شاید این روزها از تلوزیون و رادیو بارها و بارها نام فنجان قاعدگی یا کاپ پریودی را شنیده‌اید. از استقبال گسترده از این محصول تا تأثیر گذاری‌اش بر جامعه زنان بارها و بارها بحث شده است. ابتدا از ماهیت فنجان قاعدگی توضیحی دهیم.

فنجان قاعدگی یا menstrual cup  داخل بد قرار می‌گیرد و می‌تواند خون قاعدگی رو جمع آوری کند. استفاده از این کاپ‌ها یکی از راه‌های جمع آوری خون قاعدگی است که به جای نوار بهداشتی هم استفاده می‌شود. کاپ قاعدگی شبیه قیف کوچک و یا چیزی شبیه به  زنگوله است که جنس آن از پلاستیک است.
این فنجان قاعدگی باید به درستی درون بدن قرار بگیرد تا از اطراف آن خون بیرون نریزد و باید هر 12 ساعت یکبار به آرامی از داخل بدن بیرون کشیده شود و محتویات داخل آن خالی شده و کاملاً شسته شود. برای استفاده مجدد باید این فنجان به خوبی شسته و تمیز شده باشد. بعد از اتمام دوره عادت ماهیانه این کاپ را می‌توان به خوبی شست و خشک کرد و برای دوره بعدی قاعدگی استفاده کرد.

مزایای آن:
• جمع آوری خون به جای جذب آن
• پس از هربار خالی کردن خون و شستن آن دوباره قابل استفاده است.
• یک جایگزین بهداشتی به جای نواربهداشتی است.
• بدون بو و بدون خطر است.
• در سایزهای مختلف برای افراد مختلف وجود دارد.
• مانند تامپون ها باعث خشکی واژن نمی‌شود.
• جنس نرمی دارد و به راحتی به ماهیچه‌های بدن می‌چسبد وهیچ دردی حس نمی‌شود.
• موقع ادرار کردن نیاز به درآوردن این کاپ نیست.
• با بدن انسان و محیط زیست سازگاری دارد.
• مقرون به صرفه است.
• می‌تواند موقع خواب و شنا هم از این کاپ استفاده کرد.

-قابلیت استفاده هنگام خواب و فعالیتهای ورزشی همچون شنا
-از نشت و بوی بد مایع جلوگیری می‌کند

-بهترین محصول برای کسانیکه قاعدگی نامنظم دارند
-امکان استفاده همزمان با قرصهای بارداری
-قابلیت استفاده مجدد هر کاپ تا سالها
-اگر ارزش ریالی که برای پدهای بهداشتی یا تامپونهای مصرفی در هر سال را با قیمت این کاپها مقایسه کنیم، خرید کاپ بسیار به صرفه‌تر می‌باشد.

 همانگونه که بارها گفته شد نوار بهداشتی و استفاده بیش از حد کاملاً بی خطر نیست و از طرفی بار زیست محیطی زیادی بر طبیعت دارد.بسیاری از خانم‌ها از عواقب و عوارض استفاده از نواربهداشتی آگاه نیستند و تنها دغدغه ذهنی‌شان کمتر شدن دردی است که ماهیانه تجربه می‌کنند. اما متاسفانه اغلب ما فراموش می‌کنیم و تنها تعداد معدودی از ما به این فکر می‌کنیم که آیا استفاده واقعا بی خطر است ؟
گفته می‌شود که - سلولز موجود در برخی از نوار بهداشتی ها  که باعث افزایش قدرت جذب آن می‌شود، می‌تواند عامل ابتلا به سرطان دهانه رحم و حتی منجر به مرگ شود.

هم چنین- مواد تشکیل‌دهنده نوار بهداشتی تماماً شیمیایی هستند و می‌توانند عامل ایجاد بیماری‌های خطرناک و انواع مختلف عفونت شوند. دیوکسین Dioxin موجود در نوار بهداشتی و تامپون (پنبه قاعدگی) می‌تواند باعث رشد بافت‌های غیرطبیعی در ناحیه تناسلی شود. علاوه بر این، ریون (ابریشم مصنوعی) به کار رفته در این محصولات که برای قابلیت جذب بالا استفاده می‌شود حاوی مواد شیمیایی و سمی است.

برخی کارشناسان معتقدند که دئودورانت‌ها یا مواد دافع بوی بد، می‌توانند عامل ناباروری و یا نقائص هنگام تولد شوند.
 یا اینکه  مواد سمی موجود بر روی سطح این پدها می‌توانند از طریق دستگاه گردش خون ما وارد خون شده و شانس ابتلا به سرطان را بالا ببرند.
اما گذشته از مسائل بهداشتی اش بر انسان بر طبیعت نیز اثرات مخرب دیگری دارد . به‌طور میانگین هر خانم در طول عمر خود نزدیک به ۱۶.۸۰۰ پد آلوده ایجاد می‌کند که متاسفانه قابل بازیافت و تجزیه زیستی نیستند. به طور متوسط یک پد معمولی معادل با ۴ کیسه پلاستیکی در طبیعت عمر می کند  و مهم‌ترین دلیل ؛هزینه و مشکل تهیه نوار بهداشتی بر قشر فقیر است.

