گلایه کارگزاران گمرکی از طولانی‌بودن روند ترخیص خودرو و اخذ مجوزهای سازمان‌های محیط‌زیست و استاندارد؛ خودروی خارجی در صف تاییدیه ایرانی

معترضان نسبت به تأخیر در تحویل خودرو و همچنین صدور فاکتور با افزایش قیمت پس از ثبت‌نام خودرو اعتراض دارند. در مقابل واردکنندگان دلیل علت تأخیر در تحویل خودروهای مردم را به درازا کشیدن فرایند صدور مجوزهای ترخیص و تعیین تکلیف نشدن خروج خودروها توسط ارگان‌های مربوطه مانند اداره کل محیط‌زیست و استاندارد اعلام می‌کنند. به ادعای شرکت‌های واردکننده خودرو، پروسه صدور مجوزهای ترخیص و تعیین تکلیف خودروها در این بندر طولانی است که دراین‌بین شرایط نگهداری نامناسب در پارگینگ‌ها باعث ضرر و زیان این شرکت‌ها شده‌اند. آن‌ها از هزینه‌های گزاف خدمات گمرکی و بندری نیز گلایه دارند.
این روز‌ها نارضایتی مشتریان از شرکت‌های واردکننده خودروها افزایش‌یافته و گزارش‌های منتشره پیرامون اعتراضات نشان می‌دهد، مشتریان از زمان نام‌نویسی تا زمان تحویل رضایت چندانی ندارند. مشتریان می‌گویند پس از گذشت قریب به ماه‌ها و حتی  یک سال، شرکت‌ها درحالی‌که باید برای تعهدات ایجادشده در سامانه یکپارچه خودروها، با رسیدن موعد تحویل، فراخوان صادر و به ترتیب خودرو را تحویل دهند، با بلوکه کردن مبلغ موردنظر در حساب وکالتی خود، نه‌تنها این کار را نمی‌کنند و حقوق مشتریان خود را ضایع کرده‌اند، بلکه با بهانه‌های مختلف زیر تعهدات خود می‌زنند و این امر موجب متضرر شدن مشتری‌ها  می‌شود. یکی از عوامل اصلی این دست مشکلات را می‌توان به پروسه مجوز ترخیص خودروها در بنادر اشاره کرد که به کلافی سردرگم تبدیل‌شده است و باعث افزایش  نارضایتی واردکنندگان خودرو و مشتریان شده است. دراین خصوص با یکی از  کارگزاران رسمی گمرک و نماینده یکی از شرکت های واردات خودرو  به گفت‌وگو نشستیم و این موضوع را پیگیری کردیم.

چه عواملی باعث شده که با این حجم از خودروها در محوطه‌های بنادری کشور مانند شهید رجایی روبرو باشیم؟

با اخذ مجوز از وزارت صمت، معدن و تجارت، اخذ تخصیص ارز از بانک مرکزی و سپس اخذ تاییدیه نوع آن از اداره استاندارد و محیط زیست اقدام به واردات خودرو کردیم. بعد از ورود خودروها مشکلات اصلی پس از اظهار در گمرک شروع می‌شود و متاسفانه مجدد می‌بایست سازمان‌های مربوطه مجوز لازم برای ترخیص این خودروها را صادر نمایند. فرایند این مجوزها طولانی است که بارها پیشنهاد داده شده اداره کل استاندارد و محیط‌زیست موافقت نمایند فرآیند انجام بازرسی و عکسبرداری از شماره شاسی و شماره موتور خودروها در پارکینیگ شرکت انجام گردد. این شرکت‌ها نیز به منظور پیروی از قوانین متعهد می‌گردند تا پس از انجام بازرسی نسبت به پلاک و تحویل خودرو به ثبت‌نام‌کنندگان اقدام نمایند، همین امر باعث خواهد گردید که پرداخت هزینه گزاف انبارداری به حداقل برسد و مدت زمان تحویل و توافق با ثبت‌کنندگان به حداقل و چه بسا زودتر از موعد انجام شود.  شایان ذکر است که به دلیل اخذ هزینه بالای انبارداری آمار ترانزیت خودروها به دیگر گمرکات روز به‌روز در حال افزایش است.

