باتلاقی به نام نرخ بهره بدون ریسک

در سال‌های اخیر دولت به بهانه‌های مختلف به دنبال افزایش مداوم نرخ بهره بوده است و با انتشار اوراق سعی در تامین کسری بودجه خود را داشته است. این کار دولت، درست مثل این است که یک قوطی خالی را در یک جاده به جلو پرتاب کنیم و پس از مدت کوتاهی دوباره به آن برسیم. دولت با انتشار اوراق هیچ‌گاه مشکلی را حل نمی‌کند؛ بلکه فقط آن را به تعویق می‌اندازد. حالا هم که خبر بازدهی 38 درصدی اوراق خزانه اسلامی حسابی سر و صدا به پا کرده است؛ یک هفته‌ است که شاهد رشد روزافزون نرخ بهره به لیدری نرخ بازده تا سررسید اوراق اخزا هستیم. همان‌طور که می‌دانید صندوق‌های درآمد ثابت درصد قابل توجهی از این اوراق را در سبد خود دارند و این سیاست دولت به صندوق‌ها امکان شناسایی سودهای بالاتری را می‌دهد. یعنی به‌طور مثال صندوق‌هایی مثل همای که پیش از این 29.5 درصد سود بدون ریسک پرداخت می‌کردند حالا می‌توانند تا 35 درصد بازدهی داشته باشند. اما نکته قابل تامل این ماجرا این است که برخی صندوق‌ها که سود بدون ریسک کمتری به مشتریان پرداخت می‌کنند؛ ممکن است دچار بحران شوند. علت آن هم خروج سنگین پول از این صندوق‌ها است و ممکن است این صندوق‌ها را تا آستانه ورشکستگی هم پیش ببرد. بانک مرکزی برای مواجهه با این بحران دو راه دارد. راه اول این است که اجازه دهد این صندوق‌ها ورشکست شوند و صندوق‌های بزرگتر آنها را بخرند و به این ترتیب تعدادی از آنها از گردونه خارج شوند که اتفاقا کار اتفاق مبارکی است و راه مبارزه با تورم است. البته این راه توام با درد بوده و نیازمند همکاری دولت و مردم است. اما دولت راه دیگری هم دارد و آن این است که بانک مرکزی با چاپ پول جلوی این بحران را بگیرد و اجازه ورشکستگی را ندهد. تجربه نشان داده است که اقتصاد بیمار ما عموما راه دوم را انتخاب می‎کند و بیماری تورم را مزمن و مزمن‌تر می‌کند. اینجاست که انتشار اوراق با نرخ بهره بالا مانند باتلاقی، اقتصاد را به ورطه نابودی سوق می‌دهد. 

 اخزا چیست؟

 چرا دولت نرخ بهره را بالا برد؟

 راه چاره چیست؟

روزنامه صبح ساحل