اقتصادی کمک خواهد کرد. سرمایه‌گذاری با نگاه کوتاه‌مدت ریسک بیشتری را خواهد داشت و به تبع آن می تواند ضرر بیشتری را به سرمایه گذاران تحمیل کند؛ از آن رو سرمایه گذاری با نگاه بلند مدت در بازار سرمایه توصیه می شود. همان‌طور که طی سه ماه اخیر، بازار افت بسیار شدیدی کرد و سرمایه‌داران از بورس خارج و وارد بازار دیگری مانند ارز، طلا و صنایع خودرو شدند. افراد می‌توانند با کسب اطلاعات کافی و بهره‌گیری از دانش بازار سرمایه، در سهم بنیادی قوی برای بلندمدت سرمایه‌گذاری کنند و سود مناسبی از سرمایه گذاری خود به دست آورند. در حال حاضر شاخص بورس به محدوده واقعی خود نزدیک شده است و حدود منطقی‌تر نسبت به گذشته دارد.

وضعیت بورس در آذرماه چگونه است؟

نوسانات ذات بازار سرمایه است. در چند روز اخیر، مثبت بودن سهم‌های شاخص‌دار باعث کم شدن فشار عرضه شد. در حقیقت صف‌های فروش که ذات هیجانی دارند، از بین می‌روند و شاهد نوسانات منطقی‌تر در بازار هستیم.  همانگونه که انتظار می‌رفت، بازار روزهای مثبتی را طی کرد  و شاخص کل بورس از لحاظ تکنیکال در حال حاضر مقاومت هایی را پیش روی خود دارد. بسیاری از سهم ها، اهمیتی به سبز یا قرمز بودن شاخص کل نمی‌دهند و راه خودشان را طی می‌کنند. افرادی که در حوزه بازار سرمایه هستند، می‌دانند که شاخص هم‌وزن در حال حاضر می‌تواند مسیر بهتری را در آینده بازار به نسبت شاخص کل نمایان کند. در نهایت پیشنهاد می شود که برای سرمایه گذاری مناسب در بورس، یا دانش خود را بالا ببرید یا از سبدگردان ها یا افراد متخصص در این حوزه استفاده کنید.