شیوع بیماری کرونا باعث تغییراتی در سبک زندگی افراد شدهاست. شرایط خاص کرونایی اقتضا میکند تا در روش رایج زندگیمان تغییراتی بدهیم. ازدواجها، الگوی مصرف و ارتباطات خویشاوندی از جمله مواردی است که تحت تأثیر کرونا قرار گرفته. تعطیلی مدارس، دانشگاهها و نوع فعالیت ادارات که ناگزیر به ارائه خدمات غیرحضوری شدند، شکل دیگری از این تغییرات است. فراغت و تفریح نیز نسبت به روزهای قبل از شیوع کرونا، شکل تازهای پیدا کردهاست. دامنه تغییرات کرونا آنقدر وسیع است که فاصله یک ساله از آن نمیتواند به تمامی نمایاناش کند. شیوع ویروس کرونا به مردم جهان نشان داد که ممکن است جامعه در هر لحظه با خطرات جدی مواجه شود و وضعیت اضطراری میتواند هنجارها، اعتقادات و آداب و رسوم دیرینه را تغییر دهد. این ویروس سرانجام از زندگی ما دست برمیدارد اما تغییراتی که از خود بهجای گذاشتهاست، شاید تا مدتها یا همیشه با ما بماند. در ادامه بخشی از این تغییرات را مرور میکنیم.
چالشِ ارتباط
به گزارش صبح ساحل، یکی از مهمترین رخدادهای پس از شیوع ویروس کرونا، توجه بیشتر به بهداشت فردی و اجتماعی است. به گونهای که این روزها بیشتر مردم با ماسک و دستکشهای پلاستیکی در فضای جامعه ظاهر میشوند. برای جلوگیری از شیوع کرونا، روزانه چندینبار و با حساسیت زیاد دستان خود را میشوییم. محلول ضدعفونیکننده، از وسایل شخصی همیشه همراهمان شدهاست. در نبود هرکدام از جزئیات بهداشتی که کرونا به زندگی روزمرهمان تحمیل کردهاست، انگار چیزی گم کردهایم و گیج و مضطربمان میکند. خرید وسایل مورد نیاز روزانه و ضدعفونی آن هم چالش تازهای است که با آن مواجه هستیم. بیشتر مردم تا جای ممکن خریدهایشان را اینترنتی انجام میدهند.
پروتکلهای بهداشتی کمکم جزئی جدا نشدنی از زندگیمان شدهاست و با آنها کنار آمدهایم. عادتها و ردپاهایی که این ویروس مرموز در روزمرهمان به جا گذاشتهاست، به این راحتیها رهایمان نخواهد کرد.
تحصیلِ مجازی
آموزش آنلاین دانشآموزان را با چالش تازهای در شیوه آموزش مواجه کرد. اگرچه نظام آموزشی ایران هرسال تجربههای تازهای را مانند تغییر محتوای کتابهای درسی به دانشآموزان تحمیل میکرد. تحصیل مجازی اما تجربه بدیعی بود که دانشآموزان، معلمان و سیستم آموزشی را با هم دچار سردرگمی کرد. اکثر مدرسهها، دانشگاهها، کلاسها و امتحانات حضوری لغو شدند و دسترسی دانشجویان به کتابخانه غیرممکن شد. والدین مجبور به آموزش کودکان خود در خانه شدند. کارشناسان آموزشوپرورش مجبور به فراهم کردن زیرساختهای آموزش آنلاین شدند.
معلمان نیز ناچار به انتقال مفاهیم درسی، در بستر مجازی شدند. در این بین دانشآموزان مدارس استثنایی و دوره اول ابتدایی، بهویژه آنهایی که برای اولینبار مدرسه را تجربه میکردند، بیشتر از همه تحت تاثیر قرار گرفتند.
بهطوری که تعدادی از معلمان برای کم کردن آسیبهای ناشی از این روش تحصیل به دانشآموزان دوره اول ابتدایی، برای آموزش به خانه شاگردانشان میرفتند. این روش آموزش اما برای دانشجویان نتیجه بهتری داد. آنها توانستند از وقت آموزشیشان استفاده موثرتری کنند. حتی در این مدت بسیاری از سیستمهای دانشگاهی، تعداد زیادی دانشجو از سراسر دنیا پذیرفت که قرار است بهصورت آنلاین تحصیلشان را آغاز
کنند.
