گرانی و شرایط بی‌ثبات اقتصادی سال گذشته بر زندگی اجاره‌نشینان نیز اثر گذاشت و امسال نیز در فصل داغ اجاره‌نشینی شرایط سختی پیش روی اجاره‌نشینان است.

زمانی اجاره‌نشینی را خوش‌نشینی می‌دانستند حالا اما با قیمت‌های بالای رهن و اجاره خانه‌های مسکونی دیگر اجاره‌نشینی، خوش‌نشینی نیست. 

مستأجران نیز که بیشتر از دهک‌های پایین درآمدی هستند و با کاهش قدرت خرید، توانایی خرید منزل مسکونی ندارند ناچار می‌شوند به هر طریقی خانه‌ای را اجاره کنند. اجاره خانه‌هایی که آن‌قدر زیاد و گاها غیرواقعی هستند که برخی اجاره‌نشینان را مجبور به حاشیه‌نشینی و کانکس نشینی کرده و برخی دیگر نیز ناچار شده‌اند متراژ خانه‌های استیجاری خود را کوچک کنند. اینکه چرا نرخ اجاره خانه‌ها افزایش پیدا کرده است دلایل متعددی وجود دارد از افزایش قیمت مصالح ساختمانی و به‌طورکلی ساخت‌وساز گرفته تا سوداگری در بازار مسکن. برخی مالکان نیز چون خانه را گران خریداری کرده‌اند توقع دارند در مقایسه با سود بانکی از طریق افزایش در نرخ اجاره‌بها آن‌هم بدون در نظر گرفتن استهلاک سرمایه کسب درامد کنند.

این وضعیت در استان‌های مختلف متفاوت است. بر اساس آمارهای منتشرشده درصد خانوارهای اجاره‌نشین در هرمزگان از 19.8 درصد در سال 1390 به 25.4 درصد در سال 1395 رسیده است یعنی تعداد خانوارهای اجاره‌نشین حدوداً 5 برابر افزایش‌یافته است.

همچنین بر اساس گزارش مرکز آمار استان هرمزگان سومین استان گران کشور بعد از تهران و البرز برای اجاره‌نشینی است بطوریکه قیمت هر مترمربع اجاره خانه در هرمزگان به‌طور متوسط 79980 ریال است.

اگر سری به برخی سایت‌های اینترنتی فروش و اجاره منزل مسکونی بزنید باقیمت‌های خیره‌کننده نرخ اجاره‌بها و رهن در بندرعباس روبرو می‌شوید. خانه‌هایی که گاها رهن بالای دویست میلیون تومان از مستأجر درخواست می‌کنند. محمد ملاحی نایب رئیس اتحادیه املاک بندرعباس در این ارتباط گفت: این موضوع مربوط به خانه‌های همراه با تجهیزات و وسایل است. اگر هزینه خرید وسایل منزل را با تورم فعلی حساب کنید این رهن حتی می‌تواند به‌صرفه باشد.

از دیگر نکات قابل‌توجه در آگهی‌های اجاره خانه در بندرعباس اجاره پایین برخی خانه‌ها در ازای رهن بالای آن‌ها است. ملاحی دراین‌باره گفت: برخی افراد به‌طور حساب‌شده و با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی این کار را انجام می‌دهند. مثلاً ممکن است خانه‌ای با ماهی دو میلیون و رهن ده میلیون اجاره داده شود اما مستأجر ترجیح دهد رهن بیشتر مثلاً 30 میلیون با اجاره کمتر یک‌میلیون پرداخت کند که در این صورت برای مالک تفاوتی نمی‌کند و او 30 میلیون را در بانک سپرده‌گذاری کرده و سود پول را دریافت می‌کند از طرفی تضمینی برای اجاره خانه نیز هست؛ بنابراین برای مردم تفاوت چندانی نمی‌کند.

وی درباره دلایل گرانی نرخ اجاره‌بها در بندرعباس گفت: با افزایش تورم هزینه‌های ساخت‌وساز در کل کشور افزایش یافت. به اعضای اتحادیه گفته‌شده است در قیمت اجاره و رهن نهایت دقت را داشته باشند یا کسانی که قصد افزایش نرخ اجاره را دارند تا سقف معین 38 الی 40 درصد نرخ تورم حق افزایش نرخ اجاره را دارند. هرچند که تورم واقعی بیش از میزان اعلام‌شده است اما اگر دفاتر املاک قیمت اجاره را به میزان زیادی بالا ببرند دیگر متقاضی برای اجاره وجود نخواهد داشت بنابراین توان مصرف‌کنندگان باید در نظر گرفته شود.

ملاحی افزود: نرخ اجاره‌بها در نقاط مختلف شهر بندرعباس با توجه به کیفیت، وسایل و تجهیزات خانه و موقعیت آن متفاوت است اما در تابستان که فصل جابجایی مدارس است خانواده‌ها ترجیح می‌دهند خانه‌هایی را انتخاب کنند که علاوه بر نزدیک بودن به مدرسه فرزندانشان به محل کار آن‌ها نیز نزدیک باشد و در این فصل قیمت اجاره‌بها نوسان بیشتری دارد.

نایب رئیس اتحادیه املاک بندرعباس درباره وضعیت آتی بازار اجاره‌بهای خانه در بندرعباس گفت: با توجه به کاهش نرخ ارز و گذر از تحریم‌های سخت، پیش‌بینی کاهش نرخ اجاره و کاهش در قیمت خریدوفروش منزل را خواهیم داشت.