با توجه به تصویب قانون شورای حل اختلاف و تغیرات عمده ای که با قانون قبل داشته است و اطلاع از آن میتواند برای خوانندگان مفید باشد درگفتگویی با «مهدی هاشمی»، وکیل پایه یک دادگستری و عضو هیئت مدیره کانون وکلای دادگستری هرمزگان به بررسی این تغییرات پرداخته ایم.
آقای هاشمی به عنوان سوال اول بفرمایید که قانون شورای حل اختلاف چه تاریخی تصویب و در چه تاریخی اجرا خواهد شد و همچنین تکلیف قانون سابق شورای حل اختلاف چه خواهد شد ؟
با توجه به اینکه این قانون در تاریخ ۲۲ /۶/۱۴۰۲ تصویب و در تاریخ ۲۱/۸/۱۴۰۲ در روزنامه رسمی آگهی و ابلاغ شده است و بر اساس ماده ۲ قانون مدنی قوانین ظرف ۲۵ روز از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا هستند لذا این قانون از تاریخ ۶/۹/۱۴۰۲ قابل اجرا است. در خصوص تکلیف قانون شورای حل اختلاف سابق با توجه به صراحت ماده ۴۱ همین قانون، قانون قبلی نسخ شده است اما تا زمان تشکیل دادگاه های صلح به شکل قبل رسیدگی ها انجام خواهد شد.
بر اساس این قانون رسیدگی ها به چه شکل انجام میشود؟
براساس این قانون، شورای حل اختلاف صرفا و فقط امکان رسیدگی به صلح و سازش را دارد و به هیچ وجه حق تصمیم قضایی را ندارد و فقط در صورت توافق طرفین و آن هم درحد گزارش اصلاحی امکان اظهار نظر دارد.
تصمیمات قضایی و حل اختلاف توسط چه مرجعی صورت میگیرد ؟
تصمیمات قضایی و حل اختلاف براساس این قانون در صلاحیت دادگاه صلح خواهد بود که شعبی از دادگاه عمومی به دادگاه صلح اختصاص پیدا خواهد کرد .
دادگاه صلح صرفا به امور حقوقی رسیدگی میکند و صلاحیت رسیدگی آن در امور مالی چه میزان است؟
این دادگاه یعنی دادگاه صلح هم به دعاوی و اختلافات حقوقی وهم به دعاوی کیفری در حدی که این قانون به دادگاه اجازه داده رسیدگی خواهد کرد و درامور کیفری چون مستقیما رسیدگی میکند نیازی به کیفرخواست ندارد و در امور حقوقی تا یک میلیارد ریال یعنی یکصد میلیون تومان حق رسیدگی دارد.
آرا و تصمیمات شورای حل اختلاف و دادگاه صلح قابل اعتراض است و اگر بله در چه مرجعی؟
همانطور که گفته شد شورای حل اختلاف براساس این قانون رسیدگی قضایی انجام نمی دهد و صرفا گزارش اصلاحی است. اگر نسبت به این گزارش اصلاحی اعتراضی باشد در دادگاه صلح به آن رسیدگی خواهد شد و تصمیمات قضایی دادگاه صلح نیز هر چند اصل بر قطعیت آن است اما مواردی که آرا بر اساس موارد مندرج در این قانون قابل تجدید نظر میباشد در صورت اعتراض، دادگاه تجدید نظر استان به تجدید نظرخواهی رسیدگی خواهد کرد.
آیا صرفا وکیل دادگستری می تواند به نمایندگی در شورا و دادگاه صلح شرکت کند یا اینکه افراد غیر از وکیل دادگستری ( وکیل مدنی) نیز میتوانند شرکت کنند؟
در شورای حل اختلاف علاوه بر خود شخص، وکیل مدنی نیزحق شرکت دارد البته برای صلح و سازش. در دادگاه صلح علاوه بر خود شخص، صرفا وکیل دادگستری حق شرکت دارد و کسانی که پروانه وکالت ندارند نمیتوانند به نمایندگی از اصیل شرکت کنند.
در حال حاضر دادگاه صلح تشکیل شده است و اگر تشکیل نشده با توجه به نسخ قانون قبلی شورای حل اختلاف تکلیف این قانون و این دعاوی چیست ؟
در حال حاضر دادگاه صلح تشکیل نشده و اگر هم در بعضی نقاط کشور تشکیل شده، محدود است و به همین خاطر تا زمان تشکیل دادگاه صلح که قوه قضاییه حداکثر یک سال فرصت این کار را دارد دعاوی بر اساس همان مقررات قبل از این قانون رسیدگی می شود یعنی تا زمانی دادگاه صلح تشکیل نشده کماکان شورای حل اختلاف در حد همان اختیارات قبلی و قانون قبل رسیدگی میکند و ما بقی در دادگاه عمومی رسیدگی می شود و در هر حوزه ای دادگاه صلح تشکیل شد این قانون اجرایی میشود.
هزینه های دادرسی در این قانون و در دادگاه صلح کمتر از دادگاه عمومی است ؟
خیر. هزینه دادرسی در دادگاههای صلح حسب مورد مطابق هزینه دادرسی در محاکم دادگستری است.
شورای حل اختلاف شعب تخصص هم دارد؟
قانون گذار شورای حل اختلاف تخصصی را در خصوص اختلاف بین اصناف و یا احوال شخصیه اقلیت های دینی پیش بینی کرده است.