اواخر دی‌ماه بود که خبر پیدایش ویروس ناشناخته‌ای در کشور چین منتشر شد. شیوع ناگهانی و گسترده این ویروس، مردم کشورهای مختلف را به وحشت انداخت. ویروسی که واکسن موثری نداشت و حتی اطلاعات کافی در مورد ویژگی‌های آن در اختیار نبود. دولت چین برای کنترل شیوع این بیماری، شهر ووهان با 11 میلیون جمعیت را قرنطینه کرد. مراکز تفریحی، فرهنگی و آموزشی در این شهر تا اطلاع ثانوی به حالت تعلیق درآمد و جشن سال نو میلادی در چین کنسل شد. این ویروس هم سال نو میلادی در چین و هم عید نوروز ما ایرانی‌ها را نشانه گرفت. کرونا هم‌چنین بسیاری از مناسبات و اتفاقات مهم جهان را به تعویق انداخت. علاوه بر چین بسیاری از کشورها هم به اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از شیوع این ویروس و حفظ سلامت شهروندانشان پرداختند. در این مطلب تلاش کردم در سه فراز به اقدامات مسئولان قبل از شیوع کرونا در ایران، تاثیر کرونا بر عید نوروز و توصیه‌ها و پیشنهادهایی برای گذراندن تعطیلات نوروز در خانه بپردازم.

هواپیماهای ایران دست رد به سینه چینی‌ها نمی‌زنند

با توجه به شیوع ویروس کرونا در چین و احتمال بالای انتقال این بیماری، بسیاری از کشورهای جهان به منظور پیشگیری از ورود این ویروس به کشورشان و حفظ سلامت شهروندان، اقدامات جدی نظیر تعلیق و توقف پروازها به چین و ممانعت از ورود چینی‌ها را انجام دادند. اما واکنش مسئولان ایران در این زمینه جالب‌ توجه بود. درحالی که روز یازدهم بهمن‌ماه وزیر بهداشت از توقف پروازهای چینی خبر داده بود و معاون اول رئیس جمهور دستور تعلیق پروازهای ایران به چین و بالعکس را صادر کرده بود، این پروازها تا چند روز بعد هم‌چنان ادامه داشت و باعث تعجب همگان شد. در این شرایط حساس، در حالی که در سراسر جهان شرکت‌های هواپیمایی پروازهای خود به چین را به تعلیق درآورده‌اند، ایرلاین‌های ایرانی هم‌چنان درحال پرواز در مسیر ایران و چین بودند و سلامت مردم ایران را تهدید می‌کردند. چند روز بعد شرکت هواپیمایی ماهان، زبان به اعتراف گشود و انجام ۴ پرواز باری و ۵ پرواز مسافری بعد از دستور توقف پروازها به چین را تایید کرد. سرانجام در تاریخ سی‌ام بهمن‌ماه، با مثبت شدن تست دو بیمارمشکوک به کرونا در قم و بلافاصله فوت این دو نفر، ورود این بیماری به ایران رسما اعلام شد. به این ترتیب ایران هم جزو یکی از اولین کشورهای میزبان ویروس کرونا شد و پس از چین بالاترین میزان تلفات بر اثر این ویروس را در کارنامه خود ثبت کرد و پس از آن نیزعدم قرنطینه شهر قم باعث پراکنده شدن این ویروس در سراسر ایران شد. مردم در واپسین روزهای سال 98 به جای خرید میوه و شیرینی، به سمت داروخانه‌ها هجوم آوردند. داروخانه‌ها هم با کاغذ ماسک و الکل نداریم از آن‌ها پذیرایی کردند. ویروسی که گویا هم سال نوی میلادی در چین را نشانه گرفته‌است و هم عید نوروز ما ایرانی‌ها را. این ویروس همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد به هرمزگان هم رسید.

