آینده نگری در مدیریت بخش سلامت

صبح ساحل ، اجتماعی - گروه مدیران: امروزه بخش سلامت جامعه  به عنوان یکی از مهمترین ارکان جامعه  به یک مدیریت باتجربه و کارآمد نیاز دارد . لذا برآن شدیم تا از تجربیات مدیر ارشد و با تجربه  این بخش در استان  استفاده کرده که گفتگوی ذیل حاصل آنست و تقدیمتان می گردد :در ابتدا خود را بطور کامل معرفی نمایید ؟ محمد شکاری هستم دانش‌آموختة رشتة پزشکی از دانشگاه علوم پزشکی کرمان و بعد از آن وارد عرصه‌های مختلف مدیریتی در بخش‌های مختلف بهداشت و درمان استان شدم . افتخار داشتم بعداز فارغ‌التحصیلی در مراکز بهداشتی و درمانی تابعه استان از سطوح پایین  ارائه خدمات بهداشتی و درمانی  شروع کردم و سپس رئیس بیمارستان شهرستان رودان و بعداز آن در مراکز بهداشتی و درمانی  بندر خمیر و به مدت سه سال مدیر شبکه و رئیس مرکز بهداشت جزیره قشم بودم و بعد از آن مدت به سه سال به عنوان مدیر درمان دانشگاه خدمت نمودم  و بعد از آن به مدت چهار سال در کشور هندوستان به صورت مأموریت آموزشی موفق به اخذ تخصص ژنتیک پزشکی شدم که یکی از رشته‌های مهم و نوین دنیاست و نیاز استان هرمزگان به آن بسیار زیاد بود. بعداز فارغ‌التحصیلی و برگشتن مسئولیت دانشگاه را برعهده گرفتم و از دی ماه سال 88 تا کنون  افتخار این را داشته ام که مسئول خدمتگزاری به مردم به عنوان رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی  استان هرمزگان سکان‌دار بهداشت و درمان  استان باشم .اينجانب با درجه علمي دانشياري عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی نيز هستم كه در اين راستا با تحقيقات انجام گرفته در حوزه ژنتيك پزشكي  تا كنون 20 مقاله  توسط اينجانب  به ثبت رسيده است . علاوه بر انجام كارهاي مربوط به مديريت دانشگاه در کارهای تشخیصی و مشاوره ايي در زمینه مشاوره ژنتیک و تشخيص پيش از تولد بیماران تالاسمی و سایر بیماری‌هایی که به نوعی نیاز به کمک دارند با  همکاري ساير همكاران جدا از کار اجرایی فعاليت مينمايم . همچنین ژنتیک و ژنتیک پزشکی و مولکولی ؛ انسانی یکی از مباحث بسیار مهم و در حال پیشرفت با سرعت بسیار زیاد در كل دنيا و كشور عزيزمان هست که وارد حیطه بالینی پزشکی شده است و ان‌شاءالله بتوانیم در اين رشته هم خدمات بیشتری به مردم بدهیم . اخیراً هم برنامه‌هایی داریم که اگر خداوند توفیق دهد با همکاری مرکز رویان تهران و با استفاده از این علم وانتقال آن به تکنولوژی در بیمارستان پیامبر اعظم (ص) قشم با توجه به داشتن پتانسيل هاي مختلف در اين بيمارستان مرکز نازایی دانشگاه را راه‌اندازی کنیم . سازمان خود را بطور اجمال معرفی و اهداف و ماموریت های آن را شرح دهید ؟سازمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان بعد از سازمان آموزش و پرورش به عنوان بزرگ‌ترین سازمان و دستگاه اجرایی استان بوده و به نوعی به عنوان یکی از پیچیده‌ترین دستگاه‌های اجرایی با بهره گیری از پرسنل بسیار خدوم ، از بهورز گرفته تا اعضای هیئت علمی پزشکی و پیراپزشکی در جایگاه خودشان به انجام وظیفه در حیطه‌های مختلف پزشکی مشغول هستند .  دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی بالغ بر 10٬000 پرسنل دارد و شامل حدود 600 خانه بهداشت و نزدیک به 160 مرکز بهداشتی و درمانی و 16 بیمارستان در سراسر استان و سه بیمارستان آموزشی ميباشد. از لحاظ سازمانی رئیس دانشگاه به عنوان قائم‌ مقام وزير بهداشت در هر استان معرفی شده و آن هم به خاطر اهمیت قضیه در تصمیم گیری هاست  که وزیر محترم  بهداشت حدود و وظایف و اختیارات اجرایی خودش را به رئیس دانشگاه تفویض اختیار کرده است. با توجه به پيچيدگيها و گستردگيهاي بخش بهداشت و درمان رئیس دانشگاه داراي هفت معاون ميباشد. (معاونت بهداشتي –معاون درمان - معاون آموزش – معاون تحقیقات و فناوری – معاون توسعه و نیروی انسانی  -معاون دانشجويي و فرهنگی – معاون غذا و داروی) كه همگي از  مدیران ارزشمند و زحمت‌کش استان هستندكه بطور شبانه روزي و خستگي ناپذير و با انگيزه بالا در حال انجام وظیفه و خدمت رساني  به مردم شريف استان هستند. مدیریت پیچیده حوزه سلامت را چگونه ارزیابی می کنید ؟ واقعیت این است که مدیریت حوزه سلامت مدیریت یک علم است. به خصوص مدیریت یک مرکز آکادمیک و مرکز علمی که نام آن دانشگاه است بایستی مبتنی بر ضوابط علمی باشد ، درغیراین‌صورت هیچ رئیس دانشگاهی نمی‌تواند موفق باشد. کسی موفق هست که مدیریت مبتنی برعملکرد علمی داشته باشد. مدیریت براساس نیاز ، شایستگی ها وعلاقه مندیها و جوهره‌ای که در آن فرد دیده می‌شود انتخاب می‌شود ما به عنوان مسئولین استانی دوره های کوتاه مدت مبتنی برنیاز خودمان در علم مدیریت دیده ايم. در گذرگاه آزمون وخطا که متوجه یک مدیر می‌شود و در مدتی که نیاز است آن مدیر پخته شود من فکر میکنم چیزی حدود 3 سال برای یک مدیر نیاز است در مجموعه بهداشت و درمان استان هرمزگان وسایر مدیریت ها توفیقی نصیب ما شدکه در دو دولت مسئول بهداشت و درمان استان باشم و بتوانم برای استان هرمزگان که استان خودم هست مثمرثمر واقع شوم.  به‌طور خلاصه پس از نزدیک به شش سال كسب تجربه در حوزه بهداشت و درمان و سلامت استان تجارب بسيار ارزنده ايي رو به دست آورده ام كه در راه خدمت رساني كمك كننده ميباشد.دیدگاه و راهبردهای شما در این حوزه چه تغییراتی کرده است ؟دیدگاه مدیران ارشد استان هرمزگان باید به سمتی برود که به نوعی از تجربیاتی که در گوشه و کنار استان هست خيلي خوب  استفاده کنند . آن چیزی که در این 6سال درهر حوزه سلامت دغدغه  آن را داشته ام ، این است که همه مدیران استانی بایدیک دیدگاه راهبردی نسبت به استان هرمزگان داشته باشند.مدیری که دیدگاهش راهبردی کلان نگر نباشد نمی تواند استان را به شاخص های توسعه برساند.  من از همان اول که مسئولیت را پذیرفتم دیدگاهم نسبت به نظام سلامت  این بود که یک دیدگاه کاملاً زیر ساختی همراه با نگاه  به جلو داشته باشم. اگر استان هرمزگان در زمینه‌های مختلف بهداشت و درمان و آموزش پزشکی وتحقیقات وفناوری مشکل دارد باید دیدگاه من یک دیدگاه رو به‌ جلو یا همان دیدگاه استراتژیک و راهبردی باشد. اگر مدیری بنا به هر دلایلی به حاشیه برود و دچار روزمرگی شود، ضربات بسیار سنگینی به حوزه مدیریت خودش وارد می‌کند. بخصوص بهداشت  و درمان. آنچه که من به عنوان تجربه موفق خودم می دانم این است که به این دیدگاه رسیده ام وسعی و تلاش زیادی کردم که با همکارانم و مدیرانی که با من همکاری وارتباط مستقیم دارند به نوعی با تفکر مبتنی بر نگاه علمی به سمتی برویم که اگر کاری  انجام می دهیم این کار به نحوی باشد که در یک افق ودر چند سال آینده جوابگو و رفع مشکلات مردم باشد.