مالیات، راهی برای مطالبه‌گری


نویسنده: شیوا شاکری

16 تیر در تقویم رسمی ایران، روز مالیات نام‌گذاری شده است. در ایران از زمان هخامنشیان پرداخت مالیات وجود داشته است. در دوره هخامنشی سازمان‌ها و دفاتر مرتبط با مالیات، روند پرداخت را زیر نظر داشتند و به آن نظم می‌دادند. در زمان ساسانیان دریافت مالیات شکل کامل‌تری به خود گرفت. در شکل جدید، مردم سه نوع مالیات با نام‌های مالیات اراضی، سرشماری و سرانه پرداخت می‌کردند. پس از اسلام دفاتر مالیاتی از فارسی به عربی برگردانده شد.
در دوره سلجوقی اما با دستور «عبدالملک کندری» وزیر طغرل، به حالت قبل برگشت. در زمان حکومت صفویان و افشاریان تجارت خارجی و درآمد گمرکی به کمک مالیات آمد و بودجه اداره کشور را تامین کرد. در دوران قاجار، بنیه مالی کشور به دلیل جنگ‌ها، مسافرت‌ها و بی‌کفایتی پادشاهان رو به ضعف گذاشت تا امیرکبیر به قدرت رسید.
او امور مالیاتی را سروسامان داد. با انقلاب مشروطه در سال 1285 خورشیدی ناصرالملک به عنوان اولین وزیر مالیه از مجلس شورای ملی رای اعتماد گرفت. بعد از این‌که لایحه استخدام مستشاران آمریکایی در مجلس تصویب شد، مورگان شوستر به عنوان خزانه‌دار کل به استخدام دولت ایران درآمد و برای مدتی امور مالیه ایران را در اختیار گرفت. روس‌ها با حضور یک آمریکایی در راس امور مالیه ایران مخالف بودند. شورش شعاع‌السلطنه، برادر محمدعلی شاه برای به سلطنت رساندن دوباره وی، این بهانه را به روس‌ها داد تا به دولت ایران فشار بیاورند و مورگان شوستر را از ایران اخراج کنند. این اخراج  با اعتراض جامعه روشنفکر ایران مواجه شد. از سال 1300 خورشیدی به بعد دگرگونی‌های زیادی در وزارت مالیه رخ داد. درنهایت در سال 1353 خورشیدی مجلس شورای ملی قانون تشکیل وزارت امور اقتصادی و دارایی را در شش ماده به تصویب رساند. از آن سال تا کنون این وزارتخانه وظیفه جمع‌آوری مالیات را به عهده دارد. این درست است که مالیات به دولت کمک می‌کند تا کشور را اداره کند، اما سودمندی‌اش برای مردم هم کم نیست.
مالیات زمینه دریافت خدمات اجتماعی بهتر را فراهم می‌کند. اما نفع بزرگترش برای مردم این است که هر چه مالیات نقش مهم‌تری در تامین بودجه کشور داشته باشد، قدرت مردم که پرداخت کنندگان آن هستند بیشتر می‌شود. در این صورت مردم راحت‌تر می‌توانند حقوق سیاسی و اجتماعی‌شان را مطالبه کنند.

برای این مطلب تا کنون نظری ثبت نشده‌ است.
0 / 200
  • نظر شما پس از بررسی و تایید منتشر خواهد شد.
  • لطفا از بکاربردن الفاظ رکیک، توهین و تهمت به اشخاص حقیقی و حقوقی خودداری کنید.

آخرین خبرها