توزیع نابرابر قدرت و باج‌گیری عاطفی

هنگامی که عبارت "توزیع نابرابر قدرت" به گوش می‌رسد، ناخودآگاه به یاد سوءاستفاده‌ی قدرت‌های جهانی در روابط بین‌الملل می‌افتیم، اما کمتر کسی به حضور این عبارت در ارتباطات خود فکر می‌کند. در واقع روابط میان‌فردی ما بازتولید روابطی است که در سطح اقتصادی و اجتماعی وجود دارد. در ارتباطی که طرفین دارای سطح برابری از نفوذ، تسلط و قدرت نیستند، همواره توزیع نابرابر قدرت و امکان باج‌گیری عاطفی وجود دارد. در باج‌گیری عاطفی، یک طرف  با القا احساس گناه، ترس، تعهد، مسئولیت، دلسوزی و ناامنی، طرف دیگر را به صورت نامحسوسی تحت کنترل خود گرفته و او را وادار به پیروی از خواسته‌های خود می‌کند. کسانی که چنین رفتار استثمارگرانه‌ای را پیش می‌گیرند، عموما از افراد نزدیک به ما هستند، کسانی که آن‌ها را دوست داریم و به احساساتشان اهمیت می‌دهیم. در واقع این روابط مخرب طوری پیش می‌روند که ما فکر می‌کنیم تمام اتفاقات و رفتارهای طرف مقابل طبیعی است و این ما هستیم که بی‌رحم، خودخواه یا بی‌ملاحظه هستیم، اما در واقع ما درگیر یک باج‌گیری عاطفی شده‌ایم و هیچ‌چیز طبیعی و عادی نیست. اگر در بسیاری از موارد مجبور هستید که مطابق میل اطرافیان( همسر، دوست، مادر، خواهر، عمه و ...) رفتار کرده و خواسته‌های خود را نادیده بگیرید، چرا که اگر چنین نکنید سیلی از خشم، بی‌محلی، عذاب وجدان، احساس گناه، احساس مسئولیت، قهر و غیره را به سمت‌تان روانه می‌کنند، شما درگیر یک باج‌گیری عاطفی شده‌اید، و اگر خودتان چنین رفتارهایی را در برابر دیگران پیش می‌گیرید، شما یک باج‌گیر هستید. سوزان فوروارد، روانشناس، سخنران و نویسنده‌ی امریکایی در کتاب "باج‌گیری عاطفی" برای ما در چهار بخش توضیح می‌دهد که باج‌گیری عاطفی چیست، چه زمان‌هایی در این دام گرفتار می‌شویم و چه راهکارهایی برای خلاصی از آن وجود دارد. او در این کتاب ما را از احتمال اینکه خود یک باج‌گیرعاطفی باشیم، آگاه می‌کند و سپس راهکارهایی برای کنترل این خصیصه ارائه می‌دهد.  نویسنده سعی می‌کند مقدمه‌ای برای باج‌گیری عاطفی بنویسد و ما را با مفهوم و ریشه‌ی علمی و روانشناختی این مساله آشنا کند. فوروارد در بخشی از کتاب می‌نویسد:« باجگیرها فشارهایی بر ما وارد می‌کنند که با مهارت تغییر شکل می‌دهند، به گونه‌ای که ما از خود می‌پرسیم چه اتفاقی دارد می‌افتد. به علاوه، میان آنچه باج‌گیران انجام می‌دهند و تعبیر معصومانه و محبت‌آمیزی که از رفتار خود ارائه می‌دهند، تفاوت عمیقی وجود دارد. ما سردرگم می‌شویم، جهت‌یابی‌مان را از دست می‌دهیم و آزرده خاطر می‌گردیم. اما ما تنها نیستیم، باج‌گیری عاطفی مشکلی است که میلیون‌ها نفر با آن درگیرند».  در این کتاب باج‌گیران به چهار دسته‌ی تنبیه‌کنندگان، خودتنبیه‌کنندگان، وسوسه‌کنندگان و دردکشیدگان تقسیم می‌شوند و در هر گروه، افراد از روش‌های متفاوتی برای باج‌گیری عاطفی استفاده می‌کنند. کسانی که درگیر استثمار در روابط خود هستند، ممکن است خود  را درگیر باتلاقی ببینند که هیچ راه خلاصی از آن وجود ندارد. اما سوزان فوروارد در کتاب خود، گام به گام ما را به سمت رشد روانی و رهایی از این فشارها هدایت می‌کند. صرف‌نظر از اینکه در روابط خود چنین احساسی دارید یا خیر، این کتاب را مطالعه کنید، چرا که ممکن است شما ناخواسته و ناخوداگاه یک باج‌گیر عاطفی باشید و ندانید. ‌