کمبود اطلاعات در برخی از علوم بدون اینکه دلایل و یا علت آن را بدانیم، ما را پایبند به باور یک سری اصول عجیب و غریب کرده است.  گاهی اوقات موهوماتی از مغز انسان‌هایی که علل حوادث را نمی‌دانند، تراوش می‌کند و برای راضی نگه داشتن وجدان خود و دیگران آنها را به دست یک سلسله عوامل نامرئی و خرافی می‌سپارد. بسیاری از این قوانین خرافی حامل پیام‌های دستوری هستند که اگر آنها را انجام ندهیم، مرتکب گناهی نابخشودنی و یا بدبیاری‌هایی می‌شویم که در اسرع وقت به سراغمان می‌آیند. اعتقادات و خرافات در هر برهه‌ای از تاریخ بوده و هم اکنون نیز با پیشرفت علم و تکنولوژی همچنان با صلابت به حفظ جایگاهش پایبند است. این مساله که ریشه در زمان‌های بسیار قدیم دارد، همچون ردپایی از گذشتگان بر جای مانده و اکثر اطرافیان نیز پاهایشان را بر روی همان جای پا می‌گذارند و حتی در مواردی عجیب، دیگران را نیز (به گمان خود)، ارشاد و آگاه می‌کنند.  بعضی گمان می‌کنند این خرافات مختص کشورهای فقیر و توسعه نیافته است، در صورتی که در خرافاتِ کشورهای پیشرفته چیزهایی وجود دارد که تصورش هم غیرممکن است. در ادامه به بررسی تعدادی از خرافه‌های خودمانی و برخی خرافه‌های بین المللی می‌پردازیم. 

   

اعتقاد داشتن به برخی از خرافات باعث به وجود آمدن مشکلاتی در جامعه شده که در این بین خرافه‌های مربوط به اعداد نیز از قلم نیفتاده و بعضی از آنها مربوط به اعداد هستند. یکی از این باورها، نحس بودن عدد 13 است که بسیاری از مردم به طرز عجیبی آن را باور دارند. به گونه‌ای که در زمان‌های قدیم پلاک خانه‌هایشان را از عدد 13 پاک می‌کردند و به جای آن 1+12 را جایگزین می‌کردند . در مواردی دیگر تاریخ عقد و عروسی را به هیچ عنوان روز 13 ماه انتخاب نمی‌کنند تا مبادا نحسی‌اش گریبانگیر خوشبختی زوج جوان شود. ریشه نحوست عدد سیزده این است که یونانیان قدیم عقیده داشتند خدایان دوازده تا هستند و کارهای مردم را انجام می‌دهند، ناگهان خدای سیزدهمی بوجود آمد و یکی از خدایان را کشت و نظام امور را بر هم زد. از این رو ملت یونان عدد سیزده را نحس می‌دانستند. نحوست عدد 13 با کشورگشایی اسکندر به بسیاری از ممالک و جوامع بشری سرایت کرد و همانگونه که می دانید عدد سیزه نزد بسیاری از ملتها نحس است.

  

برخی اعتقاد دارند که در روز جمعه نباید موها را کوتاه کرد. زیرا موجب توقف رشد آن می‌شود و در عوض بهتر است در روز چهارشنبه این کار را انجام داد. حتی در مواردی جزئی‌تر می‌توان به تعبیر عبارات تاکیدی در روزهای اول تا سی ام ماه نیز رجوع کرد. به عنوان مثال کوتاه کردن مو در روز اول ماه قمری موجب کوتاهی عمر می‌شود. در روز دوم حاجت روا می‌شوید. روز سوم رشد موهایتان دوچندان می‌شود. روز چهارم غم و اندوه به سراغتان می‌آید .روز پنجم سرور و شادی به منزلتان راه پیدا می‌کند . روز ششم بلای ناگهانی دامنگیرتان خواهد شد و الی آخر...

