صبح ساحل ، اجتماعی - اینجا بندرعباس پایتخت اقتصادی ایران است. شهری با قدمتی چند صدساله اما خالی از هر نشان و بنای تاریخی پابرجایی. زمان در این شهر گم‌شده است نه نشانی از دست سازه‌های مردمان بومی می‌توان یافت و نه در بازارهایش رنگی از دست‌دوزهای گران‌بهای زنان سرزمین آفتاب. اینجا هنرهای چند هزارساله به چوب فراموشی رانده‌شده‌اند و هنرمندان در غبار بی‌مهری‌ها گوشه عزلت گزیده‌اند.صنایع‌دستی هر شهر و دیاری نشان فرهنگ و پیشینه آن سرزمین است. هنرهایی که یادآور تمدن‌های کهن و اصالت بومیان بوده و بخش نسبتاً بزرگی از بار تأمین معاش خانواده‌ها از طریق عرضه به گردشگران و مسافران را بر عهده دارد؛ اما حکایت صنایع‌دستی هرمزگان با قدمتی چند صدساله اندکی متفاوت است علی‌رغم اینکه مردم بومی استان هنوز هم پوشش سنتی خود را در زندگی روزمره حفظ کرده‌اند و بسیاری از تولیدات صنایع‌دستی هرمزگان کاربردهای ساده و قابل‌استفاده‌ای دارند اما به‌ندرت می‌توان در بندرعباس نشانی از عرضه این کالاها در مغازه و خیابان پیدا کرد و حتی بازار قدیم بندرعباس هم انباشته از کالاهای چینی و بی‌کیفیت است درحالی‌که در همه جای ایران بازارهای قدیم مکانی برای فروش صنایع‌دستی آن شهر است. تأسف‌آور اینکه در کنار معدود بناهای تاریخی شهر هم نمایشگاه‌هایی دایر شده که فقط کالاهای عجیب‌وغریب چینی می‌فروشند حتی تنها فروشگاه عرضه صنایع‌دستی بندرعباس که در یک خیابان فرعی دایر شده هم اغلب تعطیل است این مساله در کنار عدم توجه به حفظ بافت و آثار تاریخی شهر موجب شده تا بندرعباس علی‌رغم قدمت و پیشینه تاریخی فاقد یک هویت فرهنگی و تاریخی باشد. در سایه این بی‌توجهی‌ها حال‌وروز صنعت‌کاران سنتی این دیار نیز چندان روبه‌راه نیست.آن‌ها محصولاتشان را فقط در نمایشگاه‌هایی که در سایر شهرها بر پا می‌شود به فروش می‌رسانند این مساله موجب شده تا در برخی از فصول کارگاه‌ها به دلیل نبود مشتری تعطیل می‌شود این در حالی است که پتانسیل بالای کارآفرینی صنایع‌دستی می‌تواند بخش بزرگی از مشکل اشتغال بومیان استان به‌خصوص در روستاها را حل نماید.حمایت حلقه گمشده صنایع‌دستیخلاقیت در صنایع‌دستی حدومرزی ندارد به همین دلیل این صنعت در سه دهه گذشته، عامل ایجاد اشتغال و درآمد بسیاری از مردم روستایی بوده است.در حال‌ حاضر نیز باوجود گسترش کالاها و محصولات صنعتی، صنایع‌دستی نه‌تنها ارزش خود را از دست نداده، بلکه هرروز بیشتر موردتوجه قرار می‌گیرد. محمد آران با بیش از 30 سال قدمت در عرصه ساخت نوع جدیدی از محصولات دریایی توانسته است علاوه بر خود و خانواده‌اش برای جمعی از معلولان نیز کسب‌وکاری راه‌اندازی کند.