خدماتِ پزشکی
دامنه ویزیت آنلاین پیش از کرونا فقط ۴ درصد از بیماران را در برمیگرفت. با آمدن ویروس کرونا اما خدمات پزشکی تغییرات چشمگیری کرد. مراجعه به بیمارستانها و درمانگاهها کمتر شد و در صورت وخیم شدن وضعیت بیماری، ویزیت از راه دور، اتفاق میافتاد. مردم برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا، مراجعه به مراکز درمانی را به حداقل رساندند. اکثر مردم برای دادن تست کرونا و ترس از آنکه شاید در محل تستگیری به کرونا مبتلا شوند، از انجام آن صرف نظر میکردند. کمکم تعدادی از مراکز خصوصی درمان امکان تستگیری در خانه را فراهم کردند. با این روش خطر شیوع بیماری از طریق افراد ناقل کمتر شد. بسیاری از مبتلایان علامتی ندارند تا هشداری برای خودشان و دیگران باشد. همین موضوع ترس از ابتلا به کرونا را ناگزیرتر میکند.
مهمترین مزایای خدمات درمان در منزل در دوران شیوع کرونا، دسترسی آسان به پزشک و پرستار در هر ساعتی از شبانهروز و حتی روزهای تعطیل است. عدم نیاز به خروج از منزل مخصوصا برای سالمندان، کاهش رفت و آمدها و بستریهای غیر ضروری و هزینههای ناشی از آن امتیازات مهمی به شمار میآید. از طرفی اما عملهای جراحی به چالشی تبدیل شد که سلامت و جان بسیاری را به خطر انداخت. در دوره اپیدمی کووید 19 خطر ابتلا به بیماری از طریق جراحی افزایش یافت. همین موضوع باعث لغو بسیاری از عملهای جراحی شد. به تعویق انداختن جراحیهای ضروری، عوارض شدیدتری برای بعضی از بیماران به همراه داشت. به همین دلیل پس از مدتی روال جراحیها به حالت عادی بازگشت.
کارِ دورکار
کرونا 10ها میلیون نفر را در سراسر دنیا خانهنشین کرد. بسیاری از مشاغل مجبور به انجام وظایف کاریشان از طریق اینترنت شدند. این تجربه به مذاق خیلیها خوش آمد. بعضی از مشاغل اما به دلیل نداشتن بستر لازم برای این شیوه از کار، تعطیل شدند. آنهایی که به شیوههای سنتی کار عادت داشتند، نمیتوانستند خودشان را با شرایط جدید کاری تطبیق دهند.
دورکاری به اعضای خانواده اما فرصت بیشتری برای باهم بودن، داد. نیروی کار از شر رفتوآمد روزانه راحت شدند. حتی برخی از شرکتها قصد دارند 5 درصد از کارکنانشان را دورکار نگه دارند. گوگل و فیسبوک در پی شیوع ویروس کرونا، بازگشت کارکنان خود به محل کار را تا پایان سال میلادی جاری به تعویق انداختند. دورکاری همچنین کارمندان شرکت گوگل، فیسبوک و مایکروسافت را به چالش کشید. «ساندار پیچای»، مدیرعامل آلفابت (شرکت مادر گوگل) دورکاری را حتی در صورت بازگشایی ادارات این شرکت، برای کارکنانش خالی از اشکال دانست. فیسبوک نیز اعلام کرد تمامی کارکناناش علیرغم بازگشایی دفاتر، در صورت تمایل میتوانند تا سال ۲۰۲۱ میلادی همچنان به دورکاری ادامه دهند. مایکروسافت نیز برای کمک به کارمندان خود که ممکن است دچار مشکلات مالی شوند، پرداختیهایش را مانند گذشته انجام خواهد داد.
بیشتر کمپانیهای بزرگ دنیا برای اطمینان از سلامت و ایمنی کارمندانشان، تدابیر لازم را در این زمینه اندیشیدهاند. آمازون و توئیتر از جمله موارد دیگری است که شرایط کاریشان را به نفع کرونا و سلامتی کارکنانشان تغییر دادند.
منابع: دنیای اقتصاد، ایرنا، ایسنا