مدرنیته شدن به چه قیمت؟

صبح ساحل، اجتماعی _ بنگاه های تجاری یا تبلیغاتی همه جانبه از هر سو ما را به مصرف کردن اجبار می کنند،مراقب سحر این جادوگران عصر مصرف باشیم.

دنیای مدرن و زندگی درکنار همه تسهیلاتی که برای ما دارد گاهی ما را به سمت وسویی می برد ناخواسته درگیر شرایطی می کندکه هیچ راه گریزی برای آن نیست با نگاهی عمیق به اطراف می بینم که این ها می آیند تا رفاه و آسایش رابه ارمغان بیاورند شکل می گیرند تا نظم را درجامعه پیاده کنند اما با اشکال مختلف عملکردی برعکس داشته و به نوعی دست وپاگیر می شوند در می یابیم که مدرنیته شدن همیشه هم نتیجه ای مثبت وثمربخش ندارد.

مدرنیته شدن به چه قیمت؟

یکی از رایج ترین و روزه مره‌ترین کارهایی که شاید به نظر خیلی ها هم نیاید خریدومصرف است شاید بعضی ها از خریدهای روزانه فقط چانه زدن وتخفیف گرفتن را به یاد بیاورد و کمتر به این فکر بیفتد که پشت هر خرید و مصرف الگویی نهفته است که تابع شرایط روانشناختی است.خرید کردن اگر برای تامین نیازهای اولیه باشه امری به جا وپسندیده است اما اگر به شکل مایحتاج غیرضروری اسراف، چشم وهم چشمی در بیاید یک آسیب اجتماعی بوده  و اولین نکته ای که دراین آسیب اجتماعی مطرح می‌شود بحث یادگیری  اجتماعی است.افراد با نگاه کردن به هم خیلی از رفتارها را می آموزند همه رفتارها اول یاد  گرفته  وسپس انجام می  شوند. حتی کودکان نیز ازطریق مشاهده یاد می گیرند تا مثل والدینشان رفتار کنندوبعد هماهنگ سازی کرد و این عادت ناپسند را در زندگی شخصی خود نیز اعمال می کنند.

بسیار دیده‌ایم  کودکانی راکه در فروشگاه های بزرگ برای خرید کردن چرخ های جداگانه ای برای خود برمی‌دارند عکس این قضیه هم می تواند صادق باشد با مادری که قناعت می‌کند،کودکی مثل خود را تربیت می کند.نکته دیگر بررسی این ویژگی از (خرید غیر ضروری) وجود آن درخانم ها وآقایان است که بیشتر درخانم ها مشاهده می شود خانم هایی که خدمت تنوع پذیری، چشم وهم چشمی، تجمل گرایی  و عدم اعتماد به نفس در آنها بیشتر به چشم می خورد مصرف گراتر هستند.متاسفانه برای زنان جامعه امروزی، خرید کردن به نوعی سرگرمی و وقت گذرانی تبدیل شده، گشتن در فروشگاه ها، پاساژ،  بازارها وسایر مراکز خریدوخرید بی حد و حصر مواد و وسایلی که شاید سالی یکبار هم به آن نیاز پیدا نکنند مثل نوعی وسواست که فرد به جمع کردن وسایلی می پردازد.

آشپزخانه های ما به کلکسیونی از وسایل مصرفی که گاهی افراد حتی طرز استفاده از آن را هم بلد نیستند تبدیل شده است و مثل اینکه مسابقه ای درحال انجام است  و همه می دوند تا از آن عقب نمانند البته درموردی هم مشاهده شده که خرید کردن برای ازبین بردن اضطراب است.گاهی اوقات خرید زیاد نوعی اعتماد به نفس کاذب در انسان ایجاد می کند بارها از زبان برخی ها شنیده ایم که (من وقتی افسرده می شوم یا به هر علتی ناراحت وغمگین می شوم خرید می کنم!).این اعتماد به نفس کاذب چه در محیط خانه وچه در محیط فامیل ناشی از کم توجهی است افرادی که بنابه هر دلیلی از موقعیت شغلی، اجتماعی، تحصیلی و... برخوردار نیستند، با این قبیل امور درصد کسب توجه وجلب رضایت اطرافیانشان بر می آیند.معمولا درمورد افراد موفق این خصوصیت کمتر به چشم می خورد. در روانشناسی ما یک نموداری داریم به نام نیازهای مازلو (نام یک روان شناس) این فرد نیازهای افرادرا به ترتیب طبقه بندی کرده است دسته پایین این طبقه بندی نیازهایی است که اگر نباشد فرد ازبین می رود نیازهای ضروری، اولیه، اساسی و به طور کلی نیازهای روزمره ای که هرفرد برای بقای خود ملزم به تامین آنهاست مثل نیاز به خوردن،نیاز به استراحت ویا سایر نیازهای ضروری

دراین جدول به ترتیب ودر مراحل بالاتر به نیازهایی می رسیم مثل نیاز به احترام وتوجه بعضی از افراد برای این که احترام را از دیگران کسب کنند سراغ خرید وسایلی می روندکه به آن احتیاج  ندارند.

نکته قابل توجه دیگران این است که درهر جامعه ای هر چیزی که به صورت ارزش در آید مردم به سمت آن می روند. درحال حاضر درجامعه ما ارزش ها خیلی تغییر یافته است تجملات یک ارزش شده است و هرکس می رود تا گوی سبقت را ازدیگری برباید البته در بحث ارزش گذاری،تبلیغات حرف اول را می‌زند.نقش تبلیغات دراین میان بسیار پررنگ و پراهمیت است. دراین میان وسایل ارتباط جمعی قادرند حتی چیزهای مضر را هم قابل استفاده ومهم معرفی کنند مردم خیلی راحت مصرفی، بار می آیند وتحت تاثیر همه این مسایل دست به خرید کردن می زنند.

در پایان لازم است به عنوان نتیجه گیری و جمع بندی بگویم برای ازبین این پدیده که امروز به شکل یک معضل ویک تاول روی پوست اجتماعی جاخوش کرده هرکسی باید از خانه خودش شروع کند.افراد سعی کنند واقعا به دنبال نیازهای اساسی شان بروند. توجهی به اتیکت و قیمت نداشته باشند.برای پولی که با زحمت به دست می آورند ارزش قائل شوند از چشم وهم چشمی های خود بکاهند و رویه آینده نگری را درخود تقویت کنند.