صبح ساحل ، اجتماعی - خورهای بندرعباس به جای فرصت و پتانسیلی عظیم در حوزه حمل و نقل آبی شهری و گردشگری نه تنها درآمدزا نیستند بلکه با ورود فاضلاب ها، تجمع حیوانات موذی، انباشت زباله ها و ایجاد بحران های زیست محیطی، بلای جان همسایگان خود شده اند.

  همان طور که می دانید خورها  بعنوان بخشی از سیستم رودخانه نزدیک به دریا قرار گرفته  اند که معمولا ترکیبی از آب شیرین و شور آب و بیشتر در شهرهای ساحلی خودنمایی می کنند.

اگر به عنوان جهانگرد از برخی شهرهای ساحلی جهان همچون شهر دبی در امارات متحده عربی عبورکرده باشید در این شهر آبراهه هایی را مشاهده می کنند که قایق های مسافربری بسیاری در حال رفت و آمد هستند و امکان حمل و نقل درون شهری آسان و با هزینه کمتری را برای شهروندان خود فراهم ساخته اند به نحوی که مسافران ضمن پرداخت هزینه درون شهری کمتر از فضای مفرح و لذت بخشی بهره مند می شوند.دبی شهری است که در امتداد نوار ساحلی خلیج فارس قرار گرفته و مجهز به آبراهه های درون شهری وسیعی است لذا با توجه به این موهبت الهی، استفاده از مسیر دریایی یکی از راه های حمل و نقل در این شهر زیبا و مدرن  می باشد لذا با بکارگیری انواع مختلفی از شناورها از جمله تاکسی آبی، اتوبوس آبی، قایق های مدرن و قایق های چوبی امکان حمل و نقل راحت تری را در اختیار مردم قرار داده اند.

تغییر کاربری اولیه خورها در سایه بی توجهی مسئولان شهری 

حال اگر نوک پیکان را به استان های ساحلی به ویژه شهرهایی که بیشتر نوار ساحلی را در اختیاز گرفته اند، بچرخانیم متوجه خواهیم شد که بندرعباس مرکز استان هرمزگان که در سال های اخیر به واسطه ظرفیت های بی نظیر اقتصادی و وجود بنادر مهم تجاری کشور به قطب تجارت، نبض اقتصاد، پایتخت اقتصادی و… در اذهان عمومی شناخته شده، خورهای متعددی را در خود جای داده است.

هفت خور به نام های شیلات، گورسوزان، دوهزار، سنگ کن،گلزار شهدا، حسین آباد و کپشکن از عمده ترین خورهای قرار گرفته در محلات در این شهر ساحلی هستند  که هیچ کدام از آنها از لحاظ حفاظتی ایمن نیستند بلکه فقط خورهایی که در مرکز شهر قرار دارند دارای حفاظ هستند.

جابجایی آبهای سطحی و جلوگیری از وجود سیلاب پس از باران های فصلی فلسفه وجودی خورها در این نقطه از سرزمین است اما متاسفانه به دلیل عدم رسیدگی مسئولان نه تنها کاربری اولیه خود را ازدست داده اند بلکه هم اکنون محلی برای انباشت زباله و سکونت گاه امنی را برای معتادان و انواع حشرات و حیوانات موذی فراهم کرده اند به نحوی که به راحتی زندگی خود را سپری می کنند.

سال ۱۳۹۱ پروژه پاکسازی و ساماندهی خورها با هدف رهاسازی این خورها از پسآب و تبدیل آن به یک فرصت گردشگری با تعهد شرکت آب منطقه ای هرمزگان آغاز شد؛ اما با گذشت هفت سال از آغاز طرح پاکسازی خور ها تاکنون، همچنان پساب  از تصفیه خانه فاضلاب شهر بندرعباس به این خورها سرازیر می شود.