او که با استفاده از صدف تابلوها و محصولات نفیسی تولید و باقیمت‌های بالا در بازار به فروش می‌رساند معتقد است صنایع‌دستی قابلیت‌های زیادی درزمینه اشتغال و تولید ثروت دارد اما به‌شرط حمایت. او که اغلب به نمایندگی از سایر استان‌های هم‌جوار مانند زاهدان به نمایشگاه‌های بین‌المللی اعزام می‌شود با گلایه از عدم پشتیبانی از هنر و صنعت‌کاران صنایع‌دستی در استان می‌گوید: حمایت تنها در بحث مادی خلاصه نمی‌شود و می‌توان با حمایت‌هایی از قبیل اختصاص مکان‌هایی برای فروش و یا فراهم کردن زمینه برای شرکت بیشتر هنرمندان در نمایشگاه‌ها از صنعتگران حمایت کرد این مساله موجب خواهد شد تا افراد بیشتری برای یادگیری و فعالیت درزمینه صنایع‌دستی تشویق شوند.نکته قابل‌توجه دیگر درزمینه صنایع‌دستی کارآفرینی با هزینه کم و قابلیت درآمدزایی این صنعت است. نعیمه برادری مدرس و دوزنده لباس‌های بندری که چند سالی است با برگزاری کلاس‌های آموزشی برای مددجویان کمیته امداد درزمینهٔ گسترش و بازآموزی هنرهای سوزن دوزی بندری فعالیت می‌کند معتقد است فعالیت زنان به‌خصوص در روستاها و مناطق محروم استان درزمینه صنایع‌دستی می‌تواند ضمن حل مشکل اشتغال، مشکلات مالی این افراد را تا حد زیادی مرتفع سازد. به گفته او برخی از زنان روستایی از طریق فروش سوزن‌دوزی‌های خود درآمد خوبی را کسب می‌کنند و این می‌تواند مشوق خوبی برای فعالیت در این زمینه‌ها باشد. برادری با اشاره به لزوم تدوین چارچوب‌ها و استانداردهای مدون برای صنایع‌دستی استان به‌خصوص درزمینه پوشاک معتقد است تدوین استانداردهای سوزن‌دوزی‌های سنتی استان موجب شده تا این صنعت حفظ و به‌روزرسانی شود.به گفته وی الزام در یادگیری برخی از صنایع‌دستی مانند کندوره برای متقاضیان اخذ مدرک صنایع‌دستی موجب شده تا این هنر همچنان زنده بماند.جدال نابرابر دست سازه‌های ایرانی و چینیمحصولات چینی اگرچه چند سالی است به بازار صنایع‌دستی ایران هم راه‌یافته‌اند اما با اجرای طرح ممنوعیت فروش این محصولات در اغلب شهرهای بزرگ کشور و به‌خصوص در مراکز تاریخی و بازارهای سنتی طرح‌های حمایتی خوبی از صنایع‌دستی ایرانی صورت گرفته است اما به نظر نمی‌رسد در میان مسئولان صنایع‌دستی و میراث فرهنگی استان عزمی برای جلوگیری از ورود کالاهای چینی به بازار صنایع‌دستی استان وجود داشته باشد.عرضه کالاهای چینی باقیمت‌های بسیار پایین در مناطق گردشگری استان مانند قشم و کیش موجب شکل‌گیری جدالی نابرابر و کنار گذاشته شدن محصولات ایرانی شده است. علی صادقی از کارآفرینان درزمینهٔ صنایع‌دستی با بیش از بیست سال سابقه فعالیت درزمینهٔ تولید صنایع‌دستی حصیری می‌گوید: قدمت و پیشینه کهن صنایع‌دستی استان و کاربرد آن در زندگی روزمره مردم و انس و الفت آن‌ها با این محصولات موجب شده تا این هنر هنوز هم در کنار سایر مظاهر پیشرفت و تمدن شهری در زندگی مردم باقی بماند اما ورود کالاهای صنایع‌دستی خارجی عرصه را برای صنعت‌کاران محلی تنگ کرده است به گفته صادقی قیمت پایین و ورود زیاد آن‌ها به بازار عملاً موجب نابودی برخی از این صنایع در هرمزگان شده به گفته صادقی اگرچه بسیاری از این محصولات کپی شده تولیدات داخلی استان هستند اما به دلیل قیمت کم با استقبال بیشتری از سوی خریداران مواجه می‌شود.