پرورش و تکثیر میگو جزء مشاغلی است که اشتغال‌زایی خوبی در استان ایجاد کرده است. مزارع پرورش میگو در استان سال سختی را پشت سرگذاشته‌اند.شیوع بیماری تحت عنوان «لکه سفید» در مزارع پرورش میگو هرمزگان خسارت‌های هنگفتی برای تولیدکننده‌ها بوجود آورد. تولید کننده‌های این صنف با مسائل زیادی از جمله سود و جریمه بانک‌ها، پیدایش ویروس های جدید، هزینه سنگین تهیه غذای لارو میگو و پروسه ترخیص از گمرکات دست و پنجه نرم می کنند.
با توجه به نگاه ویژه مسئولان استان از جمله استاندار در سال اخیر به صنعت پرورش میگو و به بهانه سالِ «جهش تولید» با محمد گرگیج یکی از قدیمی‌ترین تولید کننده‌ها و کارشناس این حوزه دارای سایت پرورش میگو و تکثیر و مشاور چندین سایت پرورش در کشور گفت‌وگو کردیم.

بیماری «لکه سفید» سال گذشته بسیاری از پرورش دهنده ها را متضرر کرد، مزارع پرورش میگو استان امسال(1399) چقدر تحت تاثیر این بیماری خواهند بود آیا تولید کاهش می یابد؟

بیماری لکه سفیدسال گذشته سایت های پرورش میگو هرمزگان را با مشکل مواجه کرد. البته این بیماری اکثر استان های میگو پرور کشور را درگیر کرده بود اما هرمزگان سال 98 اولین مواجهه با این بیماری را پشت سر گذاشت. باید در نظر گرفت که کار با موجود زنده بیماری هایی را به دنبال دارد. اگر پرورش دهنده ها امسال بهداشت را به خوبی رعایت کنند و علمی که مربوط به مواجهه با بیماری است، فرابگیرند و خود را به روز تر کنند، در صورت بروز بیماری در مزارع آنها با ضرر کمتری مواجهه می شوند. در حال حاضر خیلی از کشورها با وجود این بیماری کار می کنند به طور مثال کشور اکوادور از هر 100 مزرعه تقریبا 70 الی 80 مزرعه آن درگیر این بیماری هستند اما در کنار این بیماری دارند کار می کنند.
بهتر است پرورش دهنده ها تراکم استخرها را کمتر کنند و اگر قصد دارند تراکم را بالا ببرند تمهیدات لازم را به کار ببرند.غذا و مکمل های بهتری استفاده کنند.
باید در نظر داشت که علاوه بر بحث تولید موضوع فروش هم به همان اندازه مهم است. در حال حاضر حدود 70 تا 80 درصد میگو کشور به چین صادر می شود با توجه به همه گیری ویروس کرونا این امکان وجود دارد که در بحث فروش دچار مشکل شویم. اما به طور کلی در بخش تولید امسال نسبت به سال های گذشته مزارع آماده تر هستند و شرایط بهداشتی را بهتر رعایت می کنند.
خوشبختانه سازمان نظام مهندسی کشاورزی منابع طبیعی کلاس های آموزش بسیار خوبی را امسال برای صاحبان مزارع، کارشناسان و کارگران برگزار کرده است که با توجه به بهره گیری از علوم آن امسال سال خوبی در این صنعت خواهیم داشت. چرا که برگزاری این کلاس ها باعث شد همه با دید بسیار بهتری امسال را شروع کنند که میتواند حرکت بزرگی برای صنعت میگوی استان باشد.
از طرفی هم دید مسئولین نسبت به این صنعت دید بهتر و بازتری شده و دیده شده که در خیلی از موضوعات استاندار مستقیما ورود کردند و شخصا پیگیرِ حل مسائل این صنعت بودند که باعث دلگرمی مزارع دارها و تولید کننده ها شده است.

