پروپاگاندا در بحران چگونه کار می‌کند؟

در شرایط کنونی که تنش‌های منطقه بالا گرفته است، آگاهی از شیوه‌ی عملکرد تبلیغات جهانی و پروپاگاندایی که علیه خاورمیانه وجود دارد، بسیار حیاتی است. پروپاگاندا  در لغت به معنای تبلیغات و در معنای عام عبارت  از كوشش برای ترویج نظرات خاص سیاسی از طریق بیانات متضاد با گزارش‌های غیر واقعی به قصد تأثیرگذاشتن بر ذهن مخاطب و ترغیب به رفتار خاص می‌باشد. این عمل به وسیله دولت‌ها، احزاب و گروه‌ها به‌خصوص در زمان‌های بحرانی صورت می‌گیرد و هدف اصلی آن جهت‌دهی افكار عمومی و القاء اندیشه‌ها و افكار خاص و مقبولیت بخشی عملكردها در نزد توده‌های مردم و افكار جهانیان است. از منظر تاریخی جوسازی ریشه در تاریخ کلیسای کاتولیک دارد. در سال ۱۶۲۲، پاپ اوربان هشتم برای ترویج دین مسیحیت، در مناطق غیر مسیحی جهان گردهمایی تبلیغاتی به راه انداخت. در آن زمان کاتولیک‌ها این کار را نوعی از آموزش بر می‌شمردند. در جنگ جهانی اول هم طرفین جنگ از این روش برای تاثیر گذاری مثبت روی نیروهای خود استفاده می‌کردند و جنگ جهانی دوم نه تنها جنگ بمب‌ها وگلوله‌ها، بلکه جنگ کلمات و تبلیغات بود. پروپاگاندا در جهان كنونی و در عصری كه عصر انفجار اطلاعات خوانده می‌شود در سیاست جایگاه ویژه‌ای دارد. گسترش وسایل ارتباط جمعی و رسانه‌های گوناگون، تبلیغات سیاسی را پیچیده و روز افزون كرده است. از همین رو همۀ دولت‌ها و گروه‌ها و احزاب سیاسی در تلاش هستند با به‌كارگیری همۀ ابزارهای تبلیغی همچون: مطبوعات، فرستنده‌های قوی، ماهواره، سایت‌های اینترنت، سخنرانی‌ها، سینما و.... ایده‌ها و اندیشه‌های خویش را به مخاطبین انتقال دهند و در دستیابی به قدرت بیشتر به ‌وسیله جلب رضایت مردم تمام همت خود را به كار بسته‌اند. پروپاگاندا نوعی ارتباط است که اغلب شامل به اشتراک‌گذاری اطلاعات مغرضانه یا گمراه‌کننده برای ترویج یک دستور کار یا دیدگاه خاص است. این تبلیغات برای تأثیرگذاری بر عقاید افراد یا کنترل رفتار آن‌ها از طریق تاکتیک‌های مختلف مانند نام‌خوانی، گروه‌بازی یا برانگیختن ترس استفاده می‌شود. در این گزارش به بررسی اهداف پروپاگاندا و اینکه در چه نوع موقعیت‌هایی معمولاً از آن استفاده می‌شود، می‌پردازیم. همچنین درباره تأثیرات بالقوه تبلیغات، به همراه برخی اقداماتی که می‌توانیم برای جلوگیری از تأثیرگذاری اطلاعات نادرست انجام دهیم، اشاره می‌کنیم.

 اهداف پروپاگاندا
قدرت‌های جهانی از تبلیغات پروپاگاندا برای ترویج یک دستور کار یا دیدگاه خاص استفاده می‌کنند. اهداف تبلیغات می‌تواند متفاوت باشد، اما معمولا شامل موارد زیر است: شکل دادن به نظرات مردم به طوری که آن‌ها را وادار کند به روشی خاص فکر کنند، متقاعد کردن مردم برای حمایت از یک هدف خاص و تشویق افراد به رفتاری خاص. برای مثال شاهد هستیم که سیاستمداران اسرائیل چگونه از پروپاگاندا برای پوشاندن اعمال جنایتکارانه‌ی خود در غزه و بیروت استفاده کرده و سعی می‌کند خود را حامی صلح جهانی معرفی کند. پروپاگاندا را می‌توان به طرق مختلف مورد استفاده قرار داد که شامل رسانه، تبلیغات، جنگ و سیاست است.