چوب بی‌مهری مردم بر سر صنایع‌دستیاین مساله که آیا عرضه محصولات صنایع‌دستی در بازار مشکل دارد و یا استقبال مردم از آن‌ها کم است را هر کس از دیدگاه حرفه‌ای خود بررسی می‌کند. درحالی‌که اغلب مسافران و ساکنان بندرعباس نبود فروشگاه‌های عرضه صنایع‌دستی را در عدم شناخت و استقبال برای خرید مؤثر می‌دانند برخی از صنعت‌کاران معتقدند عدم خرید محصولات موجب شده تا تولیدکنندگان رغبتی برای فروش در بندرعباس نداشته باشند. زینب بازگیر مسئول اتحادیه تعاونی صنایع‌دستی هرمزگان معتقد است به دلیل استفاده روزمره مردم از صنایع‌دستی استان به‌خصوص درزمینهٔ پوشاک فروش و امرارمعاش در بازار صنایع‌دستی استان در جریان است اگرچه خوب و پررونق نیست. به گفته او عدم استقبال مردم از صنایع‌دستی موجب شده تا صنعت‌کاران رغبتی برای دایر کردن فروشگاه‌ها در سطح شهر نداشته باشند و تنها به فروش از طریق نمایشگاه‌ها در سایر شهرهای کشور بسنده کنند به گفته او صنایع‌دستی استان بیشتر از اینکه توسط بومیان خریده شود در سایر شهرها مورد استقبال قرار می‌گیرد.صنایع‌دستی در کشاکش تغییر یا تثبیتبازاریابی یکی از بزرگ‌ترین موانع پیش روی گسترش و عرضه محصولات دستی استان است در این زمینه برخی معتقد به تغییر و به‌روزرسانی تولیدات دستی و برخی دیگر موافق ثبات و حفظ اصالت این محصولات هستند.فرخنده بادروج یکی از فعالان عرصه صنایع‌دستی معتقد است صنایع‌دستی استان باید متناسب با نیاز مشتریان و کاربرد در هر منطقه‌ای تغییر و تحول پیدا کند به گفته وی محصولات سوزن دوزی هرمزگان با اندک تغییراتی به‌خوبی در بازارهای کشورهای حوزه خلیج‌فارس مورد استقبال قرار می‌گیرد و یا حتی می‌توان از آن‌ها در دوخت مانتوهای داخلی هم بهره برد.از سوی دیگر برخی از هنرمندان معتقدند تغییر در صنایع‌دستی موجب از بین رفتن اصالت محصولات می‌شود چراکه این محصولات عملاً با توجه به شرایط محیطی و سازگار با نیازهای این منطقه ساخته‌شده است و تغییرات در آن‌ها می‌تواند کاربردهای اصلی و قدیمی آن را از بین ببرد.سخن آخرصنایع‌دستی به‌عنوان یک «صنعت سبز» می‌تواند به‌سادگی در روستاها و شهرها اشتغال‌زایی کرده و درآمد جامعه بومی را ارتقا دهد. علی‌رغم مشکلات پیش روی صنایع‌دستی استان مانند بیمه و یا بازارهای فروش اما این صنعت دارای مزایای منحصربه‌فردی نیز هست تأمین مواد اولیه ارزان و هنرهایی که اغلب به‌صورت خانوادگی قابلیت تولید محصولات دستی رادارند از مزیت‌هایی است که می‌تواند به‌راحتی با ایجاد بازارهای فروش قابلیت کارآفرینی بالایی ایجاد نماید.تأسیس خانه‌های صنایع‌دستی و سامان‌دهی تعاونی‌های فعال در این عرصه هم حرکتی است که اگرچه در ابتدای راه و نیاز به اصلاحات و چکش‌کاری‌هایی دارد ولی می‌تواند شروع یک خیز همگانی برای ارتقای جایگاه صنایع‌دستی استان باشد و البته که این اقدامات زمانی مؤثر خواهد بود که متولیان اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با نگاهی خلاق و مسئولانه در حمایت و رفع برخی از مشکلات صنعت‌کاران سنتی هرمزگان مانند ورود بی‌رویه صنایع‌دستی چینی و یا نبود مکان‌های ثابت برای فروش محصولات و ... عزمی جدی و راسخ داشته باشند.