  

مراسم ازدواج ایرانی باید در چارچوبی خاص و طبق شرایطی از قبل تعیین شده و رسم و رسومات ایرانی انجام پذیرد. به عنوان مثال خرافه‌هایی مانند اینکه در هنگام جاری شدن خطبه عقد می‌بایست نگاه عروس حتما به آینه باشد. در لباس حاضران گره وجود نداشته باشد و عروس گره‌های لباس خود را باز کند تا مبادا در زندگی پیش رویش گره در کارش بیفتد. میهمانان خانم بر سر سفره عقد سفیدبخت باشند. اعتقاد به اینکه شکستن آئینه بر سر سفر عقد شگون ندارد. حتی انجام کارهایی از قبیل برش زدن کیک توسط زن و شوهر که هردوی آنها باید به طور همزمان دست بر چاقو گذارند و با هم کیک را برش دهند، ریشه ی خرافی دارد که شاید حتی به ذهنتان نیز خطور نکرده باشد. این عمل مبین آن است که زن و شوهر هر دو مایلند در هر چیزی میان خود سهیم باشند و خرافه اخطار می‌کند اگر داماد بخواهد این کار را به تنهایی انجام دهد، آن دو صاحب فرزند نخواهند شد! انجام کارهای ندانسته‌ای که تبدیل به رسم و رسوم و عادات ریز و درشت زندگی ما شده است، ریشه های خرافی دارند که اکثرا کسی به دنبال علت رواج آن نیست. 

     

کاسه‌های قدیمی سفالی پر از آب و گُل های سرخ پرپرِ درون آن در دستان لرزان مادربزرگ،  ندای رفتن مسافری می‌داد که چند روزی میهمان خانه آنها بود. لازم نبود برای کسی فلسفه‌ی این کار را توضیح دهد. همین که کاسه آب را قبل از رفتن میهمانش آماده می‌کرد یعنی اینکه امید به بازگشت زودهنگام آن را بوسیله‌ی کاسه ای پر از آب به جلو می‌انداخت  تا جایی که هم اکنون بسیاری از ما نیز به تبعیت از نسل بزرگان این کار را بدون اینکه دلیل علمی و یا منطقی آن  را بدانیم جزو رسومات هنگام خداحافظی میهمان حفظ کرده ایم.

    

بسیاری از بزرگان خانواده اصرار به اصلاح و کوتاه کردن مکرر موهای فرزندان دارند. حتی برخی از آنها طبق  سنت‌های بدست رسیده از نیاکان خود، توصیه به تیغ انداختن موهای نوزاد دارند. کافی است کودکی با جثه‌ای ضعیف و لاغر در مقابل آنها قرار گیرد تا در مقابل والدین موضعی علمی بگیرند و به او بفهمانند علت اصلی کوتاهی قد و یا جثه‌ی نحیف کودک ارتباط مستقیمی با بلندی موهایش دارد. در صورتی که طبق نظر محققین و پزشکان متخصص؛ معمولا کوتاه کردن مو در رشد جسمی بچه هیچ تاثیری ندارد و به طور کلی ماشین کردن، تیغ انداختن یا این که کوتاه نکردن مو جلوی رشد بچه را می گیرد و قدش کوتاه می‌شود، اصلا پایه و مبنای علمی ندارد و نباید به این گونه توصیه ها توجه کرد. کم پشت یا پر پشت بودن موها به ژن بچه  و نوع رژیم غذایی‌اش که استفاده می‌کند مربوط است.

   

