بانک سیلیکونولی که شانزدهمین بانک مهم در آمریکا بود و بزرگترین بانک از نظر سپردهگذاری بهشمار میرفت و در 13 کشور دنیا شعبه داشت؛ در ده مارس 2023 در عرض 48 ساعت، بهخاطر وحشت جامعه سرمایهگذاران استارتاپی به یکباره به فعالیت چهل ساله خود پایان داد و اعلام ورشکستگی کرد.
این بانک از شرکتهای تابعه هلدینگ بانکی SVB Financial Group بود و به عنوان یک بانک دولتی، توسط وزارت حفاظت مالی و نوآوری کالیفرنیا شروع به کار کرد و عضوی از سیستم فدرال رزرو بود. پس از اعلام ورشکستگی این بانک، سپردههای بیمه شده به یک بانک جدید به نام «بانک ملی بیمه سپرده سانتا کلارا» منتقل شدند اما شواهد حاکی از آن است که بیش از 85٪ از سپردهها بیمه نبودند. یعنی از 175 میلیارد دلار سپرده، 150 میلیارد دلار از سپردهها بیمه نبودند و از آنجایی که داراییهای سیلکونولی قرار است به زودی مصادره شود؛ به الباقی سپردهها نوعی سود سهام ویژه تعلق خواهد گرفت.
چرا بانکی با این حجم از سپردهگذاری یکباره ورشکسته شد؟
پس از آنکه دوران قرنطینه کرونا در دنیا به پایان رسید و اقتصاد رفته رفته به حالت عادی برگشت؛ آمریکا بهخاطر سیاستهای انبساطی که در دوران کرونا از خود بروز داده بود؛ باعث ایجاد یک تورم سنگین شد و بانک مرکزی این کشور برای اینکه بتواند تورم را کنترل کند، سیاست انقباضی در پیش گرفت و به طور مداوم اقدام به افزایش نرخ بهره بانکی کرد. این موضوع باعث شده است که برخی بانکهای بزرگ آمریکایی دچار مشکل شوند.
در آمریکا هنگامی که بانکی با برداشتهای زیادی از سپرده مواجه میشود؛ باید یا از بانک دیگری یا فدرال رزرو (معمولاً توسط سبد اوراق قرضه بانک وثیقه گرفته میشود) استقراض کند و اگر بانک به سرحد وام خود رسیده باشد؛ باید اوراق قرضه را از پرتفوی خود بفروشد تا بتواند پاسخگوی برداشتها باشد تا یک سال گذشته این امر مشکل جدی برای بانکها ایجاد نمیکرد چراکه از سال 2008 تا کنون، نرخ بهرهها ناچیز بودند اما با افزایش چشمگیر نرخ بهره در طی یک سال گذشته، ارزش بازار اوراق کاهش یافت و همین موضوع ترازنامه برخی از بانکها را با مشکل جدی مواجه کرد و ممکن است کار به جایی برسد که یک بانک برای پرداخت وجوه درخواستی سپردهگذاران خود کل اوراق قرضه در حساب "موجود برای فروش" خود را با قیمت بازار به فروش برسانند و زمانی که بانک موفق به یافتن خریدار نمیشود عملا بانک ورشکسته خواهد شد و این اتفاقی است که در ده مارس برای سیلیکونولی افتا و رگولاتورها برای حفاظت از دارایی سپردهگذاران این بانک را ورشکسته اعلام کردند.
بعضی از تحلیلگران معتقدند با وجود اینکه اکثر بانکهای بزرگ در پرتفوی سرمایهگذاری بلندمدت خود زیانده هستند اما از لحاظ انباشت سرمایه، به خوبی مسلح شدهاند و این نشان میدهد که مشکلات بانک سیلیکونولی هنوز به سطح سیستمی و کلان نرسیده است.
تا کنون چند بانک در آمریکا ورشکسته شدهاند؟
تنها در
بحران اقتصادی سال 2008 در آمریکا بیش از 65 بانک در این کشور ورشکسته شدهاند. این بانک ها روی هم رفته بیش از 55 میلیارد دلار سپرده داشتند و تصاحب آن برای دولت فدرال 17 میلیارد دلار هزینه داشته است.
در فاصله بین این سال تا امروز بانکهای زیاد دیگری هم اعلام ورشستگی کردند که اغلب چندان بزرگ نبودند. حال در جریان افزایش نرخبهرههای متوالی فدرال رزرو سیلیکونولی نیز به لیست بانکهای ورشکسته اضافه شده است. افزایش نرخهای بهره، ترس از رکود اقتصادی و کاهش رشد بازار، افزایش وجه نقد بیشتر را برای شرکتهای آمریکایی دشوارتر کرده است. ظاهراً این امر باعث شده است که شرکت ها سپردههای خود را در بانک هایی مانند SVB کاهش دهند و قضیه منجر به ورشکستگی این باشد شد. سهام SVB Financial روز پنجشنبه پس از اعلام این بانک برای افزایش بیش از 2 میلیارد دلار سرمایه، 60 درصد سقوط کرد. سهام در روز جمعه قبل از توقف، 60 درصد دیگر کاهش یافت و دیگر هرگز برای معامله باز نشد. در پی این اتفاق ارزش بازار چهار بانک بزرگ آمریکایی بیش از 47 میلیارد دلار افت کرد.
روزنامه صبح ساحل