نگاهی به پشت پرده حراج‌های جمعه سیاه در ایران؛ ترفنـد تقلیـدی

بلک فرایدی یکی از بزرگترین رویدادهای خرید در جهان است که هرساله در روز جمعه پس از روز شکرگزاری در ایالات متحده و دیگر نقاط جهان برگزار می‌شود. این روز با تخفیف‌های قابل توجه و حراج‌های وسیع در فروشگاه‌ها و سایت‌های آنلاین، فرصت مناسبی برای خرید کالا با قیمت‌های ارزان فراهم می‌آورد؛ اما در سال‌های اخیر، این روز به یکی از پدیده‌های پرطرفدار در بسیاری از کشورهای دیگر، از جمله ایران، تبدیل شده است. با این حال، ورود بلک فرایدی به ایران و استقبال از آن با چالش‌های خاص خود همراه بوده است.
بلک فرایدی چطور وارد ایران شد؟
در ابتدا، بلک فرایدی در ایران به طور غیررسمی و از طریق وب‌سایت‌های خرید خارجی معرفی شد. در سال‌های گذشته، سایت‌هایی مانند آمازون و eBay توانسته بودند روز بلک فرایدی را به مشتریان ایرانی معرفی کنند.
با توجه به استقبال کاربران از خریدهای اینترنتی، فروشگاه‌های آنلاین ایرانی مانند دیجیکالا، بامیلو، و دیگر سایت‌های معروف تصمیم گرفتند که از این پدیده برای جذب مشتریان جدید بهره ببرند.
آنها تخفیف‌های ویژه‌ای را در این روز اعلام کرده و تبلیغات گسترده‌ای در فضای مجازی راه‌اندازی کردند.
اما در ایران، بلک فرایدی به شکل کاملاً متفاوت از نسخه اصلی خود برگزار می‌شود. به جای ارائه تخفیف‌های واقعی و تخفیف‌های عمیق، فروشگاه‌های آنلاین ایرانی بیشتر به افزایش قیمت‌ها قبل از این روز اقدام می‌کنند و سپس در روز بلک فرایدی تخفیف‌هایی را روی این قیمت‌های جدید اعمال می‌کنند. این امر باعث می‌شود که بسیاری از مشتریان به این روز شک داشته باشند.

چرا مردم ایران به بلک فرایدی در ایران اطمینان ندارند؟
یکی از اصلی‌ترین دلایلی که باعث می‌شود مردم ایران به بلک فرایدی در کشورشان اطمینان نداشته باشند، عدم شفافیت و عدم تطابق قیمت‌ها با تخفیف‌های اعلام شده است. بسیاری از فروشگاه‌ها قبل از شروع بلک فرایدی، قیمت‌ها را افزایش می‌دهند و سپس تخفیف‌هایی اعلام می‌کنند که در حقیقت تفاوت چندانی با قیمت اصلی کالا ندارد.
این نوع رفتار نه تنها باعث کاهش اعتماد مشتریان به این رویداد می‌شود، بلکه از جذابیت این روز در ایران می‌کاهد.

چرا فروشگاه‌های ایرانی قیمت‌ها را دو برابر می‌کنند؟
یکی از رفتارهای رایج در ایران در روزهای نزدیک به بلک فرایدی، افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها پیش از تخفیف‌ها است. فروشگاه‌های آنلاین معمولا قیمت‌های خود را به میزان زیادی افزایش می‌دهند تا بتوانند در روز بلک فرایدی تخفیف‌هایی که به نظر جذاب می‌آیند، ارائه کنند.
این روش در واقع یک تاکتیک بازاریابی است که باعث جلب توجه مشتریان می‌شود؛ اما در حقیقت هیچ تخفیف واقعی صورت نمی‌گیرد.این کار نه تنها موجب نارضایتی مصرف‌کنندگان می‌شود، بلکه باعث خدشه‌دار شدن اعتبار فروشگاه‌ها و برندهای آنلاین ایرانی نیز می‌گردد. در واقع، این یک ترفند است که بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد و هدف اصلی آن جذب مشتریانی است که به دنبال خرید با تخفیف‌های بزرگ هستند.

از انبارداری تا احتکار، شرایط بازار ایران چگونه است؟
بلک فرایدی برای شرکت‌های غربی به معنای فرصتی برای تخلیه انبارها و جذب نقدینگی است. 
در واقع، این روز برای شرکت‌ها به منظور فروش کالاهای مازاد در انبار و ایجاد جریان نقدی است که در شرایط اقتصادی خاص می‌تواند برای تجارتشان حیاتی باشد؛ اما در ایران، وضعیت اقتصادی و بازار بسیار متفاوت است. شرکت‌های ایرانی اگر به دنبال موفقیت واقعی در بلک فرایدی هستند، باید از دروغ‌ و افزایش مصنوعی قیمت‌ها دوری کنند و به جای آن، تخفیف‌های واقعی و شفاف را ارائه دهند. 
در حقیقت، مفهوم بلک فرایدی برای جایی است که هزینه‌های "انبارداری" بیشتر از ضررهای فروش "زیرقیمت" است، نه جایی مثل ایران که نگهداشت کالا برای یک بیزینس سودآورترین کار ممکن باشد. در شرایط اقتصادی کنونی ایران، سود شرکت‌ها در این است که نقدینگی خود را از بازار جذب کرده و کالاها را با توجه به شرایط تورم و احتمال کمیاب شدن آن کالا، خرید و فروش یا انبار کنند. فروشنده‌ها به جای ترفندهای تبلیغاتی، به بهبود خدمات و کالاهای خود تمرکز کنند. بهتر است شرکت‌هایی مانند دیجی‌کالا، وارد این دروغ‌های بزرگ و بی‌معنی "بلک فرایدی ایرانی"، نشوند. 

روزنامه صبح ساحل