آیا تا بحال فکر کردید چرا در مواقع تعریف و یا تحسین اطرافیان، انگشتتان ناخودآگاه به سمت قطعه چوبی حرکت می‌کند تا چند ضربه به آن بزنید و به یمن اصابت انگشت و چوب، نحسی و چشم زخم طرف مقابل را اینگونه خنثی کنید؟! بطوریکه دیگر آن نحسی گریبانگیر شما نخواهد شد و خیالتان آسوده تر می‌شود؟! ریشه‌ی این خرافه به گذشته‌های دور برمی‌گردد زمانی که برخی از مردم بر این اعتقاد بودند که خداوند درون درخت زندگی می‌کند. با این وصف درخت برای آ‌ن‌ها از ارزش بالایی برخوردار بود. به همین خاطر بت‌های خود را چوبی می‌ساختند و وقتی که به مشکلی بر می‌خوردند، به آن درخت دست می‌زدند و یا به بت‌های چوبی‌شان ضربه می‌زدند تا به قول خودشان خدا را بیدار کنند و از او بخواهند تا ایشان را در برابر سختی‌ها و مشکلات و بلایا مراقبت نماید. از این رو امروز هم مردم به شکلی خرافی برای دورماندن از اتفاقات بد و چشم‌زخم، به چوب و تخته‌ای می‌زنند تا به این طریق آن بلا را از خود دور کنند در صورتی که هیچگونه منطقی در پشت این عمل قرار ندارد.

    

ژاپن؛ از برخی عددهای خاص پرهیز کنید.

آلمان؛ زود برای کسی آرزوی تولدی خوش نکنید.

اسپانیا؛ سیزدهمین سه‌شنبه بد یمن است.

سوئد؛ بهتر است که عنکبوت‌ها را نکشید.

کره جنوبی؛ کلاغ‌ها بدشانسی می‌آورند.

برزیل؛ هیچ‌وقت کیف پولتان را روی زمین نگذارید.

روسیه؛ سوت زدن در داخل خانه باعث ایجاد مشکلات مالی می‌شود.

هند؛ کوتاه کردن ناخن در شب بدشانسی می‌آورد.

ایرلند: اگر درب را باز کنید و ببینید که زاغی به شما خیره شده، مرگ شما نزدیک است.

پرتغال: اگر در هوای آفتابی ناگهان باران ببارد، یعنی یک بیوه در حال ازدواج مجدد است.

انگلیس: در طول سفر دریایی به هیچ عنوان نباید کلمه تخم مرغ را به زبان آورد، چرا که این مسئله باعث بد شانسی می شود.

فرانسه؛ گربه‌های کالیکو گربه‌های بدیمنی هستند.

فنلاند: اگر کسی یک عنکبوت را بکشد، حتما روز بعد باران می آید.

ترکیه: اگر شما در شب آدامس بجوید، به احتمال زیاد آن گوشت یک مرده است.

مصر: اگر بدون آنکه چیزی را ببرُید، یک قیچی را باز و بسته کنید، اتفاق بدی خواهد افتاد.

متاسفانه خرافات به سهولت وارد اجتماع می‌شوند و جمعی را پایبند به اصول و رعایت دقیق آن می‌کنند که یکی از برجسته‌ترین  آنها عطسه کردن و به تعویق انداختن کار است. راه‌حل مبارزه با خرافات در وهله اول ریشه‌یابی خرافه به وجود آمده و جلوگیری از رواج آن در جامعه است. قدم دوم آموزش مستمر به مردم و افزایش سطح آگاهی آنان است. دانشمندان دانشگاه شیکاگو طی انجام تحقیقاتی جامع به این نتیجه رسیدند که عکس‌العمل‌هایی به این شکل می‌تواند در تخلیه انرژی‌های منفی از فرد و دورشدن اتفاقات ناخوشایند از انسان موثر باشد. با توسل به خرافات و انجام کارهای تقلیدوار فرد به آرامشی درونی می رسد و از نگرانی‌ها و دلواپسی‌های روانی رها می‌شود. چه بسا بسیاری از افراد به خاطر جذب این انرژی‌ها، آن چیزی که اعتقادش را دارند سرشان می‌آید! شاید هیچ کس علت رعایت کردن و پایبند بودن به این خرافات را نداند و یا هیچ وقت به دنبال ریشه‌یابی این جملات از لحاظ عقلانی نبوده؛ اما این موارد هنوز هم رعایت می‌شود و ترس از عقوبت رعایت نکردنش، همچنان در دل خیلی‌هایمان باقی مانده است.

   

منبع: دلگرم/حوزه/نی نی بان/حیاط خلوت