به مناسبت 10 تیر روز بزرگداشت صائب تبریزی

سرآمد سبک دیده نشده


نویسنده: شیوا شاکری

"صائب تبریزی" شاعر ایرانی قرن یازدهم است، که از سرآمدان شعر فارسی به شمار می‌رود. 
وی در سال 1000 هجری درشهر تبریز  متولد شد. سپس به دستور شاه عباس صفوی  به همراه خانواده‌اش به اصفهان رفت  و در این شهر رشد و نمو کرد. مثل خیلی از شاعران دوره صفوی به دلیل حمایت  قابل توجه دربار هند از شاعران ایرانی به این کشور مهاجرت کرد. اما پس از مدتی به ایران بازگشت و در دربار صفوی به عنوان ملک‌الشعرایی رسید. وی در سن 86 یا 87 سالگی در اصفهان از دنیا رفت و در همین شهر به خاک سپرده شد.اشعار به جا مانده از صائب بیشر در قالب غزل سروده شده و خیال‌پردازی،مضمون‌سازی و استفاده از معانی دورازذهن از ویژگی‌های شعر اوست.
او در بین شاعران بیشترین استفاده را از اسلوب معادله داشته است.اسلوب معادله آرایه‌ایست که طی آن شاعر موضوعی را مطرح می‌کند و با بیان یک مثال موضوع مورد نظر خود را توضیح می‌دهد. این اتفاق در دو مصرع می‌افتد که از لحاظ معنایی و دستوری کاملا مجزا هستند و نبود یکی از این دو، لطمه‌ای به دیگری نمی‌زند.
 صائب از سرآمدان سبک هندی‌ست.سبکی که برچسب مبهم و دیریاب بودن خورده و در جامعه ادبی ما با کم لطفی مواجه شده است. شاعران سبک هندی ممکن است پس از مدتی خیال‌پردازی و مضمون‌سازی را از حد به در برده باشند، اما حداقل سرآمدان این سبک مثل صائب تبریزی، طالب آملی و بیدل دهلوی از این افراط به دورند و اشعار دلچسبی سروده‌اند. ضمن این که سبک هندی به گفته صاحب‌نظران سبک تک‌بیت‌هاست. به این معنا که یک بیت درخشان سروده شده و ابیاتی به آن اضافه شده است تا شکل غزل بگیرد. 
این ویژگی باعث شده است ابیات زیادی در این سبک قابلیت ضرب‌المثل شدن داشته باشد. در بعضی موارد هم این قابلیت به فعلیت رسیده است مثل:"افتادگی آموز اگر طالب فیضی/هرگز نخورد آب زمینی که بلند است" .این سبک به خاطر عاطفه پررنگی که در ابیاتش مشاهده می‌شود بخشی از خاطرات نوجوانی و جوانی بسیاری از ایرانیان را ساخته است.
 اما دربین مردم به خاطر برچسب‌هایی که خورده است محبوبیت بالایی ندارد.سبک هندی بین پژوهشگران ادبیات هم آن‌گونه که شایسته است مورد توجه نیست. شاید غیر از تصور ناخوشایندی که از این سبک وجود دارد زمان کوتاهی که رواج داشته است باعث کم‌توجهی به آن شده باشد. اوج این سبک نهایتا یک قرن است در حالی‌که سبک عراقی که مورد علاقه بیشتر اقشار جامعه است چندین قرن رواج داشته وفرصت کافی برای نفوذ در اندیشه و احساس مردم برایش فراهم بوده است.

 اما سبک هندی با این که به اندازه خودش نفوذ خوبی بین مردم دارد اما در مقابل سبک عراقی فرصت ابراز وجود ندارد. با این حال وقت آن رسیده است که حداقل جامعه ادبی ما نگاه تازه‌ای به سبک داشته باشد و با بررسی بخش‌های تاریک‌مانده این سبک به تحلیل درستی از آن برسد.                                                                                                            

برای این مطلب تا کنون نظری ثبت نشده‌ است.
0 / 200
  • نظر شما پس از بررسی و تایید منتشر خواهد شد.
  • لطفا از بکاربردن الفاظ رکیک، توهین و تهمت به اشخاص حقیقی و حقوقی خودداری کنید.

آخرین خبرها