امروز بیست و پنجم مهرماه (هفدهم اکتبر)، «روز جهانی ریشه‌کنی فقر» است. این روز برای نخستین بار در سال ۱۹۸۷ با گردهم آمدن حدود صد هزار نفر در میدان تروکادروی پاریس، گرامی داشته شد و در سال ۱۹۹۲ با ثبت در سازمان ملل متحد، در سراسر جهان رسمیت یافت.

به گزارش صبح ساحل،یکی از معضلاتی که همواره در جوامع بشری و در سطح جهانی مورد توجه محققان، کارشناسان و سازمان های ذی ربط بوده ، معضل فقر است.

در این راستا در 17 اکتبر  سال 1987 حدود یکصد هزار نفر در حمایت از قربانیان فقر، گرسنگی و خشونت در "میدان تروکادرو" شهر پاریس ، که محل امضای اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸ بود،  دست به تجمع اعتراض آمیز زدند.

هدف از این اعتراض که در ابتدا تنها رساندن صدای قربانیان فقر به دولت ها و شهروندان عادی بود به نحوی گسترش یافت که چند سال بعد سازمان ملل در سال 1992 این روز را “روز جهانی فقرزدایی” نامگذاری کرد.

هدف از برگزاری چنین روزی تاکید بر ضرورت، الزام و فوریت پایان بخشیدن به فقر است.

فقر، از ناهنجارترین دردهای زندگی انسان است. این پدیده شوم، عمری به درازنای تاریخ حیات آدمی دارد و از همان آغاز، همواره همزاد بشر بوده و پیوسته جسم و جان و جمله هستی آدمیان را دستخوش تباهی کرده است. متون کهن، اندرزهای فقرسوز پیشوایان دینی، رنج نامه شاعران گذشته و اندوه های جانگداز به یاد مانده در آثار نویسندگان، همه گواهی روشن بر قدمت و دیرپایی فقر در فکر و جان انسان ها دارد.

قرن حاضر نیز با همه پیشرفت های حیرت انگیز فناوری و گسترش روزافزون علوم تجربی، چیزی از غم جانکاه فقر نکاسته است و شاید به همین دلیل، بحث و بررسی درباره ابعاد، ماهیت، علل و آثار فقر، جدی تر از گذشته جلوه گری می کند. در حقیقت می توان گفت: فقر، یکی از کهن ترین دردهای جامعه انسانی است.

 به نقل از آناتولی، سازمان‌ بین‌المللی امدادرسانی آکسفام(Oxfam) مستقر در لندن در گزارشی اعلام کرد که در هر دقیقه ۱۱ نفر در سراسر جهان از گرسنگی می‌میرند و شرایطی مانند قحطی در سال ۲۰۲۰ شش برابر شده است.

این سازمان در گزارش خود با عنوان "ویروس گرسنگی در حال افزایش است" داده‌هایی را در مورد وضعیت گرسنگی جهانی منتشر کرده و افزوده است: قربانیان گرسنگی از ویروس کرونا که به طور متوسط جان ​​۷ نفر را در دقیقه می‌گیرد، بیشتر است.

در این گزارش تاکیده شده است که بحران آب و هوا و همه گیری کووید-۱۹ باعث افزایش ۴۰ درصدی قیمت جهانی مواد غذایی شده و این مساله میلیون‌ها انسان را به مرز گرسنگی سوق داده است.

آکسام در گزارش خود تصریح کرده است: از زمان آغاز شیوع بیماری، هزینه‌های نظامی در مقیاس جهانی ۵۱ میلیون دلار افزایش یافته که این رقم حداقل ۶ برابر بیشتر از رقم مورد نیاز سازمان ملل برای مبارزه با گرسنگی است.

 مدیر عامل شرکت آکسفام نیز با اشاره به افزایش شمار گرسنگان در جهان گفت: این آمار تکان دهنده است اما نباید فراموش کنیم که این آمار از افرادی تشکیل شده که با درد و رنج‌هایی باورنکردنی روبرو هستند.

انواع فقر

 فقر مطلق

محرومیت و ناتوانی افراد در دست یابی به حداقل نیازهای اساسی همانند خوراک و پوشاک و سرپناه که از امکانات ضروری زندگی به شمار می آید، فقر مطلق یا فقر معیشتی نامیده می شود.

فقر نسبی

آدمی، مولود عصر خویشتن است و باید درآمد و سطح زندگی اش را متناسب با امکانات روزگار خود بسازد. در قرن حاضر، روی گرداندن یا بی بهره ماندن از مواهب معمول فناوری، با منطق و آموزه های حیات بخش دین سازگار نیست. 

فقر طبیعی

کم داشت یا فقدان ثروت های طبیعی، وجود بیابان های خشک و بی حاصل، کمبود کانی ها و مواد آلی، محاصره در مزرهای نامناسب جغرافیایی، محدود بودن منابع آب و زمین های هموار حاصل خیز و دیگر عواملی که بدون حضور مستقیم و چشمگیر آدمی پدید می آید، در حیطه فقر طبیعی شمرده می شود.

فقر، محصول عواملی گسترده و پیچیده است؛ گاه خود فرد و خصلت ها و کردارش بدون حضور عواملی بیرونی مسئول تیره بختی او هستند، و گاه پدیده فقر در بستر اجتماع و افراد زیاده خواه زراندوزی شکل می گیرد که چون آفاتی ویران کننده، جامعه انسانی را به تباهی می کشند.

منابع: hawzah.net ، ایسنا،