طرح جدید تغذیه رایگان در مدارس هرمزگان در گفتگو با متخصص تغذیه بررسی شد؛ توزیع «نان و خرما» با کدام پشتوانه علمی؟

 نان مقوی است
 

جایگزینی مواد غذایی با یکدیگر، یک بحث کاملا تخصصی است و نباید بدون آگاهی کافی به آن ورود کرد. پیش از هر چیز باید به بررسی نان، خرما و ارزش غذایی آن‌ها بپردازیم. نان قوت غالب اکثر مردم به حساب می‌آید به ویژه در مناطقی که به لحاظ اقتصادی کم برخوردار هستند. نان یک ماده غذایی ارزشمند است که مقادیر قابل قبولی از انرژی را به همراه دارد. برای مثال، مصرف 100 گرم نان، حدود 250 تا 260 کیلوکالری، انرژی برای بدن ایجاد می‌کند. 
به طور کلی نان، کربوهیدارت محسوب می‌شود در صورتی‌که سبوس آن گرفته نشود، دارای مقداری ویتامین و املاح است. بسیاری از نان‌های کشور، به شکل سنتی عرضه می‌شوند در نتیجه اغلب سبوس کافی ندارند. انواع نان به ویژه نان‌های حاوی سبوس، تا حدودی دارای آهن، ویتامین سی (C)، اسید فولیک، ویتامین ب 6 (B6)، منیزیم و کلسیم هستند. البته باید توجه داشت که مقادیر یاد شده در نقاط مختلف کشور ممکن است متفاوت باشند که این مسئله به نحوه تولید نان (سنتی یا صنعتی)، آب هر منطقه و گندم بستگی دارد. علاوه بر این، میزان هر یک از موارد یاد شده در نان‌های غنی شده و نان‌های معمولی می‌تواند متفاوت باشد. با این حال، در رابطه با تامین ویتامین یا املاح، انتظار چندانی از نان  نمی‌توان داشت و تنها به عنوان یک منبع خوب برای انرژی باید آن را در نظر گرفت.

خرما زیر ذره‌بین!
 

عمده قند خرما، فروکتوز محسوب می‌شود که یک قند ساده است و در آن قند پیچیده وجود ندارد. 100 گرم خرما، حدود 260 تا 270 کیلوکالری انرژی به بدن می‌رساند. این میزان با توجه به نوع خرما می‌تواند بیشتر یا کمتر شود. خرما دارای مقدار کمی فیبر است به طوری‌که 100 گرم از آن، حدود 7 تا 8 گرم فیبر برای بدن به همراه دارد. پروتئین خرما به نسبت نان کمتر است و در از آن، انتظار وجود ویتامین سی و ویتامین دی (D ) را نمی‌توان داشت. در خرما مقداراندکی آهن، منیزیم، کلسیم و ویتامین ب 6، وجود دارد.

جایگزینی بدون پشتوانه علمی
 

چنانچه جایگزینی شیر با نان و خرما مطرح شود، کار اشتباه و بدون پشتوانه علمی  است.  نان غنی شده تا حدودی می‌تواند کلسیم بدن را تامین کند ولی میزان کلسیم آن به اندازه شیر و به طور کلی لبنیات نیست. شیر، غنی از پروتئین، کلسیم، فسفر و انواع ویتامین‌ها و املاح معدنی است و تصور جایگزینی نان و خرما به هیچ عنوان درست نیست و نباید یک گروه غذایی را حذف و گروه دیگری را جایگزین آن کنیم. باید توجه داشت که مصرف مداوم نان و خرما، خطر چاقی را برای آن دسته از دانش‌آموزانی که اضافه وزن دارند می‌تواند به دنبال داشته باشد در نتیجه گزینه مناسبی برای مصرف مداوم دانش‌آموزان محسوب نمی‌شود.

معجزه تخم مرغ 

با توجه به تغذیه نادرست در بسیاری از دانش‌آموزان و عدم تحرک، والدین باید غذاها و خوراکی‌های طبیعی و پرخاصیت را در برنامه غذایی فرزندان خود قرار دهند. یکی از کامل‌ترین منابع پروتئین، ویتامین و املاح، تخم مرغ محسوب می‌شود. پروتئین تخم مرغ با کیفیت است و در آن چربی‌های مفید وجود دارد پس مصرف تخم مرغ در کودکان و نوجوانان باید جدی گرفته شود. تخم مرغ تنها ماده غذایی به حساب می‌آید که تا حدودی تاثیر آن روی افزایش قد کودکان و نوجوانان به اثبات رسیده است. 
با توجه به اینکه تخم مرغ، قیمت نسبتا مناسبی دارد می‌توان از آن به عنوان میان وعده ، در صبحانه یا حتی وعده اصلی غذایی، استفاده کرد. بسیاری از والدین تصور می‌کنند که مصرف تخم مرغ برای فرزندان باید حتما به شکل آب‌پز باشد در حالی‌که مصرف آن به هر شکلی برای کودکان و نوجوانان پر خاصیت است و محدودیتی برای این گروه سنی در رابطه با نوع مصرف تخم مرغ وجود ندارد. 

روزنامه صبح ساحل