طبق صحبت‌های شما معطل ماندن خودروها در پارکینگ‌ موجب خساراتی می‌شود، این خسارات مربوط به چیست؟
 

در پروسه ترخیص و تعلل بازرسی‌ها، خودروها در محوطه‌های باز بر اثر آفتاب و باد و گردوخاک و در پارکینگ‌های مسقف طبقاتی نیز براثر فضولات حیوانات، دچار رنگ‌پریدگی و آسیب قرار می‌گیرند که این امر موجب اعتراض و ایجاد چالش در زمان تحویل خودرو می‌شود.

هزینه‌های پارکینگ خودروها چگونه است؟
 

هزینه‌های گزاف انبارداری یکی از مهم‌ترین مشکلاتی است که واردکنندگان خودروها با آن مواجه هستیم؛ به‌عنوان نمونه بابت نگهداری تعداد 65 دستگاه خودرو به مدت 76روز مبلغ 13 میلیارد و 400 میلیون تومان انبارداری پرداخت کرده‌ایم که 70درصد از این مبلغ متعلق به سازمان بنادر و 30 درصد آن مبلغ متعلق به شرکت‌های خصوصی است که دارای ترمینال نگهداری و انبار و عهده‌دار تخلیه خودرو از شناور، نگهداری در انبار و نظارت در بارگیری خودرو بر روی خودرو بر هستند.

با این توضیحات عمده چالش‌ها را می‌توان فرایند ترخیص نامید چه پیشنهادی در این خصوص دارید؟
 

اسناد و مشخصات خودروهای وارداتی در سامانه جامع گمرکی با کد یکتا  بارگذاری می‌شود که اگر اختلاف در اسناد باشد پلیس راهور آن را پلاک نمی‌کند، اطمینان می‌دهیم  تا مدارک ترخیص و... کامل نشود اجازه تحویل به مشتری را نداریم، کاش می‌شد با تعهد محضری عدم مصرف و عدم فروش، خودروها به انبار شرکت انتقال یابد و فرایند بازرسی‌های محیط‌‌زیست و استاندارد در انبار شرکت صورت گیرد تا مجبور به پرداخت هزینه‌های گزاف پارکینگ‌ها نباشیم، یا اینکه  نهادهای مربوطه به‌صورت رندومی خودروها را مورد بازرسی قرار دهند ضمنا حاضریم در این خصوص تعهد محضری دهیم که اگر یکی از خودروها مشکلی داشت، مجددا بازرسی از تک‌تک خودروها انجام شود. چرا که از برند محصولمان اطمینان خاطر داریم. همه شرایط را می‌پذیریم تا تائید خودروها به‌سرعت انجام شود و پس از خروج از اسکله، در موعد مقرر به دست مشتری برسد.

تأمین و تخصیص ارز چه نقشی در هزینه‌های خودروهای وارداتی دارد؟ 
 

یکی از چالش‌هایی که در سال‌های اخیر برای واردات خودرو رخ‌داده، «تخصیص ارز» است. از آن جایی که تامین ارز جهت واردات خودرو از محل صادرات خود و یا دیگران می‌باشد و وارد کننده ارز مورد نیاز را تامین می‌کند، می بایست مدت زیادی را در نوبت تایید تخصیص مانده و دچار مشکل می‌شود، دقیقا اکثر واردکنندگان خودروهای خارجی با مشکلات بسیاری در حوزه تخصیص ارز دست‌وپنجه نرم می‌کنند و نمی‌دانند چه مدت زمانی می‌بایست منتظر بمانند.

