هنجارهای بی اجبار


نویسنده: شیوا شاکری

 14 آبان روز فرهنگ عمومی است. شورای فرهنگ عمومی در سال 1387این نامگذاری را انجام داده است. فرهنگ عمومی به گونه‌ای از فرهنگ گفته می‌شود که از لحاظ قانونی هیچ اجباری از آن حمایت نمی‌کند اما مورد قبول اکثر مردم جامعه است. 

اکثریت جامعه فرهنگ عمومی را قبول دارند و به همین دلیل بدون مخالفت اجرا می‌شود. فرهنگ عمومی دو بخش دارد یک بخش بیرونی و قابل مشاهده  مثل لباس پوشیدن و معماری و یک بخش  درونی که در خصوصیت‌های اخلاقی متجلی می‌شود. این مقبولیت حداکثری قطعاً یک‌شبه و با توسل به زور و خشونت به دست نیامده است. مردم به مرور زمان متوجه سودمندی چنین فرهنگی شده‌اند و آن را به صورت یک قانون نانوشته بین خود در‌آورده اند. این قانون نانوشته بدون کوچکترین عدم رضایتی بین مردم اجرا می‌شود. برای اجرای هنجارهای فرهنگ عمومی نیاز به هیچ فشاری از سوی هیچ‌کس نیست. نکاتی که گفته شد هم در اداره جامعه هم در خانواده به عنوان کوچکترین نهاد اجتماعی کاربردی است. فرهنگ عمومی به ما می‌گوید اگر سودمندی یک هنجار مسجل شد دیگر برای رعایت شدنش نیازی به نظارت نیست هیچ لزومی هم برای وضع قانون و بسیج کردن نیروی انسانی برای نظارت بر اجرای آن نیست. این موضوع نشان می‌دهد برای درونی کردن هر هنجاری باید فایده آن را نشان داد چه به عنوان یک مسئول حکومتی چه به عنوان پدر یا مادری که وظیفه تربیت و اداره زندگی فرزندش را به عهده دارد. حتی از این روش می‌توان برای تبدیل فرهنگ رسمی به فرهنگ عمومی هم استفاده کرد. مثل ماجرای بستن کمربند ایمنی خودرو که در ابتدا فقط ترس از جریمه نشدن دلیل بسته شدنش بود اما رفته رفته دارد به یک عادت و یک خصیصه فرهنگی تبدیل می‌شود. یا طرح همیار پلیس که در آن نیروی انتظامی با آموزش دادن به کودکان و تشویق آنان به رعایت قانون سعی در درونی کردن فرهنگ صحیح ترافیک دارد. البته در راه تبدیل هنجارهای فرهنگ رسمی به فرهنگ عمومی موانعی هم وجود دارد مردمی که با لجاجت سعی در مقابله با هر چه که از آنان خواسته می‌شود، دارند. مثل افرادی که هنوز کمربند ایمنی را فقط در محل استقرار پلیس استفاده می‌کنند، آن هم نه به شکل بستن بلکه فقط طوری نگهش می‌دارند که پلیس فکر کند بسته شده است.   

برای این مطلب تا کنون نظری ثبت نشده‌ است.
0 / 200
  • نظر شما پس از بررسی و تایید منتشر خواهد شد.
  • لطفا از بکاربردن الفاظ رکیک، توهین و تهمت به اشخاص حقیقی و حقوقی خودداری کنید.

آخرین خبرها