جهان؛ غرق سونامی پلاستیک

پلاستیک، ماده‌ای آشنا که زمین را فرا گرفته و تحت تاثیر قرار داده است؛ در دنیای امروز تهدید پلاستیک برای محیط زیست تقریبا برای همه واضح است و بسیاری از انسان‌ها از آسیب‌های جدی که این ماده به اکوسیستم وارد می‌کند، آگاه هستند.

پلاستیک در تمام طول عمر خود از استخراج سوخت‌های فسیلی و تولید تا مرحله دفع بر زندگی انسان‌ها، حیوانات و گیاهان تاثیر منفی می‌گذارد و موجب آلودگی دریاها و خاک‌ها، نابودی تنوع زیستی، تغییرات آب و هوایی و به خطر افتادن سلامتی انسان‌ها می‌شود. 

تجزیه زباله‌های پلاستیکی در طبیعت ممکن است قرن‌ها به طول بیانجامد و پلاستیک گ‌ها در اثر تابش اشعه خورشید در طولانی مدت، گازهای گلخانه‌ای تولید می‌کنند که انتشار این گازها موجب گرم شدن زمین و تغییرات آب و هوایی می‌شود و می‌تواند زندگی انسان‌ها و حیات وحش را با بحران بزرگی روبه‌رو کند.از طرفی، وجود پلاستیک در محیط باعث می‌شود که بسیاری از حیوانات بخصوص حیوانات دریایی در زباله‌های پلاستیکی گرفتار شوند یا در اثر گرسنگی، پلاستیک را به عنوان غذا بخورند. 

اثر تلخ و جبران ناپذیر پلاستیک بر زندگی موجودات زنده، از طریق تبدیل آن به میکروپلاستیک‌ها اتفاق می‌افتد؛ بدین صورت که وقتی زباله‌های پلاستیکی در طبیعت رها می‌شوند تشعشعات خورشید و امواج دریاها و اقیانوس‌ها این زباله‌ها را شکسته و به اجزای میکروپلاستیکی تبدیل می‌کنند؛ ذرات میکروپلاستیک که بسیار کوچک هستند وارد بدن آبزیان می‌شوند؛ سپس وارد چرخه غذایی انسان شده و سلامتی انسان‌ها با مصرف گوشت این موجودات دریایی به خطر می‌افتد.

براساس گزارش OECD (سازمان همکاری و توسعه اقتصادی) تنها در دو دهه اخیر، تولید سالانه زباله‌های پلاستیکی در جهان دو برابر شده و از 180 میلیون به بیش از 350 میلیون تن رسیده است. این در حالی‌ست که در سطح جهانی، تنها 9% این زباله‌ها بازیافت می‌شوند. تقریباً یک چهارم آن‌ها (22%) در طبیعت رها شده است و بقیه (69%) سوزانده یا دفن می‌شوند؛ زباله‌های رها و دفن شده، در طول عمر صدها ساله‌ی خود در طبیعت ضربات جبران ناپذیری به محیط زیست وارد می‌کنند.این آمارها نشان می‌دهد جهان در حال غرق شدن در سونامی پلاستیک‌هاست و مدیریت تولید و مصرف این ماده در دنیا یک نیاز حیاتی است و باید اقدامات فوری برای کاهش شدید تولید زباله‌های پلاستیکی صورت پذیرد.دولت‌ها، شرکت‌ها و مردم نقش مهمی در کاهش تولید زباله‌های پلاستیکی و حرکت به سوی آینده‌ای بدون پلاستیک دارند. دولت‌ها می‌توانند از طریق بهبود سیستم‌های مدیریت پسماند و بازیافت، همچنین اجرای قوانین و مقررات سختگیرانه در جهت ممنوعیت عرضه و مصرف پلاستیک توسط اصناف و مشاغل، ملزم کردن تولید کنندگان به تولید کالاهای جایگزین سازگار با محیط زیست (بطور مثال تولید کیسه‌های پارچه‌ای به منظور حذف کیسه‌های پلاستیکی)، افزایش سطح آگاهی کسب و کارها و مردم در مورد آسیب‌های پلاستیک و تشویق آن‌ها به رفتارهای دوستدار محیط زیست، نقش تاثیرگذاری در مقابله با بحران پلاستیک داشته باشند. به عنوان مثال دولت می‌تواند برای تولید یا استفاده از پلاستیک، مالیات وضع کند و برای استفاده از روش‌های جایگزین پایدار معافیت‌های مالیاتی در نظر بگیرد.

شرکت‌ها و سازمان‌ها نیز با استفاده از بسته‌بندی‌های سازگار با محیط زیست و زیست تخریب پذیر به جای بسته‌بندی‌های پلاستیکی نقش مهمی در حفظ محیط زیست ایفا می‌کنند و در کنار آن تصویر برند خود را ارتقاء می‌دهند. کسب و کارها و شرکت‌ها می‌توانند با اقداماتی مانند کاهش میزان زباله‌های پلاستیکی در حین تولید و بسته‌بندی، استفاده از پلاستیک‌های قابل بازیافت و اطمینان از بازیافت آن‌ها، ایجاد نوآوری برای مقابله با آلودگی پلاستیکی، مشارکت و پیوستن به کمپین‌های زیست محیطی در جهت کاهش پلاستیک مانند پویش «نه به پلاستیک» و حذف پلاستیک‌های یکبار مصرف، گام‌های بزرگی در جهت رسیدن به آینده‌ای پایدار بردارند.هر یک از ما به عنوان عضوی از جامعه مسئول اقدامات و انتخاب‌های خود هستیم و می‌توانیم با انتخاب‌های آگاهانه خود در زندگی روزمره در مسیر آینده‌ای بدون پلاستیک گام برداریم. هر فرد می‌تواند با انجام رفتارهایی مانند اجتناب از استفاده پلاستیک‌های یکبار مصرف و جایگزین کردن وسایل قابل استفاده مجدد، پرهیز از خرید محصولات بیش از حد بسته‌بندی، به همراه آوردن کیسه‌های پارچه‌ای هنگام خرید از فروشگاه‌های مواد غذایی، حمایت از سمن‌ها، استارتاپ‌ها و موسسات محیط زیستی برای مقابله با آلودگی پلاستیکی، در رسیدن به آینده‌ای بدون پلاستیک سهیم باشد و دیگران را نیز تشویق به همکاری نماید.

روزنامه صبح ساحل