استفاده از نواربهداشتی و تامپون برای زنان در دوران پریود (عادت ماهانه) اصلی‌ترین نیاز آنها است. اما اینکه برخی به دلیل مشکلات مالی قادر به تأمین آن نیستند، موضوعی است که چندان به آن پرداخت نشده است. این تصور وجود دارد که صحبت کردن درباره عدم توانایی مالی در تأمین نواربهداشتی و تامپون برای زنان مساله حائز اهمیتی نیست. اما بررسی‌های اخیر حکایت دیگری را روایت می‌کند.
این مشکل تنها محدود به ایران نیست، براساس آخرین آمار یک خیریه بریتانیایی که در روزنامه ایندیپندنت منتشر شده از هر ۱۰ زن در بریتانیا یک نفر به دلیل فقر امکان تهیه نواربهداشتی یا تامپون را ندارد.
به همین دلیل است که در سالهای اخیر سازمان‌های غیر دولتی در این حوزه فعال شده‌اند تا این نیاز مهم زنان را برآورده کنند و دولت را نیز تحت فشار گذاشته‌اند تا شاید راهکاری برای حل این مشکل پیدا کند.

بهداشت و سلامت زنان امر کم اهمیتی نیست، براساس آمار سرشماری سال گذشته تقریباً نیمی از جمعیت ایران را زنان تشکیل می‌دهند. بحث تأمین نوار بهداشتی یا تامپون برای زنان در ایران موضوع کم اهمیتی نیست. اما مشکل تابو پریود است که در بسیاری موارد توسط زنان بیشتر به آن دامن زده می‌شود. هر بسته نوار بهداشتی در ایران اگر ایرانی باشد از حدود هشت هزار تومان شروع می‌شود و اگر خارجی باشد این قیمت از حدود 15 هزار تومان به بالا است. اگر هر زن ایرانی که بازه عمر قاعدگی  هستند را  بین سن ۱۰ تا ۵۰ سال را در نظر بگیریم ،آمار حدود ۲۰ میلیون نفر هستند که بر این اساس سالانه این تعداد زن در ایران از پد های بهداشتی استفاده می کنند.
 این به آن معنا است که هر زن ایرانی به طور میانگین ۵۰۰ بار در طول دوران زندگی‌اش پریود می‌شود و هر ماه تقریباً حدود ۲ تا سه بسته نوار بهداشتی نیاز دارد و باید حدود هشت میلیون تومان برای نوار بهداشتی یا تامپون هزینه کند. شاید برای برخی مبلغ ناچیزی باشد ولی برای اقشاری از جامعه همین مسئله تبدیل به بحرانی شده است.

برای مثال در مناطق دور افتاده آفریقا، دختران وقتی پریود می‌شوند به مدرسه نمی‌روند و مهم‌ترین دلیل آن نداشتن وسیله بهداشتی که آنها را تمیز نگه دارد. در ایران هم این مسئله دور از ذهن نیست. چرا که در فقیرترین مناطق ایران که دسترسی به نان و میوه تازه و سالم وجود ندارد، یافتن ویا تهیه نواربهداشتی هم قطعاً خود یک مشکل بزرگ برای زنان و دختران است. همچنین در مواقع بحرانی چون سیل و زلزله استفاده از فنجان قاعدگی برای برخی بسیار راحت تر و در دسترس تر از نوار بهداشتی است .
کاپ قاعدگی با همه سادگی‌اش انقلابی در بین زنان فقیر و یا آنان که با نواربهداشتی مشکل دارند، بوجود آورده است.

سازمان ملل با توضیح رایگان فنجان قاعدگی در بین زنان و دختران آفریقایی کمک بزرگی به بهداشت انان کرده است.

دیگر دختران در آفریقا بعد از قاعدگی ترک تحصیل نمی‌کنند و یا مشکلاتشان برای تمیز ماندن بسیار کم شده است.بهر روی این پروژه در آفریقا در حال اجرایی شدن است و این سوال پیش می آید که آیا توضیح رایگان فنجان قاعدگی در بین زنان نیازمند در مناطق محروم استان ما میسر است؟
آیا استفاده از فنجان قاعدگی در هرمزگان با وجود داشتن مناطق به شدت محروم که حتی پزشک زنان و ماما در آن مناطق نیست، می تواند تاثیری در کاهش دغدغه زنان داشته باشد؟