شما سال گذشته چقدر ضرر کردید و سهم پرورش دهنده‌ها را در این ضرر چقدر می‌دانید؟

بالغ بر 10 میلیارد تومان ضرر کردیم.
بنده پرورش دهنده را در این خصوص مقصر نمی دانم. این بیماری از جای دیگری آمده یا حتی ممکنه از لارو آلوده یا محیط آلوده بیاد. اما پرورش دهنده بایستی ایمنی زیستی (biosecurity) را بالا ببرد تا ریسک بیماری کمتر شود و اگر بیماری گرفت تمهیدات لازم را برای کاهش خسارت انجام دهند.
خوشبختانه امسال سازمان جهاد کشاورزی بیمه را اجباری کرد اما دولت باید ساز و کار بیمه را به نوعی تعریف کند که سهم پرداخت بیمه ای تولید کننده کمتر باشد. باتوجه به ضررهای سال گذشته پرورش دهنده در حال حاضر توانایی پرداخت ندارد همچنین بیمه ها در نظر بگیرند اگر تولید کننده خسارت دید، سریعا بیمه نسبت به پرداخت کارشناسی شده حق بیمه اقدام کند.
بانک های عاملی که به کمک تولید کننده آمده اند و تسهیلات دادند درصدهای سودِ کمتری بگیرند اگر تولیدکننده بابت پارسال ضرر کرده و نتوانسته قسط بدهد جریمه های سنگین نگیرند. یکی از دغدغه های پرورش دهنده ها بانک ها هستند چون بانک ها الان گوی سبقت را برای سود و جریمه بیشتر از هم می‌ربایند.

خیلی از مزارع پرورش میگو معتقدند که عدم کارشناسی بودن تاییدات دام پزشکی درخصوص سلامت لارو میگوها یکی از علل همه گیری ویروس»لکه سفید» بوده است؟ نقش دام پزشکی را در این بیماری چقدر پررنگ می دانید؟

بله 100 درصد قبول دارم.
باید برگردیم به اوایل دهه 80 و اواخر دهه 70 واحدی به نام بهداشت آبزیان زیر نظر شیلات بود که وظیفه‌ی کنترل بیماری و آموزش های لازم را برعهده داشت در واقع کاری که الان دام‌پزشکی باید انجام بدهد. متاسفانه سال 1380 بهداشت آبزیان از بدنه شیلات جدا شد و به دام پزشکی پیوست. درحال حاضر دام پزشک‌های ما و سیستم دام پزشکی علم تکثیر و پرورش را بلد نیستند. حتی در دانشگاه هم تکثیر و پرورش و واحد آبزیان نخواندند مگر اینکه واحد آبزیان را در حدِ دو یا 4 واحد به صورت اختیاری فرا گرفته باشند. در این شرایط با این میزان علم، دامپزشکی پشت درهای بسته ی تکثیر و پرورش برای این واحد ها قانون می نویسد و برای تکثیر و پرورش مسائلی را دیکته می کند که علم آن را ندارند.
تمام این مسائل سبب بروز چنین اتفاقی می شود. من قطعا و با قدرت می گویم دام پزشکی خیلی مقصر است. یک سوال از دام پزشکی دارم «دام پزشکی از زمانی که بیماری لکه سفید آمده تا الان چه کار مثبتی برای پرورش دهنده ها انجام داده است؟» یک کار مثبت بگوید جایزه می‌دهیم .
این سازمان (دام پزشکی) تنها که کاری که کرده این است که اگر ببیند واحدی درگیر بیماری شده کُلر میزند و معدوم میکند. آیا شما تا الان یک راهکار دادید که خسارت کمتر شود؟ آیا یک راهکار دادید که چگونه جلوی بیماری گرفته شود؟
متاسفانه تمام کارشناسی‌های به قول خودشان کارشناسی، زیر خط کارشناسی بوده است.

«دامپزشکی طی اقدامی از پرورش دهنده ها تعهد می‌گیرد که در صورت متضرر شدن هیچگونه ارتباطی به این سازمان ندارد و دامپزشکی متولی نیست» آیا این موضوع صحت دارد؟

بله
ما اگر این بند را امضا نکنیم چیکار کنیم؟ این یک تحمیل است و خود این تعهد گرفتن از لحاظ قانونی جرم است. این تعهد به این معناست که شما پرورش دهنده اگر بیماری گرفتید من کاری نمیکنم و اگر خسارت دیدید به من ربطی ندارد.
دام پزشکی اگر مسئولیت بهداشت آبزیان را قبول کرده است باید کاری کند ایمنی زیستی در مزارع تکثیر و پرورش رعایت شود. به صاحبان مزارع آموزش های لازم را بدهید و سلامت لاروی که از مزارع تکثیر خارج می شود را تخصصی تر و کارشناسی تر تایید کنید. بسیاری از بیماری ها از لارو آلوده می آید. دامپزشکی باید بیاید لارو مزارع را آزمایش کند سلامتش را به من پرورش دهنده تضمین بدهد.
سلامت غذا و تمام اقلامی که پرورش دهنده میخرد را تضمین دهد. شما که مسئولیت بهداشت آبزیان را پذیرفتی بایستی این مسائل را رعایت کنید و کمک کنید به تولید کننده نه اینکه تعهد بگیرید اگر مشکلی پیش آمد ما کاره ای نیستیم و مسئولیت با خودتان هست. این به نوعی طفره رفتن از مسئولیت است.

