ساعت ۱۷ و ۱۹ دقیقه و ۴۵ ثانیه ،زمین لحظهای به خود لرزید و ثانیهای شهروندان بندرعباسی را وحشتزده کرد که اکثر ساکنان منازل آپارتمانی این زلزله را بهوضوح حس کردند اما بنا بر اعلام مرکز لرزهنگاری کشور کانون این زمینلرزه در عمق بیست کیلومتری زمین و در فاصله 25 کیلومتری قلعه قاضی، 26 کیلومتری تخت بندرعباس و ۳۴ کیلومتری جزیره هرمز در عمق ۲۰ کیلومتری زمین بود .
به گزارش صبح ساحل، کانون این زلزله در موقعیت ۲۷.۲۷۷ عرض شمالی و ۵۶.۷۱۰ طول شرقی ثبتشده است.قدرت آن پنج و چهار دهم ریشتری در منطقه قلعه قاضی بود که شدت آن بندرعباس را نیز تکان داد.از سوی دیگر با توجه به ترک برداشتن بسیاری از دیوارها و سقف منازل مسکونی در منطقه تخت و قلعه قاضی (حوالی روستاهای کولغان، طاهری و دلبودنی) ، مردم از ترس پسلرزه برای ساعاتی پس از زلزله در خارج از منازل مسکونی باقی ماندند اما خبرها حکایت دارد با توجه به سرمای هوا در این مناطق، مردم به منازل خود بازگشتهاند.
9 پسلرزه در قلعه قاضی و تخت
اهالی تخت چند ساعت قبل از آنهم زمینلرزهای به بزرگی ۳.۹ در مقیاس ریشتر حس کردند که زلزله در عمق ۱۲ کیلومتری از سطح زمین رخ داد. پسازاین زلزله، زمینلرزهای به بزرگی ۵.۴ ریشتری شهر قلعه قاضی در فاصله ۴۳ کیلومتری و عمق ۲۰ کیلومتری بندرعباس را لرزاند
قلعه قاضی و تخت تا اواخر نهم دیماه نه بار لرزید و سبب ریزش نمای برخی ساختمانها و ترکخوردگی ساختمانهای قدیمی شد. البته ناگفته نماند که برق هشت روستا در منطقه شمیل قطعشده بود .
به گفته یعقوب شمسالدینی بخشدار تخت ،سقف چند خانه قدیمی و فرسوده در حسن لنگی فروریخته است و مردم محلی که خانههای خود را ازدستداده بودند باوجود مهیا بودن شرایط اسکان توسط هلالاحمر در خانههای همسایه مستقر شدند.
آمادهباش گروههای امداد و نجات و دهیاریها
علیرضا صفا ایسینی مدیرکل مدیریت بحران استانداری با اعلام اینکه خسارت جانی و مالی جدی از این زمینلرزه تاکنون گزارش نشده است و خسارتهای مادی بسیار جزئی و در حد ریزش نمای برخی ساختمانها و ترکخوردگی ساختمانهای قدیمی بوده است همچنین 9 پسلرزه در شهر تخت در نزدیکی قلعه قاضی رخداده است تأکید کرد که از زمان وقوع زمینلرزه در دوشنبه 9 دیماه جاری همه دهیاریهای این بخش قلعه قضایی و تخت و...در حال آمادهباش بودند و گروههای ارزیاب امداد و نجات نیز به منطقه اعزامشدهاند.
همچنین تمامی واحدهای آتشنشانی بهمنظور امدادرسانی به مردم در بندرعباس آمادهباش کامل بودند.فریدون همتی استاندار هرمزگان نیز دستور آمادهباش کامل اعضای ستاد مدیریت بحران استان و این شهرستان را صادر کرد که در صورت نیاز در منطقه اسکان اضطراری برپا شود،گروههای ارزیاب به منطقه اعزامشدهاند و برای مقابله با هر بحرانی، به اعضای شورای هماهنگی مدیریت بحران استان و شهرستان بندرعباس دستور و اعلام آمادهباش کامل دادهشده است.همتی بابیان اینکه استان هرمزگان آمادگی کامل برای مدیریت هرگونه بحران را دارد از مردم منطقه خواست که نکات ایمنی را در شرایط زلزله رعایت و از حضور در بافتهای ناایمن و غیر مستحکم پرهیز کنند.
اسکان موقت در مناطق حادثهدیده
در این رابطه جلسهی ارزیابی حادثهی زلزلهی 5/4 ریشتری در دفتر معاونت امور عمرانی استانداری هرمزگان برگزار شد، در این جلسه مدیرعامل جمعیت هلالاحمر استان هرمزگان بیان داشت:» طبق بررسی 4 تیم ارزیاب از منازل مسکونی روستاهای تحت تأثیر زلزله شامل چاه اسماعیل، چاه شیرین، چاه فعله، گوربند، تیرور، کولغان، توج ، دلبودنی، نوبست، زمین سنگ، تخت، شمیل، دهنو و قلعه قاضی به عمل آمد خوشبختانه این حادثه هیچگونه مصدوم و خسارت جانی در برنداشته است».
