احتمالا شما هم به کرّات در زندگی روزمره با این تعبیر مواجه میشوید، که انسان خود مسئول زندگی خویشتن است و همهی آدمها تلاش میکنند و هرکس مزد زحمت خودش را میگیرد.
هر آنچه آدمی در زندگی خود تجربه میکند، صرفا حاصل انتخاب و تلاشهایش است. این دید از انسان و نوع زیستناش، که این روزها به غایت در بستر جامعهی ما دیده میشود؛ حاصل رویکرد انسانگرایی لیبرال است. ویوین بر، استاد
روانشناسی دانشگاه هارزفیلد در توصیف این دیدگاه مینویسد: «انسانگرایی لیبرال تصویری از انسان عرضه میکند که در آن همهی انسانها حق یکسانی برای خوشبختی و کامروایی دارند. تاکید این گفتمان بر فردیت و یگانگی شخص است و بر آن است که خود انسان باید در مورد شیوهی زندگیاش تصمیم بگیرد.»
این دیدگاه به طور کلی نقش اجتماع، شرایط اقتصادی و محیطی افراد را نادیده میگیرد، که در یادداشت روانشناسی علیه اکثریت مردم و کارگران غرق در ناامنی، به آن پرداختیم. اما چنین دیدی به انسان، نیازمند این امر است که گمان کنیم، انسانها در بدو تولد یا حتی در زهدان مادر، از شرایط برابر یا حتی نسبتا مشابهی برخوردارند؛ اما مطابق تحقیقاتی که پروفسور دی اسمایسر از دانشگاه واشنگتن به انجام رسانده است، تجربیات مادر در دوران بارداری میتواند تاثیر عمدهای بر رشد مغز نوزاد داشته باشد. به بیان دقیقتری، فقر و جنایت حتی قبل از تولد روی مغز نوزادان تاثیر میگذارند و نوزادان مادرانی که در شرایط فقر با آسیبهای اجتماعی زندگی میکنند، نسبت به نوزادانی که مادرنشان درآمد خانوادگی بالاتری دارند، با «مغز کوچکتری» به دنیا میآیند! حتی نتیجهی تحقیق دیگری که توسط رجینا ال تریپلت، محقق رشته اعصاب انجام شد، به اینجا رسید که، مشکلات اجتماعی بر بسیاری از ساختارهای مغز تاثیر میگذارند.
تمام این تحقیقات و تحقیقات پیشین علوم اعصاب، نشان میدهند که انسانها افراد طبقات فرودست جامعه، از هیچ لحاظی با افراد طبقات بالا دست یکسان نیستند؛ نه از جهت زیستی، نه شرایط بدو تولد، نه امکانات اقتصادی و اجتماعی زمینهی زندگی و نه هیچچیز دیگری. حالا شما قضاوت کنید، این میان چه کسی قرار است به موفقیت بیشتری دست پیدا کند؟ اگر کسی، تلاش کرد این وجدان معذب را در شما ایجاد کند، که مسئول تمام اتفاقات، شکستها و مصائب زندگی شخص شما هستید، حتما به عیاش بودن آن فرد شک کنید. چراکه احتمالا در پی چنین مهمل بافی و سفسطهگری قصد دارد، برای ارائهی یک راهحل فردی به شخص شما، پول هنگفتی به جیب بزند.
روزنامه صبح ساحل