از سال 1394 که رهبر معظم انقلاب اسلامی در ابلاغ سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه، بر توسعه اقتصاد جنوب کشور و سواحل مکران تأکید کردند، دولت مکلف شد زیرساختهای لازم را برای آبادانی و توسعه سواحل مکران فراهم کند. سال گذشته شورای عالی آمایش سرزمین، سند توسعه منطقه ساحلی مکران در افق ۱۴۱۵ را تصویب نمود و امسال برای اجرا ابلاغ شد. منطقه ساحلی مکران مشتمل بر شهرستانهای جاسک، سیریک و میناب در هرمزگان و دو شهرستان در استان سیستان و بلوچستان است. بر اساس طرح آمایش سرزمینی در حوزه عملیاتی 26 درصد از مساحت هرمزگان در حوزه مکران قرارمی گیرد. همچنین ازنظر دسترسی به خط ساحلی نیز 52 درصد از کل خط ساحلی مکران در قلمرو استان هرمزگان قرار دارد. در این سند تأکید شده که توسعه این منطقه نمیتواند بدون مشارکت اجتماعات محلی چه ازنظر اجتماعی و فرهنگی و چه ازنظر استراتژیک به پایداری برسد. در غیر این صورت ایجاد واحدها و پروژههای بزرگ صنعتی و تجاری بدون مشارکت مردم محلی میتواند به بُروز مشکلات اجتماعی، فقر و نابرابری منتهی شود. حال پس از گذشت چند ماه از ابلاغ این سند این روزها خبرهای مختلفی از اجرایی شدن برنامههای توسعه شهرستان جاسک و سواحل مکران شنیده میشود.
آغازگر توسعه سواحل مکران و شهرستان جاسک نیروی دریایی ارتش بود.
امیر دریادار خانزادی فرمانده نیروی دریایی ارتش میگوید: این منطقه در آینده شاهد پیشرفتهای چشمگیری خواهد بود که این حرکت از گذشته آغازشده است. وی تأکید میکند: رویکرد رهبری از توسعه سواحل مکران نگاه به نفت نیست بلکه نگاه به احیای تمدن دریایی با تکیهبر ظرفیتهای بومی و محلی است.
وی معتقد است: شهرستان جاسک فرصتی برای جذب سرمایهگذاران در شرق هرمزگان است. در طرح توسعه سواحل مکران وظایف و مسئولیتهای دستگاههای مختلف بهصورت دقیق مشخصشده است.
توسعه سواحل مکران از اولویتهای دولت
دکتر روحانی رئیسجمهور نیز در مراسم بهرهبرداری از آغاز عملیات اجرایی طرح بزرگ احداث خط لوله انتقال نفت گوره -جاسک تأکید کرد: جاسک به پایگاه مهم صادرات نفت ایران تبدیل خواهد شد که با تکمیل این طرح تا اسفندماه امسال، روزانه یکمیلیون بشکه نفت از جاسک به خارج کشور صادر میشود.
معاون اول رئیسجمهوری نیز میگوید: سواحل مکران یک ظرفیت بزرگی است که با سفر رهبر معظم انقلاب به این منطقه کشف شد و در حال آبادسازی است. اسحاق جهانگیری معتقد است: یکی از کارهایی که باید در محدوده سواحل مکران انجام شود شناسایی ظرفیتهای دریا محور، کشاورزی، شیلات و صید است.
معاون اول رئیسجمهور میکند: توسعه سواحل مکران از اولویتهای کار دولت است و هرمزگان و سواحل مکران یکی از مناطق مهم کشور به شمار میروند که ظرفیتهای زیادی برای توسعه دارند که بهدرستی از آنها استفادهنشده است.
شتاب در توسعه سواحل مکران
استاندار هرمزگان نیز تأکید میکند: برنامههای توسعهای سواحل مکران با شتابی درخور توجه در حال اجرا است که با راهاندازی خط پروازی مسیر جاسک- تهران دسترسی سرمایهگذاران به این منطقه تسریع شده است.