دکتر حسین قاسمی رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی استان نیز از آمادهباش تمامی پایگاههای شهری و جادهای اورژانس ۱۱۵، اتوبوس آمبولانس، اورژانس هوایی و بیمارستانهای استان به حالت آمادهباش مطالبی بیان کرد که بعد از وقوع زلزله بلافاصله گروههای ارزیاب مرکز هدایت عملیات بحران اورژانس ۱۱۵ جهت ارزیابی شرایط، عازم منطقه زلزله شد.وی افزود: نیروهای عملیاتی فراخوان شده و تیمهای ارزیاب تا عادی شدن شرایط در منطقه خواهند ماند.عزیز الله کناری فرماندار بندرعباس از فراهم ساختن شرایط اضطراری و موقت برای اسکان خانوادهها در شهرهای تخت و قلعه قاضی سخن گفت که بخشداران، دهیاران و شوراهای اسلامی جهت پیشگیری از بروز آسیب و افزایش ضریب ایمنی اطلاعرسانی لازم جهت استراحت و خواب شبانه با توجه به مناسب بودن شرایط جوی و دمای هوا از فضای باز و محیط ایمن در حیاط منازل را داشته باشند و از خوابیدن در فضای مسقف نیز خودداری شود. وی از آمادگی کامل تمامی اعضا ستاد مدیریت بحران بهمنظور اتخاذ تصمیمگیریهای اضطراری فراخوان شده و همه دستگاههای امدادی و خدماتی خبر داد.
زمینلرزه بدون خسارت جانی
ناگفته نماند که هرمزگان باوجود داشتن گسلهای خطرناک جزء سه استان نخست كشور درزمینهٔ زلزله است. از غرب تا شرق این استان را 33 گسل در برگرفته که گسل زاگرس فعالترین آنهاست.به علت دارا بودن خاك نرم و گنبدهای نمكی تعداد زلزلهها در غرب هرمزگان زیاد ولی شدت آن کم است اما در شرق استان تعداد زلزلهها بسیار كمتر و پرخطر است.به گفته مسئولان، خوشبختانه در این زمینلرزه اخیر خسارت جانی و مالی در برنداشته است .
به گفته رضا صمیمی زاده استاد دانشگاه ،تقریباً هیچ هفتهای نیست که در هرمزگان یک یا چند زلزله بالای 4 ریشتر رخ ندهد و در طول سال نیز چندین زلزله بالای 5 ریشتر در مناطق مختلف استان بخصوص غرب، جزایر و مرکز استان رخ میدهد و اینها نشانه روشنی از زلزلهخیزی استان و فعال بودن تمامی گسلهای مهم هرمزگان است و ما باید این نشانهها را جدی بگیریم.این استاد زمینشناسی دانشگاه بابیان اینکه سابقه وقوع چندین زلزله مخرب در استان نیز طی دو دهه اخیر وجود دارد، یادآوری که یکی از اولویتها درزمینهٔ مدیریت بحران در استان، مسئله پیشگیری است بدین معنا که شهرداریها و سازمان نظاممهندسی استان هرمزگان وظیفه بسیار مهمی را درزمینهٔ نظارت بر ساختوسازها بر عهدهدارند و کوچکترین کوتاهی در این زمینه ممکن است به قیمت جان مردم تمام شود.وی همانند اکثر اساتید و کارشناسان در خصوص وجود بافتهای وسیع فرسوده در بندرعباس ابراز نگرانی کرد و گریزی زد به برخی منازل مسکونی در محلات فرسوده بندرعباس بهقدری در برابر زلزله سست هستند که اگر زلزلهای بالاتر از 5.5 ریشتر در عمق کمتر از 10 کیلومتر به کانون بندرعباس رخ دهد، فروریزش آنها حتمی است.
تأسف از نبود نظارت مناسب در ساختوسازها
این استاد دانشگاه از نبود نظارت مناسب در ساختو سازهای برخی منازل مسکونی و مجتمعهای مسکونی و تجاری در بندرعباس درگذشته ابراز تأسف کرد و البته این را هم تأکید کرد که امروزه هم شاهد وضعیت ناپایدار و نامناسب این ساختمانها حتی در محلات برخوردار شهر هستیم.
سخنان وی و اکثر افراد آگاه و دغدغه مند استان بر این محور میچرخد که شهرداری و ارگانها و سازمانهای مربوطه بدون اغماض برساخت و سازهای اصولی و مستحکم شهری و حتی روستایی در برابر بلایای طبیعی مانند زلزله و... نظارت محکمی داشته باشد .
سولههای چند منظوره بحران در شهرک پیامبر اعظم
شهرک پیامبر اعظم نمونهای از شهرکهای است که بر روی گسل قرار دارد و قبل از اینکه این شهرک احداث شود مخالفان بسیاری داشت اما بههرحال این شهرک ساخته شد و خانوارهای زیادی در آنجا مستقر شدند به گفته صفا مدیریت بحران استانداری هرمزگان دو سوله چندمنظوره مدیریت بحران زیرمجموعه شهرداری در این شهرک قرار دارد که در مواقع اضطراری محل دپو اقلام امداد و غذایی ، اسکان و... به کمک اهالی آنجا میآید البته در مواقع عادی ایستگاه آتشنشانی ، اورژانس و هلالاحمر مستقر هستند. وی افزایش این سولهها را منوط به تأمین اعتبار دانست. این مقام مسئول از وجود3 دستگاه لرزهنگار و 41 دستگاه شتابنگار زلزله در سطح استان خبر داد که مقر است در آینده نزدیک 14 دستگاه شتابنگار در استان اضافه شود .
امواج زلزله و بی مدیریتی ساخت و سازها
و اینکه زلزله هست و نمی توان آن را نادیده گرفت ،تنها راه مقابله با آن رعایت اصول فنی در ساختمان سازی است. برای کاهش خسارات ناشی از زلزله، نظارت نظام مهندسی در احداث یک بنا و سازه در اولویت است، به واقع اگر ناظران این تشکیلات به تعهداتشان عمل کرده و در بحث ساخت و ساز جدی و پیگیر باشند مشکل خاصی رخ نخواهد داد. اما متاسفانه شاهد کم رنگ بودن
این نظارت هستیم و دود این کمکاری به چشمان مردم می رود....