نزهت شبان آزاد//کارشناس مسئول واحدهای پژوهشی دانشگاه شهید بهشتی
چند صباحی است که بعضی از هموطنان که مدعی
دلسوزی سلامت مردم کشورند،ناگهان به مقوله
"مازوت" علاقه مند شدند و چنان علیه استفاده از آن در فضای مجازی و مجالس مختلف اظهار نظر کردند که بعضی ها به خود اجازه دادند بدترین توهینها را نثار فردی کنند که گفته بود: "مازوت آنقدرها هم بدنیست" ! گویی خطری مثل سرایت یک ویروسِ کشنده وهمه گیرشدن آن، مردم کشورمان را به نابودی می کشاند.
متاسفانه اگر تا به حال حکایاتی در مضارِ " خود طبیبانگاری بعضی از ایرانیان" شنیده ایم، امروز میبینیم این توهم را نسبت به تمام دانستنیهای جهان، پیدا کردهاند. از جمله اظهارنظر در خصوص مطالب سیاسی، اقتصادی، قضاوت، حلال و حرام، جرم شناسی و... . این بار قرعه فال به نام "مازوت" افتاد. تصمیم گرفته ام که به عنوان کسی که اطلاع اندکی از فواید و مضرات این ماده دارد، اتهام واهی خطرناک و مضر بودن آن را با یادآوری برخی تدابیر که خوشبختانه از چشم متخصصین این حوزه پنهان نمانده پاک کنم: برای منِ بندرعباسی، مازوت خاطراتی را تداعی میکند: خاطرات شیرین ساحل رویایی بندرعباس که با تیرگی کناره به تلخی میگراید. خاطره شبنم های الماس گونه و شفاف که به قطرات اسید تبدیل میشوند، خاطره خاک حاصلخیز که تغییر رویه داده و هیچ سبزه، درخت، وحیاتی را در خود نمیپذیرد و کناره ساحلی مملو از ماهیان ریز و دلربا که خود غذای آبزیان دیگرهستند از ماهی ها تهی ساخته وباخود زنجیره غذایی آبزیان مفید و غیر مفید را مسموم می سازد. و به دنبال آن کیفیت و مقدار ماهیان صید شده را کم کرده مناظر جذاب و فریبنده خلیج را کدر و دلگیر می سازد.
اماپاییز که میشود دغدغه
کمبود گاز و استفاده از
مازوت شهرهای صنعتی از جمله بندر عباس را در بر میگیرد. دغدغه اینکه باید میان بیبرقی و حفظ محیط زیست و استفاده از مازوت یکی را انتخاب کنیم و حتی بنظر می رسد گاهی آبهای نیلگون خلیج فارس جور خشکیهای داخل کشور را نیز به هر دلیل به دوش میکشند. به هر حال، گوگرد درون مازوت مسبب بسیاری ازمشکلات و پلشتیهای ذکر شده است و باید به نحوی از دست آن خلاصی پیدا کنیم یا میزان آن را به حد قابل تحملی برسانیم و جای تعجب و تاسف است که تا به حال برای حل این مشکل اقدام عملی انجام نشده است، البته بعید می دانم امر اصلاح مازوت از نظر مسوولین پالایشگاه مغفول مانده باشد اما
مازوت سوخت بسیار پرانرژی و ارزانی است. نمیتوانیم آنرا بیارزش بدانیم مخصوصا که روشهای مختلفی برای خلاصی از گوگرد درون مازوت وجود داشته و دارد مثلا برخی از کشورها، به روشهای مختلفی برای دستیابی به این هدف متوسل شدهاند: شکستن به گازوئيل و گوگردزدایی به روش اکسیداسیون، سیستم مایع تک فاز با استفاده ازهیدروپروکسیدها، سیستم گاز مایع با استفاده از اکسید نیتروژن و سیستمهای اکسیداسیون بیولوژیکی که سالها وجود داشته است. مملکت ایران، مهندسین نفت و شیمی و شیمیدانهای بسیار زبده ومستعد در خوددارد و تاکنون بعضی از روش های فوق الذکر در تبریز و شازند اراک استفاده شده است. لیکن در بندرعباس با وجود
پالایشگاه های بزرگِ نفت و با تولید بیش از ۵۰ درصد از نفت وبنزین ایران هنوز فعالیت قابل اعتنایی در این زمینه انجام نشده است. اگر ارادهای در این زمینه وجود داشته باشد قطعاکار انجام خواهد شد. مخصوصا با وجود جوانان تحصیل کرده و خوشفکر بومی هرمزگان ایجاد یک خط گوگرد زدایی در این پالایشگاه الزامی به نظر میرسد. در نهایت هرگونه تلاش در راستای کاهش تولید آلایندهها از جمله دی اکسید گوگرد، کاهش در هزینه اجتماعی مربوطه را در پی خواهد داشت و باید توجه کنیم که با هیاهو در فضای مجازی نمیتوان این سوخت را از چرخه تولید انرژی،حذف کرد.
روزنامه صبح ساحل