شکرانه بازوی توانا، بگرفتن دست ناتواناست

 به قلم استاد احمد سایبانی

تازه جوانی ز سر ریشخند

گفت به پیری که کمانت به چند؟

پیربخندید وبگفت ای جوان

پیرشوی، قد تو گردد کمان

صبح ساحل، اجتماعی _ سالها پیش زمانی که جوانی 20 و 22 ساله بودم روزی درتهران از میدان تجریش با اتوبوس عازم شهر(تهران) بودم چند ایستگاه پایین تر، اتوبوس برای سوارکردن مسافران ایستاد درمیان مسافران آن ایستگاه، ابتدا مردی موقر و آراسته با سن وسالی نزدیک به 60 سال بالا آمد چون صندلی خالی برای نشستن وجود نداشت من بلافاصله از جای خود برخاستم و از او خواهش کردم که در صندلی من قرار گیرد آن بزرگوار درحالی که احساس رضایت وسپاس از  رفتار من در وجودش موج می زد، آرام بر صندلی قرار گرفت وبا خود زمزمه کرد:

« وقروا کبارَکُم وَ ارحَموا صِفارکم» ¹ بزرگان خودتان را بزرگ و محترم بشمارید وکوچکتران را مورد مهر ومحبت قرار دهید. من که معنی حرف‌های اورا به خوبی درک می کردم بیش از او، احساس رضایت نمودم وخوشحال شدم. سالهای بسیار از آن ماجرا گذشت تا اینکه چندسال پیش درحالیکه خودبه سن وسال آن مردم فرهیخته و ادیب رسیده بودم روزی برحسب تصادف از تهران برای انجام کاری عازم تجریش بودم، دریکی از ایستگاهها منتظر اتوبوس بودم که اتوبوس رسید وسوار شدم اما صندلی ها پر بودوجایی برای نشستن نبود. جوانی که بر صندلی نشسته بود تا مرا دید فورا از جا برخاست و جای خودرا به من داد. فوراً به یاد ماجرای دوران جوانی خود وآن مرد بزرگوار افتادم وباخود گفتم:عجبا که من زنده ماندم وبعداز حدود 40-50 سال پاداش آن رفتار خودرا درهمان شهر وهمان مسیر دیدم و لذت بردم. تو نیکی میکن ودر دجله انداز  که ایزد دربیابانت دهد باز.یکی از دوستان هم سن وسال بنده، می گفت: چندسال پیش درسفری که به فرانسه (پاریس) داشتم روزی با فرزندم که مقیم آنجا بود در صف بازدیدکنندگان موزه «لوور» بودیم. صف، طولانی و تعداد بازدیدکنندگان زیاد، چیزی نمانده بودکه از فرط خستگی از خیر موزه بگذریم که ناگاه  گارد مخصوص موزه به ما نزدیک شد تا دید که من با عصا در صف هستم دست مرا گرفت و از صف خارج کرد پسرم گفت:این شخص پدر من است و قصد بازدید از موزه دارد چرا او را از صف خارج می کنید؟ گارد مخصوص موزه با احترام بسیار گفت: بله، می دانم اما افرادی درسن  وسال پدر شما نباید در صف بایستند،ایشان خارج از نوبت و پیشاپیش همه حق ورود به موزه دارند و چنان شدکه او می گفت. باری این دوخاطره را من ازآن جهت درصدر این نوشته قرار دادم که این روزها صحبت «سلامت وسالمندی» است وسازمان بهداشت جهانی، شعار امسال را «سالمندی وسلامت» اعلام کرده است. براساس نوشته پاره ای از جراید- کشور ماکه تاکنون از حیث ترکیب جمعیتی، کشوری جوان محسوب می شد کم کم به سوی سالمندی و سالمندشدن، پیش می رود ودرحال حاضر بیش از 5 میلیون سالمند درایران وجود دارد. با توجه به این صحبت ها ونوشته هاکه  همه حکایت ازتوجه ویژه به سالمندان و رفاه و آسایش آنان دارد نگارنده برآن شد تا نگاهی کوتاه به وضعیت سالمندان دراستان هرمزگان بیندازد ودر رابطه با نیازهای روانی و مادی سالمندان سئوالاتی مطرح نماید از جمله اینکه آیا در بندرعباس به عنوان مرکز استان جایی-مکانی- باشگاهی برای سالمندان وجود دارد تا آن عزیزان در فرصت های مناسب از چهار دیواری خانه خارج شوند و در چنان جا ومکانی گرد هم ‌آیند وبه یاد دوران جوانی، داستانها بسرایند وخاطراتی از آنچه برآنان گذشته و می گذرد بر زبان آرند؟ آیا درخانواده هاومدارس ومحافل و مجالس و عظ وخطابه به بچه ها و نوجوانان وجوانان یاد داده شده که فی المثل اگر دریک مکان عمومی مانند:مطب پزشکان، بانکها، اتوبوس و اماکن مشابه ، سالمندی واردشد وجایی برای نشتسن او نبود فوراً از جای برخیزند و جای خودرا به او بدهند؟ آیا درهنگام عبور یک سالمند از عرض خیابان، راننده ها، مجال عبورآرام و بدون ترس ولرز به سالمند می دهند یا نه؟ آیا در وقت واردشدن به یک محل عمومی، کوچکتران به بزرگتران مخصوصا به افرادسالمند، فرصت می دهندکه ابتدا بزرگترها وسالمندان  وارد شوند یا نه؟ یکی از لوازم سالم ماندن برای هر سن وسالی و البته برای سالمندان بیشتر، قدم زدن و ورزش کردن است آیا درمحله های مختلف شهرها جایی و محیطی مناسب درحول وحوش محل سکونت سالمندان برای پیاده روی و  ورزش کردن وجود دارد یا نه؟ آیا در دریا، محل مناسبی برای شنا کردن سالمندان  ویا گردش کردن آنها برروی آب با قایق های راحت و مطمئن، وجود دارد یا نه؟سال پیش نگارنده با چندتن از هم سن وسالهای خودم، قرار گذاشتیم که صبح‌ها برای  شنا کردن و راه رفتن درآب دریا به دریا برویم. محلی که موجود بود وظاهرا بهترین نقطه برای ورود به دریا بود نقطه ای درحوالی شیلات بود. عده زیادی با اتومبیل، خودرا به آنجا می رساندند وما نیز چنان کردیم  درمحل پارک اتومبیلها، لباسها را ازتن خارج می کردیم و لباس شنا می پوشیدیم اما مشکل اساسی سالمندان عبور ازیک سرازیری با تخته سنگ‌های کوچک و پزرگ بودکه هر آن بیم افتادن و صدمه دیدن داشت ناگزیر سالمندان جوانتر! دست سالمندان سالمندتر! را می گرفتند وباترس ودلهره ازآن گردنه، می گذشتند. امسال من هنوز فرصت رفتن به دریا پیدا نکرده ام اما شنیده ام که آن مسیر، اصلاح شده و پله هایی  تعبیه شده که مشکل سابق را حل کرده است. درهمین رابطه گفتنی است که هریک از دوستداران دریا، چند بطری آب از منزل باخود می آوردند تا در بازگشت از دریا تن خودرا موقتا با چند بطری آب ،صفا دهند و خود را آماده بازگشت به منزل نمایند. در اغلب محله های پرجمعیت شهر بندرعباس مانند پشت بند، کمربندی، سیدکامل و... هیچ باغی، باغچه ای و«پارکی» برای استراحت مردم، مخصوصاً سالمندان وجود ندارد تا «سالمند» در فاصله ای از منزل، خود را به آنجا برساندوساعتی بیارامد.نگارنده تا چندسال پیش، گه گاه با  دوچرخه ازمنزل خارج می شدم (صبح های زود) و خودرا به کنار ساحل در حوالی بازار ماهی فروشان می رساندم وچه لذتی می بردم اما این سالها به علت ازدیاد خودروها و مسیری یک طرفه وطولانی، جرات سوار شدن بر دوچرخه ندارم، کاش در حاشیه خیابانها، مسیری هم برای دوچرخه سواران درنظر گرفته می شد. کاش!

