سیمان به‌عنوان یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی و طرح‌های عمرانی همچنین برخی دیگر از صنایع، رکوردهای تاریخی قیمتی خود را یکی پس از دیگری جابجا می‌کند.سیمان که در اواخر سال 97 از درب کارخانه بسته‌ای 12 هزار تومان بود که با هزینه‌های حمل هر کیسه 15 هزار تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسید؛اما از سال 98 طی چند فقره درخواست افزایش از سوی کارخانه‌ها که از 5 درصد تا 40 درصد پیشنهادشده بود، افزایش قیمت سیمان را شاهد بودیم.

قیمت سیمان در ابتدای سال 1400 هر کیسه از درب کارخانه به 27 هزار تومان رسید که با هزینه‌های کرایه به قیمت هر پاکت 35 هزار تومان به مصالح‌فروش می‌رسید در این صورت افزایش آن نسبت به سال 98 از درب کارخانه به بیش از 100 درصد رسیده بود. اما اکنون شاهد قیمت‌های بالایی هستیم که در قیاس با بهار امسال در مخیله هم نمی‌گنجید.همه‌ی این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که شاهد هیچ جهش یا رشد بالای قیمتی در بازار ارز و یا رشد بالا در قیمت‌های جهانی سیمان هم نیستیم.اگرچه به باور برخی، متهم اصلی شرایط کنونی، قطعی برق کارخانه‌های تولیدی سیمان است، اما تقلیل دادن دلایل گرانی‌های اخیر به قطعی برق به‌تنهایی، مارا از پرداختن به سایر عوامل و حل مسئله بازمی‌دارد.التهاب در بازار سیمان و پیش از آن التهاب در بازار فولاد و موارد مشابهی در بازار خوراک دام و محصولات کشاورزی و مواد غذایی همگی نشان می‌دهد که مدیریت بازار بسیار پیچیده‌تر از چیزی است که نشان می‌دهد.

این پیچیدگی‌ها نشان می‌دهد سیاست‌گذاران نمی‌توانند با اجبار به قیمت‌های دستوری و بدون توجه به مکانیزم عرضه و تقاضا و بدون اتکا بر شفافیت، نظارت و تنظیم‌گری مؤثر به حل این معضل بپردازند.به‌طور مثال درحالی‌که مکانیزمی بنام بورس کالا در بسیاری از کشورها به همراه شفافیت و نظارت می‌تواند نقش مؤثری در جلوگیری از افزایش‌های ناگهانی قیمت‌ها داشته و کالا را بی‌واسطه از دست تولیدکننده به دست مصرف‌کننده برساند، اما در غیاب عنصر مهم شفافیت و نهادی تنظیم‌گربه ضد آن مبدل شده؛ مثلاً سیمان مشهور و بازارپسند تیپ-2 یکی از تولیدکنندگان با نماد CEMENT2L-۰۰ در فاصله ۹ تا ۲۴ تیرماه سه مرحله در بورس کالا باقیمت پایه ۴۷۹ تومان به ازای هر کیلوگرم عرضه‌شده ولی از 2 هزار تن عرضه، حتی یک کیلوگرم آن مورد معامله قرار نگرفته است.

ساده‌ترین برآورد این است که قیمت پایه بالاست و بازار به قیمت‌های پایین‌تری نیاز دارد. به طرز عجیبی نه‌تنها شاهد افت قیمت پایه نبوده‌ایم بلکه در تاریخ 19 تیرماه، قیمت پایه به ۵۸۵ تومان افزایش یافت که از رشد ۲۲ درصدی حکایت دارد. متأسفانه این روند به طرز شگفت‌آوری تداوم یافت تا آنکه تا 24 تیرماه بارشده‌ای پی‌درپی در قیمت پایه به رشد بی‌سابقه‌ی 672 تومان رسید تا رقم رشد 40 درصدی در این بازه‌ی زمانی کوتاه را نشان دهد.این اتفاقات نشان از ضعف در عملکرد بورس کالا دارد چه آنکه نتوانسته با دستورالعمل مشخصی که شامل محدوده‌ی تناژ عرضه به همراه سقف و کف قیمتی را مشخص کند.درحالی‌که اعلام می‌شود تولید سیمان در حد معناداری از عرضه بیشتر است سیاست‌گذار با ایجاد نهادی تنظیم‌گر و البته فراخشی، تولیدکنندگان سیمان را ملزم به ارائه‌ی بخش قابل‌توجهی محصول به‌عنوان شرط ارائه در بورس کالا می‌نمود تا برخی تولیدکنندگان باعرضه‌ی قطره‌چکانی در حضور موجود نابکاری بنام احتکار دلالان، این‌گونه موجب مشکل بزرگ برای مصرف‌کنندگان اصلی که همانا مردمند نشوند.

وزارتخانه‌ صمت هم با کمک سایر سیاست‌گذاران و عوامل ذی مدخل باید به ارائه‌ دستورالعمل مناسب برای ارائه‌ محصول تولیدکنندگان در بورس کالا به همراه ایجاد نهادی تنظیم گرو فرا بخشی برای نظارت بر کلیه‌ فرآیندهای تولید و عرضه‌ سیمان بپردازد تا در روزهایی که به گفته‌ مسئولان وزارت نیرو به لحاظ از بین رفتن تنش بی‌برقی شاهد روزهای بهتری خواهیم بود، این معضل بزرگ پیش پای مردم، از بین برود که اگر این اتفاق نیفتد عواقب دشوار آن دامن ساخت‌وساز، طرح‌های عمرانی و صنایع دیگر را خواهد گرفت.