روز 11 فروردین حدود 300 نفر از زنان فعال در حوزه سینما بیانیه ای را علیه آزارگران جنسی صادر کردند. آنها از «خشونت و باجگیری جنسی» در عرصه کارشان نام بردند و در این باره نوشتند: «هر فرد صاحب قدرت و شهرت در ساز و کار
سینمای ایران از موقعیت خود برای قلدری، تهدید، توهین، تحقیر و تعرض به زنان بهرهبرداری میکند. بیآنکه نهادهای قانونی، اصناف خانه سینما، سینماگران و منتقدان آنها را وادار به پاسخگویی و پذیرش مسئولیت کارشان کنند.»
بیانیه زنان سینماگر در امتداد سلسله افشاگری¬هایی که زنان سینماگر در حدود دو سال گذشته از تجارب آزار و خشونت توسط مردان سینماگر داشتند صادر شد. روایت های زنان سینماگر از امر پنهانی صحبت می کند که عموما در جامعه ما به عنوان تابو شناخته می شود و زنان از سخن گفتن درباره آن منع می شوند. چرا که در جامعه ما زنان مسئول تام و تمام سلامت جنسی جامعه تلقی می گردند. اگر هر نوع ناهنجاری جنسی مانند تجاوز و آزار اتفاق بیافتد، زنان (یعنی قربانیان) به عنوان مقصر شناخته می شوند! از این جهت است که زنان برای پرهیز از مقصر شمرده شدن و بی آبرویی در این باره سکوت می کنند.
اما در چند سال اخیر همراه با جنبش جهانی که در زمینه روایت گری و افشاگری آزارهای جنسی در تمام کشورها اتفاق افتاده، در ایران نیز گروهی از زنان پیشرو شدند و در این باره لب به سخن گشودند. از این جهت بیانیه زنان سینماگر برای کلیه زنان در مشاغل و جایگاه های مختلف راهگشاست چرا که تجارب آزار و خشونت صرفا منحصر به سینما و سینماگران نمیباشد.
زنان مختلف با ظاهر، باورها و جایگاه¬های متفاوت چنین تجاربی را دارند که به جهت جبهه گیری و قضاوت های منفی عموم جامعه امکان بیان آنها را تابحال پیدا نکرده اند. پیگیری های زنان سینماگر می تواند باب تازه ای به روی زنان و البته جامعه بگشاید تا این موضوع را مورد مداقه بیشتر در حوزه قانون، احکام، عرف و فرهنگ قرار دهد و خلاهایی که در این زمینه علی الخصوص در قوانین و برای رسیدگی به آن وجود دارد را برطرف نماید. همچنین این امکان و جسارت را به قربانیان این اتفاقات بدهد که بتوانند بصورت رسمی این موارد را پیگیری کرده و احقاق حق نمایند.
نکته قابل توجه و کارشناسانه در مطالبه زنان سینماگر این است که آنها خواستار تشکیل کمیته ای تخصصی متشکل از حقوقدان، روانشناس، جامعه شناس، متخصص حوزه جنسیت، متخصص حوزه خشونت جنسی و … شده اند که این کمیته «جهت رسیدگی به خشونت جنسی آموزش دیده باشد» و به صورت تخصصی و حرفه ای به این امر رسیدگی کند.
مواجهه تخصصی و دقیق با انواع خشونت جنسی مسئله مهم و حائز اهمیتی است. همچنین آنها به استقلال این کمیته و وابسته نبودن اعضای آن به ساختارهای قدرت و منفعت در سینما اشاره کرده اند. سومین درخواست آنها، حضور اکثریت مطلق زنان در این کمیته است ، این امر کمک می کند که کمیته بدون ملاحظات و منافع جنسیتی مردانه بتواند به مسائل و مشکلات زنان آسیب دیده در این زمینه کمک کنند. در راستای تشکیل این کمیته 12 زن کاندید شده و رای گیری صورت گرفت. از میان کاندیداها 5 نفر شامل ترانه علیدوستی، سمیه میرشمسی، غزاله معتمد، هانیه توسلی و مارال جیرانی برای این کمیته و پیگیری امور مربوط به آن انتخاب شدند.
نویسنده: زهرا اردکانی فرد، پژوهشگر و مدرس زنان و رسانه
روزنامه صبح ساحل