«خانه های سالمندان»

می دانیم که پاره ای از سالمندان به دلایل گوناگون ناگزیر، سر از خانه های سالمندان در می آورند این عزیزان که عمری را درکنار بستگان وعزیزان خود گذرانده اند اکنون در دوران پیری، بیش از هر چیز درحسرت ایام خوش زندگی با خانواده بسر می برند اما چاره ای نیست وباید بقیه زندگی را در گوشه خانه سالمندان بگذرانند. سوال این است که آیا جامعه و مردم نیکوکار، آنان که ازنعمت ثروت خداداد بهره کافی دارند، به فکر این عزیزان هستندوبه یاری آنان می شتابند یا نه؟ اگر چنین است خوشا به روز و روزگارشان که بدین ترتیب شکر نعمت هارا بجای آورده اند.

شکرانه بازوی توانا              بگرفتن دست ناتواناست

آیا درخانه سالمندان بطور نسبی شرایط مناسب برای زندگی یک سالمند موجود است؟ مثلا وسایل خوردوخوراک و استراحت و بهداشت و درمان مطلوب است؟آیا فضای آزاد برای استراحت(عصرها و صبحها) فراهم است؟ آیا کارکنان زحمت کش این خانه ها از دستمزد و رفاه نسبی برخوردارند؟ چیزی به عنوان «سختی کار» دریافت می کنند؟ اگر چنین است خدا قوت و دست مریزاد وحق نگهدارتان.

-1 بزرگان خودتان را بزرگ و محترم بشمارید و کوچکتران را مورد مهر و محبت قرار دهید.