گویا بیماری جدید دیگری در مزارع پرورش میگو چند کشور یافت شده‌است، با این شرایط توصیه شما چیست؟

بله متاسفانه بیماری جدیدی دیگری پیدا شده که از بیماری لکه سفید همه گیری بیشتری دارد و در طی سه تا چهار روز کل استخر را درگیر میکند و از بین میبرد. بنده حدودا دو سه هفته قبل توسط یکی از دوستانم در اکوادور از وجود این بیماری آگاه شدم.
همانطور که گفتم موجود زنده همیشه بیمارهای قبلی خودش را دارد و بیماری جدید هم به سراغش می آید. همین بیماری کرونا از قبل وجود داشت اما امسال همه گیر شد. میگو نیز موجود زنده است. خواهشی که از پرورش دهنده‌ها دارم این است که باید ایمنی زیستی مزارع را بالا ببریم و ورودی و خروجی مزارع را کنترل کنیم.
در حال حاضر سازمانی که بیشتر می تواند در خصوص این موضوع کمک کند خود دام پزشکی است. دامپزشکی باید به‌روز باشد این بیماری آمده و دامپزشکی باید اول از همه از وجود آن باخبر میشد و پیگیری و اطلاع رسانی می کرد اما میبینیم که دام پزشکی این بیماری را تاکنون مسکوت گذاشته است. دام پزشکی به وظایف خود عمل نمی کند. البته جا دارد از سازمان شیلات و سازمان نظام مهندسی کشاورزی منابع طبیعی تشکر کنم زیرا کاری که بایستی دامپزشکی انجام میداد را سازمان نظام مهندسی کشاورزی منابع طبیعی انجام داد.

به عنوان یک تولید کننده برای اجرایی شدن شعار «جهش تولید» به چه چیزی نیاز دارید؟

سال جهش تولید است ما کمر همت را بسته ایم به امید خدا تا جایی که بتوانیم این کار را انجام می دهیم و قطعا هم باید انجام بدهیم زیرا کشور به این جهش نیاز دارد. وقتی رهبر معظم انقلاب حضرت آقا امسال را «جهش تولید» نامگذاری کردند شرایط را می دانستند و با علم به آن این سال را نام گذاری کردند. و همه ی تولید کننده ها بایستی کمر همت را ببندیم و این کار را انجام دهیم. سال های گذشته با هر توانی که جلو می رفتیم امسال باید با توان بیشتراین کار را انجام دهیم.
در تکثیر و پرورش به دنبال این هستیم این جهش تولید هم از نظر کیفیت هم از نظر کمیت اتفاق بیافتد. پرورش دهنده، تکثیر کننده و تولید کننده همه پای کار هستند و حتما بایستی این جهش تولید انجام شود. اما در کنارش می خواهیم که دولت کمک کند، بانک ها کمک کنند همه‌ی کسانی که دستی در کار دارند کمک کنند زیرا یک دست صدا ندارد.
مشکل اصلی ما بانک ها هستند بانک ها اگر این رویه ای که الان دارند را پیش ببرند، سودها و دیرکردهای کلان از تولید کننده بگیرند قطعا مانع بزرگی برای تولید کننده ایجاد می‌کنند و مشکلات تولیدکننده را دوچندان می کنند. بانک ها در قوانین خود بازنگری کنند بهره ها را کمتر کنند دست از این جریمه ها بکشند جریمه ها را ببخشند.اگر بانک ها فقط یکباراعلام کنند که سود و جریمه افرادی که بخواهند امسال در تولید دستی داشته باشند را می بخشیم من مطمئن هستم چیزی در حدود 25 درصد به تولید کشور اضافه می شود.این 25 درصد افرادی هستند که از بانک ها ضربه دیدند و نمی توانند کاری کنند ولی اگر این را بشنوند وارد مدار تولید می شوند.این 25 درصد عدد بسیار بزرگی است با یک حرکت بانک تمامی واحد های نیمه فعال و تعطیل فعال می شوند.در حال حاضر بانک ها پا روی گلوی تولیدکننده گذاشته اند به طوری که تولید کننده به حالت خفگی رسیده است.

به گزارش صبح ساحل// طی تماس‌هایی که از جانب صبح ساحل با روابط عمومی دامپزشکی گرفته شد متاسفانه برقراری ارتباط با این سازمان میسر نشد.در صورت آمادگی دامپزشکی، رسانه صبح‌ساحل آمادگی تعامل و مصاحبه با این سازمان را دارد.