و حرف آخر؟
 

تعارف را کنار بگذاریم، بازرسی  اداره کل استاندارد و محیط‌زیست باعث شده، خودروها در انبار و محوطه‌های گمرک و املاک تملیکی خاک بخورد و عرضه خودروی خارجی در حد مطلوب و مورد انتظار در بازار صورت نگیرد، که با دستور مساعدت دکتر باقری رییس اداره استاندارد هرمزگان مشکل بازرسی تا حدودی رفع شد، به علاوه تاخیر در زمان و تایید بازرسی محیط زیست باعث ضرر و زیان واردکنندگان می‌شود که لطمه اصلی را مشتریان و خریداران خودرو خواهند خورد. 
همچنین تولیدکنندگان خودروهای داخلی نباید مانع از پا گرفتن بخش خصوصی و واردات خودرو باشند و بالعکس می‌بایست از واردات خودروی خارجی حمایت نمایند تا باعث رقابت در بالا بردن کیفیت تولیدات داخلی شود.  مثلا نهادهای مربوطه به راحتی و در اسرع وقت مجوز استاندارد خودروهای داخلی را صادر می‌کنند ولی برای خودروهای تویوتا و برندهای معتبر خارجی سخت‌گیری می‌کنند.به نظرم درمان و تزریق آرامش به بازار خودروها، تسهیل واردات خواهد بود. انتظار ما این است که برای رفاه مردم، مدیریت بازار و ایجاد فضای رقابتی، ترمز تصمیمات غیرمنطقی و خلق‌الساعه به‌یک‌باره کشیده شود و اوضاع واردات و هزینه‌ها و تعرفه‌ها  بهبود یابد. باید تشنگی بازار را با واردات انبوه و بدون وقفه برطرف کرد تا مردم بتوانند باقیمت مناسب خودروهای مورد دلخواه و ایمن را تأمین کنند.

تأمین حقوق خریداران و سفارش‌دهندگان
 

اغلب خودروهای وارداتی با حمل‌ونقل دریایی و از طریق بنادر تجاری کشور وارد ایران می‌شود. یکی از این بنادر، بندر شهید رجایی است. هفته گذشته در جریان بازدید مجتبی قهرمانی رئیس‌کل دادگستری هرمزگان، دستور ترخیص پنج هزار خودرو در محوطه بندر شهید رجایی بندرعباس صادر شد، خودروهایی که ماه‌ها در محوطه غیرمسقف و بدون امکانات لازم نگهداری می‌شد. کمتر از 24 ساعت، عملیات بارگیری و ترخیص این پنج هزار دستگاه خودروی لوکس خارجی متعلق به یک شرکت واردکننده خودرو از بندر شهید رجایی آغاز شد. در پی  ورود قوه قضائیه به موضوع، روند ترخیص خودروهای شرکتی مانند معین خودرو ایرانیان سرعت زیادی گرفته و قرار است به‌زودی تمامی خودروهای دپو شده این شرکت در انبار این شرکت به مشتریان تحویل داده ‌شود. همچنین ۱۸۰ کانتینر قطعات خودرو «هایما» از بندر شهید رجایی بندرعباس با دستور ویژه قضایی و برای تأمین نیاز خطوط تولید شرکت ایران‌خودرو خراسان و ترخیص شد. این امر منجر به جلوگیری از تحمیل هزینه‌های بیشتر ناشی از تأخیر در ترخیص این کالای اساسی به بیت‌المال و صاحب کالا، گام مهمی به‌منظور تأمین حقوق خریداران و سفارش‌دهندگان برداشته شد. نماینده شرکت ایران‌خودرو خراسان در دیدار با قهرمانی اعلام کرد به علت عدم تخصیص ارز موردنیاز و جلوگیری از ترخیص 20  کانتینر قطعات خودرو هایما از روز پنجشنبه هفته گذشته خط تولید این محصول به‌صورت کامل متوقف‌شده و 7 هزار نفر کارگر و نیروی متخصص و فنی بیکار شده‌اند. وی با استمداد از دستگاه قضایی از رئیس‌کل دادگستری هرمزگان خواست در این خصوص چاره‌اندیشی شود و حداقل بخشی از کانتینر‌های موجود در بندر شهید رجایی تحویل خطوط تولید شرکت ایران‌خودرو شود. در نتیجه طرح این موضوع، رئیس‌کل دادگستری هرمزگان بلافاصله با صدور دستور ویژه قضایی از دادستان بندرعباس و مدیران کل بنادر و دریانوردی و گمرکات استان خواست ضمن پیگیری علل مشکل به وجود آمده به‌سرعت جهت ترخیص 180 کانتینر قطعات خودرو هایما و تحویل آن‌ها به شرکت ایران‌خودرو اقدام کنند.

روزنامه صبح ساحل