عید نوروز با چاشنی کرونا

 استان هرمزگان به دلیل مجاورت با دریا و برخورداری از جاذبه‌های گردشگری، استانی مسافرپذیر است. بندرعباس هم مانند دیگر شهرهای ایران سال‌های گذشته چند هفته مانده به عید نوروز،  شور و هیجان عجیبی داشت. دانشجوها و دانش‌آموزان به هر دری می‌زدند تا یکی دو روز زودتر مدرسه و دانشگاه را تعطیل کنند. بازار خانه‌تکانی هم داغ بود. گرد و خاک لباس‌ها و وسایل قدیمی را می‌تکاندیم؛ شیشه‌ها را که تمیز می‌کردیم، پنجره‌ها نفس می‌کشیدند. فرش‌ها و قالی‌ها را که می‌شستیم، گل‌های پژمرده قالی شاداب می‌شدند. بوی عید را با تک تک سلول‌هایمان حس می‌کردیم. شهر پر از هیاهو و ازدحام مردمی بود که با شور و شوق برای سفر نوروزی به بندرعباس آمده بودند. اطراف ساحل و پارک‌های شهر پر از چادرهای مسافرتی رنگارنگ بود. بچه‌ها خوشحال و راضی به لباس‌های نو نگاه می‌کردند. بازار هم پر از رنگ بود و حسابی رونق گرفته بود. قرمزی ماهی گلی، سبزی جوانه‌های گندم، تخم‌مرغ‌های رنگی، بوی سمنو و عطر سنبل هر رهگذری را خواه ناخواه وادار به لبخند زدن می‌کرد. بساط نان تموشی و بادبادک‌های رنگی هم مثل همیشه پهن بود. گرمای سرظهر و خنکای شب‌های ساحل پوست مردم را قلقلک می‌داد. کودکان آنقدر در آب بالا و پایین می‌پریدند تا آخر سر از خستگی روی شن‌های داغ ساحل ولو می‌شدند اما امسال و با شیوع این ویروس مرگبار، شور و شوق مردم برای نوروز هم فروکش کرده‌است؛ تقریبا همه مردم حفظ سلامت خود را در اولویت قرار داده و خانه‌نشین شده‌اند و جز برای تهیه اقلام ضروری بیرون نمی‌روند. به خیابان که نگاه می‌کنی، هیچ آشنایی نمی‌بینی. ماسک‌هایی که چهره‌ها را پوشانده؛ ماسک‌هایی که لبخندهارا دزدیده. انگار همه شبیه هم هستند. هیچ‌کس را نمی‌شناسی. در تقلا برای دیدن نشانه‌ای از یک آشنا و یا یک دوست به چشم‌ها نگاه می‌کنی؛ چشم‌هایی بی‌روح، چشم‌هایی خسته، چشم‌هایی نگران و چشم‌هایی غمگین را می‌بینی. خیابان‌ها خلوت‌اند. مغازه‌ها یکی درمیان باز هستند. بوی عید نمی‌آید. شاید هم از پشت این ماسک‌های سفید نمی‌توان آن را بویید. شور و شوق جایش را به نگرانی داده‌است. هرکس تلاش می‌کند از منجلاب کرونا جان سالم به در ببرد. لبخندها پشت ماسک‌ها مدفون شده‌است. روبوسی و دست دادن قدغن است. مهمانی رفتن و دیدوبازدید تعطیل شده‌است. این ویروس ما را بیش از پیش به سوی انزوا سوق داده‌است. نه تنها در بندعباس بلکه در اکثر شهرهای ایران مردم در تلاشند تا خود را از این ویروس مصون نگاه دارند که البته واکنشی طبیعی و غریزی است. اما مشکل آن جاست که حس همبستگی مردم برای عبور از بحران کرونا از بین رفته‌است که این موضوع ناشی از عدم قرنطینه‌سازی شهرهاست. قرنطینه کردن شهرها یکی از مطالبات مهم مردم در این بحران بود که به آن توجهی نشد. اما مردم بندرعباس در یک پویش مردمی و خودجوش از هم‌وطنان خود خواهش کردند که فعلا به هرمزگان سفر نکنند و خطر ابتلا به کرونا را جدی بگیرند. این اقدام و به راه انداختن هشتگ هرمزگان علیه کرونا، بار دیگر آن حس همبستگی و اتحاد را قوت بخشید و بر اهمیت نجات جمعی تاکید کرد.

تعطیلات در قرنطینه

در شرایط فعلی اولویت حفظ سلامت افراد و پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا است؛ پس بهترین راهکار به تعویق انداختن سفرها و ماندن در خانه است. هرچند که نوروز امسال با سال‌های گذشته تفاوت دارد و شور و حال همیشگی را ندارد اما باید توجه کنیم که برای مقابله با این ویروس نباید روحیه خود را از دست بدهیم. استرس و ناراحتی روی سیستم ایمنی بدن اثرات مخربی دارد و َورود این ویروس به بدن را تسهیل می‌کند. بنابراین یکی از راه‌های پیشگیری از مبتلا شدن به این بیماری، تقویت سیستم ایمنی بدن با سرگرم کردن خود در خانه و دوری از استرس است. نوروز امسال می‌تواند فرصتی برای وقت گذراندن با اعضای خانواده به دور از تنش‌ها و عوامل بیرونی باشد. بازی‌هایی که تا به حال پیش نیامده بود با اعضای خانواده انجام دهیم؛ پانتومیم، اسم و فامیل، منچ، شطرنج و... . علاوه بر این بازی‌ها، تماشای دسته جمعی فیلم و سریال با اعضای خانواده هم می‌تواند گزینه خوبی باشد. این قرنطینه خانگی هم‌چنین زمان خوبی برای خواندن کتاب‌هایی است که مدت‌هاست قصد خواندن آن‌ها را داشتید و مشغله‌های روزمره به شما این اجازه را نمی‌داد. خانه تکانی امسال اما به قوت خود باقی است و استفاده از الکل و مواد ضدعفونی هم به آن اضافه شده‌است. سعی کنید جز در موارد ضروری از خانه بیرون نروید و توصیه‌های بهداشتی را به دقت رعایت کنید. امیدوارم عیدی امسال شما و خانواده‌تان سلامتی و تندرستی یاشد.