فریدون همتی با اشاره به احداث پایانه صادرات نفت در شهرستان جاسک میگوید: احداث پایانه صادرات نفت در این شهرستان یکی از بزرگترین و مهمترین پروژهها در قالب طرح توسعه سواحل مکران به شمار میرود که هدفگذاری آن ایجاد ظرفیت صادرات 10 میلیون بشکه نفت در این پایانه است.
نماینده عالی دولت در هرمزگان همچنین میگوید: تمام پروژههایی که در توسعه سواحل مکران اجرا میشود اشتغال فراوانی برای مردم این منطقه به دنبال خواهد داشت. علاوه بر پروژههای نفتی و کشاورزی، پروژه بخشهای دیگری مانند آبزیپروری و گردشگری هم میتواند جهشی در اقتصاد منطقه ایجاد کند. احداث شهر جدید مکران در این منطقه نیز در دستور کار دولت قرار دارد که استاندار هرمزگان دراینباره میگوید: احداث این شهر در غرب شهرستان جاسک در افق 20 سال آینده برای اسکان 200 هزار نفر جمعیت در این شهر جدید پیشبینیشده است.
استاندار هرمزگان همچنین از اجرای طرح توسعه شرق هرمزگان با استفاده از ظرفیت طرح توسعه سواحل مکران خبرمیدهد و میگوید: سواحل مكران گنجی فراموششده بود كه پس از تذكر رهبر انقلاب، دولت تدبیر وامید آن را بهعنوان یك محور سرلوحه كارهای خود قرارداد.
همتی، به برخی از طرحهای مهم توسعه حوزه شرق استان در قالب طرح توسعه سواحل مكران اشاره میکند: اجرای ابر پروژه پتروپالایش مكران، احداث نیروگاه سیریك با مشاركت روسیه، توسعه اراضی پاییندست سد جگین باهدف تولید محصولات كشاورزی، ایجاد مخازن نفتی جهت صادرات و بانكرینگ سوخت و تبدیل بندر جاسک به ترمینال صادرات نفت و گاز بهعنوان بزرگترین بندر تجاری و نفتی كشور در دریای عمان در قالب توسعه سواحل مكران در حال پیگیری است.
رویکرد توسعه صادرات غیرنفتی
محمد رادمهر فرماندار شهرستان جاسک نیز با خوشبینی به آینده درخشان این شهرستان و سواحل مکران تأکید میکند: تعداد قراردادهایی که در سالهای اخیر در راستای توسعه شهرستان جاسک و سواحل مکران به امضا رسیده بیش از تعداد قراردادهایی است که در طول 40 سال گذشته منعقدشده است.
وی میگوید: ایجاد بزرگترین شهرک صنعتی با 20 هزار هکتار مساحت و اشتغالزایی 5 هزار نفر، احداث سد گابریک باهدف تأمین آب شرب، صنعت و آب کشاورزی منطقه مکران، ایجاد منطقه آزاد جاسک و تبدیل بندر صیادی گوگسر به بندر تجاری، صادراتی راهاندازی خط دریایی جهت صادرات کالا از بندر جاسک به کشورهای عمان و امارات متحده عربی ازجمله طرحها و پروژههای توسعهای شهرستان جاسک و سواحل مکران است.
رادمهر تأکید میکند: سیاستها و راهبردهای توسعهای دولت با رویکرد توسعه صادرات غیرنفتی همراه است. وی ادامه میدهد: بندر جاسک با توجه به نزدیکی به کشورمان، قطب صادرات غیرنفتی جنوب کشور تلقی میشود
فرماندار شهرستان جاسک با اشاره به افزایش صادرات غیرنفتی از طریق بندر جاسک معتقد است: جاسک با بهرهمندی از بزرگترین ناوگان ترانزیت دریایی کشور و پیشرفتهترین پایانه دریایی، سهم مهمی در صادرات غیرنفتی کشور دارد.
کلام پایانی: به نظرمی رسد با تصویب سند توسعه منطقه ساحلی مکران و اجرایی شدن این سند که با شتاب دنبال میشود نشان میدهد دولت برای آبادانی این منطقه و توسعه صادرات غیرنفتی برنامههای جامعی در دست اجرا دارد. با توجه به انتظار مقام معظم رهبری و دستور رئیسجمهور، توسعه سواحل مکران، اصل و ضرورتی برای تمام مسئولان است.