دولت ومجموعه وزارت بهداشت4 برنامه بنیادین دارد که همین برنامه ها را باید ریيس دانشگاه نيز داشته باشد . برنامه تحول در بخش درمان، برنامه تحول در بخش بهداشت ، برنامه تحول در بخش آموزش ، برنامه تحول در بخش تحقیقات. همه این چهار برنامه نگاهش 15 یا 20 سال آینده است . خط قرمز مدیران باید منافع مردم باشد هر آنچه که من در این6 سال انجام داده ام خدا را گواه میگیرم که دیدگاهم به این بوده که بايد آينده نگر باشم و حداقل  15 سال آینده را ببینم كه با یاری خداوند موفق بوده ام كه تا كنون  بخشی از نیازهای بهداشتی و درمانی مردم حل شده است. اگرچه ما هنوز ابتدای راه هستیم و مشکلات زیادی در بخش بهداشت و درمان داریم ولي خوشحالم كه به خواست خداوند عهده دار مسئولیت بزرگي هستم كه از نظر من خدمت به مردم توفيق و نعمت بزرگي هست كه شامل هركسي نميشود  و از اين بابت شكرگزار خداوند هستيم .صحبت از مدیریت با نگاه راهبردی و نگاه به آینده شد . دراین خصوص بیشتر توضیح دهید؟اگر مدیری نگاهش به آینده نباشد و نگاه استراتژیک و برنامه‌محور نداشته باشد وقت خودش را هدر می‌دهد. یکی از آفت‌هایی که متوجه سیستم مدیریت در کشور ما می‌شود به تبع آن استان ما ؛ این است که مدیران ما برنامه‌محور نبوده  و به نوعی در مقابل برنامه هایی که حتی رسالت سازمانی شان هم هست مقاومت می کنند.  این نشان از آن است که ما نسبت به  آن علمی که باید داشته باشیم در بحث مدیریت آگاهی کافی نداریم . اگر واقعاً مدیریت یک سازمان بر اساس یک مدیریت برنامه‌محور باشد و بقیه اجزای سازمانی هم مقید باشند و همه کار با برنامه و داشتن یک برنامه راهبردی پیش برود ، رسیدن به اهداف قطعی می باشد . به نوعی باید بگوییم که داشتن یک برنامه حتی ناقص ولی  استراتژیک  یا داشتن برنامه ای که حداقل شما 10 درصد آن را  اجرا کنید بسیار بهتر از این است که بدون برنامه پیش بروید.  مدیران ارشد استاني بايد با  علم مدیریت امروزی که نیاز هر سازمان است آشنا بشوند. و اما حرف پایانی ؟ما اگر بتوانیم در دانشگاههای استان نیروهایی را پرورش دهیم که نیازهای مدیریتی سازمان ها را پوشش دهند بخش  بسیار زیادی از خلاء های کمبود نیروی انسانی بر طرف می شود . پرورش مدیران بومی و ماندگار از وظایف هر مدیر ارشد سازمانی بوده و خلاء این موضوع بایستی برطرف شود و امیدواریم به همت همه مدیران بتوانیم به این مهم دست یابیم.  و نظر شما در باره صبح ساحل ؟به عنوان یک هرمزگانی نظرم این است که روزنامه صبح ساحل به عنوان قدیمی‌ترین روزنامه وزین و محلی استان هرمزگان جای خود را در بین مردم باز کرده است.جا دارد یادی کنیم از مرحوم حاج قاسم کرمی که روزنامه را با  نام  او  می شناسیم و یکی از خوبی های روزنامه  هم اینست که بدون حاشیه  و بدون جهت گیری خاصی فعالیت می کند.تشکر می‌کنم از روزنامه صبح ساحل و  سازمان مدیریت صنعتی هرمزگان به جهت ایجاد صفحه مدیران که یکی از کارهای تاثیر گذار بوده و آرزوی سلامت وتوفیق روز افزون برای شما وتمامی دست اندر کاران را دارم .