29

آبان

1403


اقتصادی

23 مرداد 1403 08:55 0 کامنت

صنعت فولاد یک صنعت صادرات محور بوده و مجاورت هرمزگان با دریا و برخورداری از بندر بزرگ شهید رجایی حضور و توسعه صنایع فولادی را در این خطه توجیه‌پذیر کرده است. طی سه سال گذشته اما علی‌رغم افزایش چشمگیر تولید این محصول راهبردی در هرمزگان، صادرات هر ساله حدود 50 درصد کاهش یافته است. بررسی‎ها نشان می‌دهد که دستورالعمل‌های دولتی مٌخل اصلی افزایش صادرات بوده و تاثیر سوئی هم بر تولید ناخالص داخلی کشور داشته است. از یک طرف قطع برق و از طرف دیگر قوانین لحظه‌ای و خلق الساعه نفس صنایع را بریده است و در این میان جای خالی مسئولینی که برای صنعت چانه‌زنی کنند به شدت احساس می‌شود.

 علت کاهش جذابیت سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد چیست؟
هرمزگان به دلیل موقعیت جغرافیایی و ظرفیت‌هایی بی‌بدیل نظیر نزدیکی به آب‌های آزاد، تسهیل صادرات با توجه به استقرار بندر بزرگ شهید رجایی و امکان برداشت آب از دریا جهت بهره‌مندی در فرایند قطعاً یکی از جذاب‌ترین نقاط برای تولید صادراتی فولاد در کشور محسوب می‌شود.
در طرح جامع فولاد کشور نیز هرمزگان از حیث شاخص‌هایی نظیر دسترسی به منابع آب (منابع دریا)، دسترسی به خطوط انتقال برق و گاز، تناسب وضعیت محیط‌زیست، دسترسی به خطوط ریلی و جاده‌ای، نزدیکی به منابع سنگ‌آهن و اولویت‌های تجمیعی دیگر ظرفیت بالایی برای احداث و توسعه صنعت فولاد را دارا است. اگر به تمامی شاخص‌ها وزن دهیم، قطعاً استان هرمزگان به دلیل ظرفیت‌هایی که از آن یاد شد، بالاترین امتیاز تجمیعی شاخص‌ها را برای قرارگیری در اولویت نخست احداث و توسعه از آن خود خواهد کرد.
بر‌همین‌اساس سرمایه‌گذاران مختلف طی سه دهه گذشته هرمزگان را به‌عنوان یک مقصد مطلوب برای سرمایه‌گذاری‌های خود انتخاب نمودند و با‌توجه‌به حضور بزرگان صنعت فولاد کشور در استان، روند احداث و توسعه کارخانه‌ها و مجتمع‌های فولادی مسیری رو‌به‌رشد و قابل توجه را به‌ویژه در سالیان اخیر طی کرده است. اما علی‌رغم وجود پتانسیل بالا و ظرفیت‌های بسیار‌خوب ایجاد شده در استان مشکلاتی در این مسیر پدیدار شده که از جذابیت سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد کاسته و این سرمایه گذاری‌ها را با ریسک‌هایی همراه نموده است. از‌این‌رو بدیهی است که با افزایش ریسک‌های سرمایه‌گذاری، مسیر توسعه هرمزگان نیز با خلل مواجه خواهد شد. در این میان آن‌چه ضروری است توجه به این مهم است که باید مطالبات توسعه طلبانه استان حول این محور شکل بگیرد که با تقویت زیرساخت‌ها بتوان بخشی از مزیت‌های خنثی‌شده اقتصادی استان را دوباره احیا نمود.
             