نقش رسانه در هدایت افکار
رسانه‌های جمعی و جهانی اغلب توسط قدرت‌ها کنترل می‌شود تا جوامع یا گروه‌های بزرگی از مردم را وادار کنند تا به روشی خاص فکر کنند. یکی از نمونه‌های تبلیغات در رسانه‌ها، فیلم «پیروزی اراده» است. این فیلم در سال 1935 برای تبلیغ رژیم نازی و تشویق مردم به حمایت از آدولف هیتلر با استفاده از تکه‌هایی از حقیقت همراه با تصاویر خاصی که برای تأثیرگذاری بر حافظه اجتماعی انتخاب شده‌اند، ساخته شد. این فیلم را یکی از موثرترین فیلم‌های تبلیغاتی می دانند. همچنین پروپاگاندا در تبلیغ محصولات و مسیر دادن به بازار سرمایه مورد استفاده قرار می‌گیرد. تبلیغ‌کنندگان از تکنیک‌های متقاعدکننده‌ی پروپاگاندا  برای متقاعد کردن مردم برای خرید محصولاتشان استفاده می‌کنند. یکی از نمونه های پروپاگاندا در تبلیغات، استفاده از تاکتیک‌های ترس است. تبلیغ‌کنندگان ممکن است سعی کنند مردم را متقاعد کنند که برای جلوگیری از نتیجه منفی به محصول خاصی نیاز دارند، مثلا برای جلوگیری از پیری زودرس محصولات آرایشی برند خاصی را استفاده کنند، آبمیوه خاصی استفاده کنند و غیره. موقعیت‌ مهم دیگری که در آن پروپاگاندا به شدت مورد استفاده قرار می‌گیرد، تنش‌های منطقه‌ای و شرایط جنگی است. قدرت‌ها از پروپاگاندا برای ترساندن مردم طرف مقابل، دلسرد کردن آنان و برگرداندن حمایت‌ها به سمت خودشان استفاده می‌کنند. تبلیغات جنگی اغلب برای دستیابی به اهداف خود بر اطلاعات نادرست و نام بردن یا استفاده از اصطلاحات تحقیرآمیز متکی است. به عنوان مثال، در جنگ جهانی دوم، نازی‌ها از یهودیان به عنوان «موش» یاد می‌کردند.  تبلیغات اغلب در سیاست برای تأثیرگذاری بر نظرات مردم در مورد یک نامزد سیاسی خاص یا موضوعی ویژه مورد استفاده قرار می‌گیرد. تبلیغات سیاسی می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد، اما اغلب بر جذابیت‌های احساسی، نام‌گذاری و تاکتیک‌های ترساندن متکی است. یکی از نمونه‌های تبلیغات سیاسی، تبلیغاتی بود که برای حمله به «جان ‌کری» در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال 2004 استفاده شد. مورد دیگری در مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری 2008 رخ داد، زمانی که از تبلیغات برای ادعای مسلمان بودن باراک اوباما، نامزد سابق، استفاده شد. تبلیغات می‌تواند خطرناک باشد زیرا اغلب از حقایق جزئی یا اطلاعات نادرست مغرضانه برای شکل دادن به نظرات مردم و کنترل رفتار آن‌ها استفاده می‌کند. ارائه تنها برخی از اطلاعات یا انحراف آن در یک جهت نمی‌تواند تصویر کامل و دقیقی را برای افراد در هنگام تصمیم‌گیری درباره نظرات و رفتارهای خود در نظر بگیرد. سایر اثرات منفی پروپاگاندا عبارتند از: گسترش نفرت و تعصب، تحریک خشونت و تضعیف دموکراسی. علاوه بر این‌ها تبلیغات علاوه بر تأثیرگذاری بر باورها و نگرش‌های اعضای جامعه، توانایی تأثیرگذاری بر احساسات و خلق و خوی آن‌ها را نیز دارد.

تکنیک های تبلیغاتی
قدرت‌ها می‌توانند از تکنیک‌های مختلفی برای تبلیغ و پروپاگاندا استفاده کنند، که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود. فراخوانی یکی از این تکنیک‌هاست که بیشتر جنبه‌ی تخریبی دارد و شامل استفاده از اصطلاحات تحقیرآمیز برای توصیف حریف یا دشمن است. توسل به احساسات تکنیک دیگری است که بر زوایای عاطفی برای تأثیرگذاری بر نظرات مردم تکیه می‌کند. برای مثال، پروپاگاندا ممکن است ترس را برانگیزد یا خشم ایجاد کند تا مردم را وادار به حمایت از یک هدف خاص کند. سوار شدن بر نظر دیگران تکنیکی است که از فشار همسالان برای متقاعد کردن افراد برای انجام کاری استفاده می‌کند. به عنوان مثال، یک نامزد سیاسی ممکن است بگوید: "همه به من رای می دهند، پس شما هم همین کار را انجام دهید." تاکتیک‌های ترساندن برای ایجاد ترس در افراد برای حمایت از یک هدف خاص استفاده می‌شود.  تکنیک دیگر پروپاگاندا دست‌کاری اطلاعات است، که شامل تحریف یا ارائه نادرست حقایق برای تأثیرگذاری بر نظرات مردم است. به عنوان مثال، یک کمپین سیاسی ممکن است ادعاهای نادرستی در مورد یک مخالف داشته باشد تا آن‌ها را بد جلوه دهد. استفاده از آمارهای غلط یا گمراه‌کننده یک تکنیک تبلیغاتی رایج است. به عنوان مثال اطلاعات غلطی که رژیم اسرائیل در مورد حمله به ایران منتشر می‌کند در همین دسته قرار می‌گیرد.

نکاتی برای مقابله با تحریفات پروپاگاندا
یکی از بهترین راه‌ها برای اینکه در معرض تحریفات پروپاگاندا قرار نگیریم این است که خودمان را در مورد تکنیک‌هایی که استفاده می‌شود آموزش دهیم. با آگاهی از راه‌هایی که اطلاعات تحریف می‌شود، می‌توانیم راحت‌تر عملکرد آن را ببینیم و تصمیمات آگاهانه‌تری را بگیریم. همچنین ارزیابی انتقادی اطلاعاتی که دریافت می‌کنیم بسیار مهم است. قبل از هر تصمیمی به دنبال منابع متعدد برای تأیید حقایق باشید و کورکورانه به درخواست‌های احساسی یا اطلاعات ارائه شده اعتماد نکنید. 
درعوض، باید ابتکار عمل را به کار بگیریم تا یاد بگیریم که آیا اطلاعات ارائه شده قبل از توسعه باورها یا تغییر رفتارمان درست است یا خیر. این امر در شرایط کنونی بسیار حیاتی است، باید خود را آماده کنیم تا به سادگی تحت تاثیر حواشی منتشر شده قرار نگیریم و عملکرد خود را در راستای گسترش پروپاگاندای قدرت‌های جهانی قرار ندهیم. 

روزنامه صبح ساحل