اهمیت توجه به معیشت ومسکن روستایی در کاهش معضلات مسکن شهری


نویسنده: مصطفی دولخانی

بی شک از شریفترین اقشار جامعه ی ما روستاییان هستند. کسانی که علاوه بر متخلق بودن به اخلاق نیکوی توام با صداقت و صمیمیت و مهمان نوازی از تلاشگران مهم عرصه ی تولید هم هستند. چه آنکه این بخش از مردم کشورمان در تولید محصولات کشاورزی و دامی همینطور محصولات وفعالیت های متکی به دریا در مناطق ساحلی نقش ارزشمندی را ایفا می کنند. اما متاسفانه این دسته از هموطنان عزیزمان به علت عمدتا، تنگناهای معیشتی به مهاجرت به شهرها روی می آورند وبه گفته ی کارشناسان ازمتغیرهای مهم ایجاد معضل مسکن شهری پدیده ی مهاجرت بی رویه ی روستاییان به شهرهاست. متغیری که از یک سو به گسترش بی رویهی شهرنشینی می انجامد واز دیگر سو به هرچه بیشتر خالی از سکنه شدن روستاها می انجامد که تبعات نامناسب خود را درپی دارد.
به نوشته روزنامه  صبح ساحل، سرازیر شدن این حجم از جمعیت روستایی به شهرها ضمن گسترش فیزکی شهرها به بالا رفتن تعداد جمعیت آنجا وغیر منطبق باتوان سرویس دهی آنجا می انجامد که باعث می شود تقاضا ی خدمات ودریافت امکانات زیادتر شده که دلیل مهمی است تا سرویس دهی وارائه خدمات به این جمعیت دچار مشکل شود. از جمله پیامدهای دیگر این اتفاق، افزایش تقاضای مسکن در شهرهاست، رشد تقاضا به همراه عواملی دیگرموجب شده تا تورم مسکن از تورم عمومی پیشی گرفته وجامعه را از این حیث تحت فشار قرار دهد.
شهر بندرعباس به عنوان یکی از مهاجرپذیرترین شهرهای کشور به نحو بارزی متاثر از این رویداد است. شهری که علاوه بر پذیرفتن حجم بالای مهاجر از سایر استان های کشور به مهمترین مقصد اهالی مناطق مختلف استان هرمزگان هم مبدل گشته است. بی شک وجود جاذبه های اقتصادی زیاد همچون عنوان مهمترین دروازه ی ورودی کالای کشور، صنایع روبه رشد در مجاورت این شهر وفقدان منقطه ای کانونی قابل اتکا در استان وحتی مناطق مجاور برای پاسخ گویی نیازهای معیشتی اهالی آنجا در تشدید این مسئله موثر بوده است.
نتیجه این اتفاق این است که بندرعباس هم به مانند بسیاری دیگر از شهرهای مهاجر پذیر کشورشاهد گسترش فیزکی زیاد است. این گسترش بسیار زیاد باعث ایجاد معضلات فراوان در اداره ی شهرشده و نبود زیر ساخت ها وضعف مدیریت شهری را هم عریان تر می نماید.
حجم بالای مهاجرت علاوه بر گسترش شهرک های اقماری که گویی تبدیل به اقامتگاه هایی خوابگاهی اند به رواج بی رویه ی سکونتگاه های غیر رسمی هم انجامیده، اتفاقی که از سالهای میانی دهه ی پنجاه خورشیدی آغاز گشته ودر چارچوب سیکلی معیوب تا کنون ادامه دارد.
همانطور که در سطور بالا اشاره شد مهمترین انگیزه ی مهاجرت، برآورده شدن نیازهای معیشتی و یافتن منبع درآمد برای گذران زندگی است. البته در این بین نیازهای دیگری چون آموزش، تفریح و دریافت سایر خدمات هم قرار دارد که میتوان آن را درچارچوب ومتجانس با همان نیاز معیشتی قرار داد. انگیزه هایی این چنین، شهر را کعبه ی آمالی در برابر روستا برای مهاجرت جلوه می دهد حال آنکه واقعیت چیز دیگریست. برای هرچه بیشترکنکاش این موضوع، در چارچوب گفتگویی اختصاصی پای صحبت های آقای دکترسعید رستمی مدرس دانشگاه وصاحب نظر در حوزه ی مسکن وعمران روستایی نشستیم. ایشان علاوه بر داشتن تحصیلات مرتبط تا سطح دکتری، دارای سوابق وفعالیت های علمی در خوری در این حوزه ونقش معیشت روستایی در شکل گیری جوامع ومسکن روستایی هست که در ادامه به انعکاس دیدگاههای تخصصی ایشان در این زمینه میپردازیم:
 

 مهاجرت بی رویه به شهرها مشکلات عدیده ای در حوزه ی مسکن ایجاد می کند

دکتر رستمی گفت: مهاجرت بی رویه ی روستاییان به شهرها باعث افزایش تقاضا در حوزه ی مسکن است. این اضافه حجم تقاضا درافزایش قیمتها خود را نشان می دهد. او اضافه کرد: انگیزه ی اصلی مهاجرت برآورده شدن نیازهای معیشتیست و این نشان می دهد روستاییان عزیزی که عمدتا تمکن مالی اندکی دارند راهی شهر می شوند واین بخش از هموطنان باتوجه به بضاعت مالی شان که اغلب اندک است در واحدهای آپارتمانی کوچک متراژ و با تراکم جمعیتی بالا ساکن می شوند که از این جهت که آنها را از محیط باز و منازل ویلایی با مساحت بیشتر به این دست واحدهای مسکونی کوچک و محدود نقل مکان کرده اند، برایشان ناخوشایند است. رستمی اضافه کرد: مشکل دیگر آن است که انتقال به این محیط های محدود وجدایی ازاقوام وآشنایان، باعث می شود روستاییان از فرهنگ توام با صمیمت و روابط بالای قومی و طایفه ای دور شده ودچار مشکلات روحی و عاطفی شوند،
چراکه ساختار حاکم بر زندگی شهری ودلمشغولی های آن، امکان این نوع روابط را نمی دهد.

  بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نقش محوری در اسکان وتهیه ی مسکن روستاییان داشته است

سعید رستمی به صبح ساحل گفت: خوشبختانه با تاسیس نهاد بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در بدایت انقلاب اسلامی، شاهد اقدامات سود مند و درخور تقدیری در حوزه ی مسکن وعمران روستایی هستیم که شامل مشوق ها برای ماندن روستاییان در روستاست وشامل تهیه ی طرح های هادی و اعطای تسهیلات بانکی برای احداث مسکن روستایی با هدف جلوگیری از مهاجرت روستاییان هستیم که خوشبختانه در دوره ی مدیرکل کنونی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی هرمزگان آقای شهریار نوری زاده شاهد تلاش وپیگیری و بیشتری در این عرصه هستیم که لازم به قدردانیست.
 دکتر رستمی خاطر نشان ساخت: تلاشها برای تهیه ی سرپناه در قالب طرح های هادی روستایی بدون اندیشیدن تمهیداتی برای اشتغال و معیشت روستاییان ازدست یابی به اهداف خود باز خواهد ماند. واین اهتمام بیشتر سایر دستگاهها و نهادها را می طلبد.
 

 روستاهای استان هرمزگان دارای پتانسیل بالایی جهت اشتغال جامعه ی روستاییست

این مدرس دانشگاه گفت: براساس مطالعات صورت گرفته استان هرمزگان دارای بالاترین پتانسیل های اقتصادی جهت براورده کردن نیازهای معیشتی اهالی روستا حتی درسطحی دیگر شهرهاست چراکه اگر به درستی به این مهم پرداخته شود علاوه بر جلوگیری از مهاجرت روستاییان عزیز به شهرها شاهد مهاجرت معکوس شهرنشینان به روستاها خواهیم بود؛ که خوشبختانه تا حدود محسوسی در حال انجام است.
او اضافه کرد: اقلیم استان هرمزگان به لحاظ تنوع زیاد دارای پتانسیل های بالا برای انجام کارهای اقتصادی بویژه در روستاهاست. چه انکه براساس مطالعات میدانی که توسط اینجانب صورت گرفته از روستاهای مجاور دریا وتحت تاثیر گرما ورطوبت دریا گرفته که امکان شکل گیری اشتغال پایدار دریا محور درآن وجود دارد تا با فاصله گرفتن از سواحل به تدریج به روستاهایی با اقلیم متفاوت تر و خشک تر و حتی گرمتر می رسیم که در بستر این تفاوت اقلیمی تنوع زمینه های فعالیتهای اقتصادی واشتغال زایی مشهود است.
اوخاطرنشان ساخت: مثلا دراستان روستاهایی با اتکا به اقتصاد دریا وتجارت مانند بستانو داریم تا روستای سیاهو که محور معیشت آنها باغداریست. همچنین مناطق بکر و دارای پتانسیل بالای رودان که میتواند بر محور کشاورزی پایدار منطبق با اقلیم که همان کشت گلخانه ای هست، امکان جذب سرمایه گذاری واشتغال و تولید بالایی دارد.
 

 معیشت در شکل دهی مسکن روستایی نقش مهمی دارد

این مدرس دانشگاه گفت: نوع معیشت تاثیر مستقیم درشکل دهی ساختار مسکن روستایی دارد. به طور مثال در روستایی مانند بستانو در مجاورت بندرعباس و برکرانه ی خلیج فارس، خانه ها به گونه ای ساخته شده که هر خانه با حیات متعلق به خودش توسط کوچه هایی چهار متری از خانه های مجاورش جداست و این به علت نوع معیشت آنهاست که متکی به دریاست.
 دربی روبه دریا برای ورود شناور تعبیه شده و دربی هم به کوچه های چهار متری و درب دیگری هم به معبر اصلی برای تردد اتوموبیل وشناور، همینطوردرروستایی مثل سیاهو معیشت برمبنای باغداریست و هر فرد در حیات منزل مسکونی خود استخر ذخیره ی آب برای چند اصله درختی که درآن حیات کاشته دارد تا بتواند آنها را آبیاری کند.
دکتر رستمی در پایان گفت: خوشبختانه اقدامات ارزشمندی در حوزه ی رفع مشکلات روستاییان برای اقامت این عزیزان که به فراخور اقلیم و استعداد منطقهی خود، نقش مهمی در تولید واشتغال کشور دارند، صورت گرفته اما این تلاش ها در مقابال قابلیتها ونیاز های این دسته از هموطنان ناکافیست و امیدوارم ضمن اهتمام بیشتر دستگاههای مسئول صاحب نظران، کارآفرینان و تمامی اساتید اهل فن در این مسیر تلاش بیشتری به خرج دهند تا شاهد شکوفایی هرچه بیشتر استعدادهای فراوان جامعه ی شریف روستایی باشیم.

برای این مطلب تا کنون نظری ثبت نشده‌ است.
0 / 200
  • نظر شما پس از بررسی و تایید منتشر خواهد شد.
  • لطفا از بکاربردن الفاظ رکیک، توهین و تهمت به اشخاص حقیقی و حقوقی خودداری کنید.

آخرین خبرها