خورهای بندرعباس به جای فرصت، تهدیدی برای شهروندان

خورهای سطح شهر بندرعباس نه تنها چهره شهر را مخدوش و نازیبا کرده بلکه به دلیل ورود ۶۰ درصدی فاضلاب های شهر بندرعباس به این مصب ها که بصورت مستقیم وارد دریا می‌شوند علاوه بر بوی متعفن، روزانه بالغ بر ۲۳۰۰ مترمکعب فاضلاب را وارد دریا می کنند، در حقیقت به جای فرصت به تهدید جدی و خطرناکی تبدیل شدده اند.

ساماندهی مناسب خورها و استفاده از این پتانسیل خدادادی برای ساخت تفرجگاه، انتقال آب سطحی در مواقع سیلاب ها به دریا، کنترل آلودگی و ایجاد مسیر عبور و مرور قایق ها و بعبارتی تبدیل به اماکن تفریحی و گردشگری یکی از چندین طرح ارائه شده برای توسعه شهری در قطب تجارت کشور است که پس از گذشت سالها هنوز هیچ اقدام مفیدی برای آن صورت نگرفته است.

ورود فاضلاب ها به خورها سبب آلودگی های زیست محیطی شده و زندگی ساکنان اطراف خورها را مختل کرده به نحوی که شیوع بیماری هایی همچون وبا، حصبه، بیماری های انگلی و ویروسی تنها گوشه ای از تاثیرات منفی بر شهروندالن بندرعباسی است.

کاهش ترافیک شهری با استفاده از مسیر حمل و نقل آبی درون شهری

از آنجایی که خورهای بندرعباس بیشتر سطح شهر را احاطه کرده اند همچون شهر دبی می توان با استفاده از عملیات حفاری، ایجاد عمق بیشتر و هدایت آب دریا به درون خورها می توان به عنوان یکی از مسیرهای حمل و نقل آبی درون شهری از آن ها استفاده شود زیرا نه تنها بوی متعفن و حیوانات موذی از این فضا دور شده بلکه ضمن زیباسازی چهره شهر، از ورود فاضلاب ها به دریا جلوگیری، کاهش آلودگی هوا، ترافیک کمتر، هزینه کمتر حمل و نقل درون شهری را برای ساکنان این شهر بندری فراهم می کند.استفاده از تاکسی و اتوبوس های آبی ضمن اینکه مسافران را از فضای شلوغی و ترافیک جاده ای دور نگه می دارد با تکیه بر صندلی های راحت می توانند از منظره آبی شهر لذت ببرند و بدون نگرانی با آرامش و اطمینان خاطر به مقصد برسند.

راه اندازی سیستم حمل و نقل آبی شهری نه تنها فضای شهر را دگرگون می سازد بلکه می تواند در حوزه ورزشی و گردشگری توریست های بسیاری از اقصی نقاط کشور و حتی جهان به این خطه سرزمین بکشاند و درآمدزایی بیشتری را برای کشور فراهم کند.

فراموشی  اعتبار ۵میلیاردی ساماندهی خورها توسط  مسئولان

آیت الله غلامعلی نعیم آبادی، نماینده ولی فقیه درهرمزگان با اشاره به ورود فاضلاب ها در خورهای بندرعباس اظهار کرد: در حال حاضر این خورها علاوه بر بوی متعفن به مکان مناسبی برای حیوانات موذی شده است.

نماینده ولی فقیه در استان با اشاره به ارائه طرح جامعی برای ساماندهی خورها یادآور شد: در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد پیشنهاداتی مبنی بر ساماندهی خورها در شورای اداری مطرح و ۵میلیارد تومان اعتبار هم به این طرح اختصاص داده شد.

نعیم آبادی ادامه داد: در آن طرح پیشنهادی عنوان شده بود که عمق خورها بیشتر شود تا آب دریا وارد خور شده که بتوان بعنوان یک راه ارتباطی درون شهری از آن به خوبی استفاده شود.وی تاکید کرد: تغییر کاربری خورها به استفاده از راه ارتباطی نه تنها از ترافیک درون شهری می کاهد بلکه ساکنان علاوه بر ترددهای درون شهری می توانند از فضای لذت بخش حمل و نقل روی آب لذت ببرند./هرمز