 ضرورت احداث نیروگاه در هرمزگان
امروز هرچند اصرار بر احداث نیروگاه توسط صنایع فلزی مستقر در استان، می‌تواند ضامن پایداری تولید در این صنایع باشد؛ اما جریان نقدینگی و سرمایه صنایع را از مسیر توسعه‌های مرتبط به‌سوی توسعه زیرساخت‌های انرژی سوق می‌دهد، که در دراز مدت این موضوع موجب کند‌شدن شتاب توسعه صنعت به‌ویژه صنایع فلزی در استان خواهد شد. اگر مدیران، مسئولان، فعالان سیاسی و اقتصادی با همراهی دولت یا دیگر بخش‌های خصوصی بتوانند معضل انرژی را چاره‌اندیشی کنند، بستر توسعه متوازن را تسهیل نموده و با هم‌یاری صنایع فلزی گامی راهبردی در ایجاد قطب جدیدی برای تولید انرژی برق در کشور فراهم خواهند نمود. این موضوع تأثیر افزون‌تری بر پایداری انرژی کشور نیز خواهد داشت و با حرکت در مسیر توسعه این قبیل خودکفایی‌ها و تکمیل اکوسیستم صنایع استان می‌توان دیگر زیرساخت‌های استان را نیز تقویت نماید. حمایت مدیران، مسئولان استانی و نمایندگان شریف مردم هرمزگان در مجلس شورای اسلامی از این رویکرد می‌تواند فشارهای جانبی را بر صنایع کاهش دهد. 
 نگاهی به دلایل عقب ماندگی اقتصادی هرمزگان
آمار تولید سه ساله گذشته در استان نشان می‌دهد؛ علی‌رغم افزایش تولید، صادرات فولاد به عنوان یک محصول راهبردی، هر ساله حدود 50 درصد با کاهش روبه‌رو بوده که همه این موارد به نحوی متأثر از اعمال دستورالعمل‌های دولتی بوده است، این کاهش هم بر GDP کشور اثر منفی خواهد گذاشت و هم به‌دلیل کاهش صادرات صنایع مستقر در استان، جذابیت توسعه این صنعت و مزیت‌های مهم استان را کم‌رنگ خواهد کرد. از این منظر شاید لازم باشد مسئولان و مدیران ارشد استان اعم از مدیران دولتی و نمایندگان محترم شریف مردم استان در مجلس شورای اسلامی در موضوعات اقتصاد کلان کشور که استان نیز به‌تبع آن دستخوش سود یا زیان می‌شود حساس‌تر عمل کنند و راه را برای توسعه استان هموار سازند. زیرا قوانین و دستورالعمل‌های بورس کالا و سامانه نیما در سالیان اخیر به‌نحوی بزرگترین محدودکننده و چالش صنعت فولاد بوده است که هرمزگان را به عنوان یکی از مراکز بزرگ تولید فولاد کشور، دچار عقب‌ماندگی‌های اقتصادی جبران‌ناپذیری نموده است.
به‌عنوان نمونه، محدودیت‌های صادراتی در کشور صرفاً بر صنعت فولاد تأثیر منفی نداشته؛ بلکه بر کل اقتصاد کشور و استان اثرگذار است و تسهیل این قوانین، کل صادرات کشور را با جهش همراه خواهد‌کرد و درشرایط تحریم‌های ظالمانه می‌تواند بازویی پرتوان برای تأمین منابع ارزی مورد‌نیاز کشور باشد. استان هرمزگان نیز به واسطه دارا‌بودن بزرگترین بندرکشور و به‌طبع مهم‌ترین درگاه صادراتی کشور منافع متعددی را از تسهیل قوانین، توسعه تجارت بین‌المللی و ارز‌آوری خواهد برد. 
شاید به جرأت بتوان گفت لزوم توجه و شناخت کافی از این دست عوامل که بیشتر ماحصل ابلاغ قوانین و دستورالعمل‌های دولتی است و تأثیرات کوتاه مدت و بلند مدت این عوامل بر صنایع استان یکی از مطالبات به‌حق و مهم‌ترین موضوع مغفول مانده این سال‌ها است.
 توسعه استان در گرو تقویت صنایع
مسیر مطالبه‌گری از صنایع به سمتی هدایت شده است که صنایع صرفا پاسخگوی نیازهای استان باشند که صد البته صحیح و طبیعی است، اما ناگفته پیداست که تقویت صنایع و حمایت از آنان در سطوح ملی با تحقق مطالبات استانی و توسعه اقتصادی استان گره‌خورده است و این دو لازم و ملزوم یک‌دیگراند. به نحوی که تا صنایع استان بر مدار رشد، توسعه ،تولید پایدار و سودآوری قرارنگیرند، بنگاه‌های اقتصادی نخواهند توانست نقش پر‌رنگی در توسعه استان ایفا نمایند.
تعریف رویکرد ارتباط درون استانی و برون استانی با صنایع، راهبرد کلانی است که باید هرچه سریع‌تر تبیین شود و صنایع در داخل استان پاسخگوی نیازهای متعادل و معقول استان باشند و در کنش‌های فرا استانی مدیران و مسئولان استانی می‌توانند تمام قد از منافع و توسعه صنایع هرمزگان حمایت کرده و نسبت به رفتارها و تصمیمات کشوری که صنایع استان را متضرر می‌‌کند و در‌نهایت جذابیت سرمایه‌گذاری اقتصادی در استان را کم‌رنگ می‌نماید واکنشی قاطع نشان دهند. تعدیل این رویکرد در تمامی استان‌های صنعتی کشور سال‌هاست که به یک رویه معمول بدل شده است و برای نمونه نمایندگان این استان‌ها همواره در کنشگری‌های ملی، منافع صنایع مستقر در استان خود را یک اصل ثابت، بلامنازع و همیشگی دانسته و به آن پایبند هستند. با پیگیری این رویکرد کم‌ترین منفعت هرمزگان، ثبات و توسعه اشتغال در صنایع استان، افزایش جذب سرمایه، تداوم مسیر پیشرفت استان و افزایش مشارکت صنایع در مسئولیت‌های اجتماعی از محل توسعه صنایع خواهد بود، هرچند منافع پیدا و پنهان زیاد دیگری نیز خواهد داشت.
هرچه هست احیای مزیت‌های رقابتی استان در بخش صنعت که گاها مختص به هرمزگان و چند استان همجوار است، ضامن توسعه پایدار اقتصاد استان و افزایش جریان سرمایه به‌سوی تولید، توسعه و اشتغال پایدار در هرمزگان خواهد بود.
           
روزنامه صبح ساحل

دیدگاه ها (0)
img