روز جهانی معلم و نقش رهبری آموزگاران در سایه بحران کرونا

پنجم اکتبر برابر با سیزدهم مهرماه مصادف است با روز جهانی معلم. سازمان یونسکو هر ساله به این مناسبت و در راستای توجه به نقش معلمان در تحولات جوامع، شعاری را منتشر می کند؛ شعاری که به واقع فراخوانی است به کشورهای عضو این سازمان تا در جهت تحقق این شعار برنامه ریزی کرده و گام بردارند.  امسال و در میانه بحران کرونا شعاری با عنوان، «آموزگاران، رهبری در بحران، بازآفرینی سیمای آینده» از سوی این سازمان مطرح شده است.

  شعاری که در ادامه شعار سال های قبل این سازمان که برخورداری از معلمان شایسته و صلاحیت دار و به کارگیری معلمان جوان را حق مسلم دانش آموز قلمداد کرده بود، اکنون همان معلمان را در این شرایط بحرانی به عنوان رهبران و تصمیم گیرندگان اصلی در مدیریت آموزشی و پرورشی کودکان معرفی و توجه دست اندرکاران نظام های آموزشی دنیا را به نقش بی بدیل معلمان در انتخاب روش های آموزش و یادگیری کودکان در این شرایط جلب می کند. آنچه از شعار امسال برداشت می شود، توجه به نقش پشتیبانی سازمان های آموزش و پرورش کشورها و فراهم سازی زمینه های لازم برای آموزش باکیفیت تر توسط معلمان است.  با گذشت بیش از ۷ ماه از شیوع بحران کرونا و آغاز عجیب و یک باره سال جدید تحصیلی در ایران مشخص شد که باز هم در بر همان پاشنه قبلی می چرخد و با وجود عضویت ایران در یونسکو تصمیمات و رفتارهای مسوولان آموزش و پرورش ایران همچون سال های گذشته بر خلاف جهت گیری های این سازمان است. جذب فله ای و بدون توجه به صلاحیت های حرفه ای معلمان در سال های گذشته در رویکردی مخالف با اهداف یونسکو که حق کودکان در برخورداری از معلمان شایسته را مطرح کرده بود و ورود معلمانی با سنین گاه بین ۴۰ تا ۵۰ سال به کلاس در مهرماه گذشته همزمان با انتشار شعار این سازمان با عنوان «معلمان جوان، آینده حرفه معلمی» مشخص کرد آموزش و پرورش ایران جز نگاهی فانتزی به شعارهای یونسکو به آنها باور ندارد و همواره برخلاف این اهداف گام برداشته است.

  در ادامه همین رویکرد و در حالی که در کشورهای پیشرو آموزش و پرورش دنیا معلم نقشی محوری در انتخاب شیوه آموزش و ارزشیابی و گاه نیز انتخاب محتوای مورد نیاز دانش آموز دارد و مدرسه محوری به عنوان رکن اصلی و اساسی در تصیم گیری ها رخ می نماید، اما در کشور ما ستادنشینان حاضر به عقب نشینی از نقش رهبری خود نیستند و تمامی جزییات فرآیند آموزشی از ساعت شروع و پایان کلاس ها تا الزام مدارس به استفاده از نرم افزاری خاص و در عین حال بی کیفیت را با صدور بخشنامه و دستورالعمل هایی تعیین می کنند. دستورالعمل هایی که بدون توجه به شرایط متفاوت مناطق مختلف کشور از سوی کسانی نوشته می شود که یا هرگز معلم نبوده اند یا سال هاست با مدارس و آنچه در آن می گذرد، بیگانه اند. عبارت «ملزم هستند» پرطمطراق ترین عبارت مورد علاقه مدیران دستورالعمل نویس در آموزش و پرورش ما در پشت میزهای بزرگ مدیریتی است. آنچه در شرایط و بحران فعلی هنوز مسوول و متولی خاصی برایش پیدا نشده، فراهم کردن زیرساخت ها و امکانات آموزش در این شرایط است. 

در واقع مسوولان آموزش و پرورش ما ترجیح می دهند به جای پاسخگویی در برابر کاستی های بی شمار آموزش در شرایط بحران و تلاش و چاره جویی برای رفع آنها و بهره مندسازی تمامی کودکان این سرزمین از حداقل امکانات آموزشی، به پشت میزها پناه برده و قانون های الزام آور به مدارس دیکته کنند.  امید آنکه نگاه مسوولان آموزش و پرورش مان به معلمان شایسته به عنوان متخصص ترین افراد در امر آموزش کودکان، نگاهی از روی اعتماد باشد و صدا و خواست آنان که همواره در دفاع از حقوق کودکان این سرزمین بوده است از سوی فرادستان به عافیت طلبی تعبیر نشود.