تلاش انیمیشن‌ها در کلیشه‌زدایی


نویسنده: سمیره حنائی

آخرین فیلم هالیوودی یا انیمیشنی را که تماشا کرده‌اید، به یاد دارید؟ تاکنون متوجه تغییری در محتوا و داستان کارتون‌ها شده‌اید؟ متوجه شده‌اید که حضور دختران جنگ‌جو، قدرتمند و جسور در فیلم، سریال و انیمیشن‌ها، به نسبت گذشته، افزایش یافته است؟

به باور برخی‌ها این رویکرد فیلم‌سازان، شیوه‌ای برای جذب بیننده بیشتر است. چراکه تصاویری را به نمایش می‌گذارد که در دنیای واقعی کمتر شاهدش هستیم. تغییر محتوا و جابه‌جایی شخصیت‌های مهم داستان در انیمیشن‌ها را، پس از شکایت پسرک نوجوانی، متوجه شدم. روزی او پرسید: «چرا در همه انیمیشن‌ها، مغز متفکرها دختران هستند؟ چرا دختران مشکلات را حل می‌کنند و دنیا را نجات می‌دهند؟» این گلایه موجب شد، موشکافانه‌تر انیمیشن‌های خارجی را تماشا کنم.

تقریبا حق با پسرک بود. در 20 سال اخیر، نقش تاثیرگذار دختران، به عنوان بخشی از شخصیت‌های فیلم، افزایش یافته است. انیمیشن‌های دهه 80 و 90 میلادی، مشکلات زیاد دختران داستان را در نهایت مردی خوش قلب حل و با او ازدواج می‌کرد. حالا اما دختران مشکلات نه تنها خود، بلکه یک شهر و دنیا را حل‌و‌فصل می‌کنند. به قول پسرک مغر متفکر و شاگرد اول‌ بیشتر داستان‌ها دختران هستند. این موج ارزش‌گذاری به شخصیت ووجود زن و تلاش بر محو کلیشه‌های جنسیتی در انیمیشن‌های خارجی، برخلاف فیلم و سریال‌های ایرانی، به وضوح دیده می‌شود.

«مولان»، دختری کوچک که خودش را به شکل پسران در می‌آورد و به جای پدرش به جنگ می‌رود. در جنگ به مقام فرماندهی می‌رسد و در مقابله با ارتش «هان» به پیروزی می‌رسد. «مریدا»، شاهزاده‌ی کم سن‌وسال، که در مقابل ازدواج زودهنگامش می‌ایستد. مشکل‌هایش را بدون کمک کسی، خودش حل‌وفصل می‌کند. «پوکوهانتس» که با تبعیض علیه نژاد، رنگ و جنسیت‌اش می‌جنگد. او صلح را بین قبیله خود و انگلیسی‌ها برقرار می‌کند، کاری که هیچ کس پیش از آن نتوانسته بود انجام دهد. این‌ها تنها نمونه‌ای از تغییر رویکرد جدید شرکت‌های سازنده‌ی انیمیشن مانند والت دیزنی و پیکسار در سال‌های اخیر بوده‌است. دختران فیلم‌های جدید دیگر مانند سیندرلا، زیبای خفته و سفید برفی، تنها درگیر روابط عاطفی نیستند.

ساخت انیمیشن‌هایی مانند «کارولین»، «فروزن» و «موانا» نشان می‌دهد که سازندگان انیمیشن نیز به موج رفع کلیشه‌ها علیه دختران پیوسته‌اند. چیزی غیر از روابط عاشقانه زن و مرد برای‌شان مهم است(آنا در فیلم فروزن). پس از حل مشکلات خود، معمایی را که سال‌هاست مسکوت مانده را حل می‌کنند(کارولین در فیلم  کارولین). جسارت دختران نیز در فیلم‌های جدید افزایش یافته است. دیگر کمتر به عنوان شخصیت‌های ترسو و نیازمند حمایت معرفی می‌شوند. «جاسمین» در فیلم «علاءالدین» دختری جسور و نترس است که بهترین دوستش یک ببر است.

پوکوهانتس از بلندترین صخره‌ها شیرجه می‌زند و از ارتفاع نمی‌ترسد. «جین» در فیلم «تارزان» از محیط شهری به جنگلی کثیف وارد می‌شود اما خیلی زود خودش را با محیط وفق می‌دهد. این تغییرات را می‌توان حاصل توجه و تاکید جهانی برای رفع تبعیض و کلیشه علیه دختران دانست. نخستین‌بار، سازمان ملل متحد، ۱۱ اکتبر ۲۰۱2(امروز) را «روز یادبود بین‌المللی دختران» اعلام کرد.

حالا هرساله در این روز برنامه‌های بسیاری در پشتیبانی از افزایش فرصت‌ها برای دختران و ارتقا آگاهی در مورد نابرابری جنسیتی، که دختران به دلیل جنسیت‌شان در جهان با آن مواجه‌اند، برگزار می‌شود.در سراسر دنیا، برای بزرگداشت این روز برنامه‌های متنوعی انجام می‌شود. از فستیوال موسیقی در هندوستان و مسابقات فوتبال در آفریقای جنوبی گرفته تا تئاترهای مخصوص دختران در انگلستان. تغییر رویکرد و نگاه رسانه‌هایی که مخاطب خاص‌شان کودکان هستند این نوید را می‌دهد که در آینده‌ای نزدیک، شاهد تحقق افزایش آگاهی و کاهش کلیشه و تبعیض علیه دختران در جهان باشیم. 

برای این مطلب تا کنون نظری ثبت نشده‌ است.
0 / 200
  • نظر شما پس از بررسی و تایید منتشر خواهد شد.
  • لطفا از بکاربردن الفاظ رکیک، توهین و تهمت به اشخاص حقیقی و حقوقی خودداری کنید.

آخرین خبرها