اجاره بها از رهگذر تورم وجای خالی صندوق زمین و ساختمان دربندرعباس:بازی دوسر باخت مالک ومستاجر

متاسفانه بسیاری از خانوارهای مستأجر، به ویژه کم درآمدها، به دلیل عدم تناسب افزایش درآمد با افزایش هزینه‌های تأمین مسکن استیجاری و یا حتی واحدهای تجاری نظیر مغازه، درگیر جابه‌جایی اجباری هستند و هزینه‌های تأمین مسکن و یا واحد تجاری استیجاری آنها را فقیرتر کرده است. متاسفانه در غالب مواقع نیز این موضوع دو بازنده دارد. یعنی اگر بخواهیم نگاه تازه‌تری به ابعاد این موضوع بیندازیم؛ می‌بینیم که عملا قدرت خرید مالک و اجازه بگیر داستان نیز بالاتر نرفته است و صرفا در ورطه رکود عمیق‌تری فرو رفته است و خواب سرمایه در بخش مسکن، خواه اداری و تجاری باشد؛ خواه مسکونی، جذابیت سرمایه‌گذاری در این بخش را کاهش داده است و عملا شاهد فرار سرمایه از این بخش هستیم. اگر بخواهیم قدری آماری‌تر به موضوع مسکن در بندرعباس نگاه کرد؛ باید گفت که بر اساس داده‌های مرکز آمار متوسط سهم هزینه تأمین مسکن استیجاری در شهر بندرعباس برای سال 1401 برابر 31 درصد بوده است. همچنین متوسط سهم هزینه مسکن از کل درآمد خانوارهای شهرنشین در کل کشور از 38.1‌درصد در سال 1401 به 42.4‌درصد در سال 1402 رسید و باعث کاهش سهم هزینه‌های مربوط به بخش خوراکی نیز شده است.
این در حالی است که حداکثر میزان مجاز سهم هزینه مسکن در سبد خانوار بر اساس تعریف جهانی (هبیتات) 30‌درصد است. بر اساس داده‌‌‌های مرکز آمار ایران که در گزارش «شاخص‌‌‌های کلان اقتصادی و اجتماعی کشور» منتشر شد؛ ساکنان 15 استان از 31 استان کشور بیش از 30‌درصد درآمد خود را صرف تامین هزینه مسکن می‌کنند. اما برای حل این مشکل راه حل‌های گوناگونی وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.

 خودنویس جایگزین سامانه اجاره‌بها شد
تابستان سال گذشته بود که با سفر یکی از مسئولان وزارت راه و شهرسازی به بندرعباس و بازدید تعدادی از مشاوران املاک، به همراه تعزیزات حکومتی و مشاهده تخلفات فراوان در این حوزه، وعده راه اندازی سامانه اجاره‌بها در بندرعباس داده شد. پس از آن، سامانه خودنویس در این زمینه و جایگزین سامانه اجاره‌بها شد و خوشبختانه توانست به‌عنوان یک ابزار کارآمد در نظارت و کنترل بازار مسکن با حذف نقش واسطه‌ها مانند مشاوران املاک در ثبت قراردادهای ملکی، موجب صرفه‌جویی ۱۷۰۰ میلیارد تومانی در هزینه‌های مردم شود. لازم به ذکر است که طبق آمارهای ارائه‌شده توسط مدیر سامانه خودنویس، تعداد کد رهگیری صادر شده در این سامانه از مرز یک میلیون عبور کرده است. تنها در سه ماه گذشته، بیش از ۳۰۰۰ قرارداد خرید و فروش از طریق این سامانه ثبت و کد رهگیری دریافت کرده‌اند که نشان‌دهنده استقبال گسترده مردم از این پلتفرم است. در حال حاضر تعداد کاربران یکتای سامانه به 5 میلیون رسیده است که نشان‌دهنده تاثیرگذاری سامانه خودنویس در تسهیل معاملات ملکی است.

چرا بندرعباس صندوق زمین و ساختمان ندارد ؟
صندوق زمین و ساختمان بورس در واقع نوعی صندوق‌ سرمایه‌گذاری است که هدف از تشکیل آن، امکان سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات برای همه افراد جامعه از هر قشر و با هر میزان سرمایه است. به طور کلی افراد با خرید واحدهای صندوق‌ می‌توانند به‌ صورت غیرمستقیم در املاک و مستغلات سرمایه‌گذاری کنند و از این طریق بخشی از ارزش دارایی خود را حفظ کنند. به عبارت دیگر، اگر شخصی بخواهد امکان خانه‌دار شدن خود را فراهم کند می‌تواند با پذیرش ریسک‌های این نوع سرمایه‌گذاری و دریافت سود حاصل از آن، اقداماتی اولیه برای خریداری خانه با کمترین میزان سرمایه را انجام دهند. همچنین طبق امیدنامه صندوق زمین و ساختمان، وجوه برای ساخت یک پروژه جمع آوری می‎‌شود. پس از اتمام کار، واحدها به فروش رسیده و در نهایت عواید ناشی از ساخت و ساز بین سهامداران تقسیم می‎‌شود و از طرفی به رونق بخش مسکن در محل اجرای پروژه، کمک خواهد شد. گفتی است که بندرعباس با وجود اینکه حدود 700 هزار نفر جمعیت دارد و بزرگترین بندر کشور به شمار می‌رود و از نظر قطب اقتصادی، جایگاه ویژه‌ای دارد؛ اما صندوق زمین و ساختمان ندارد. حال آنکه بسیاری از کلان‌شهرها در حال رای‌زنی و یا راه‌اندازی چنین صندوق‌هایی هستند و شرکت‌های تامین سرمایه نیز در چنین پروژه‌هایی با آنها مشارکت دارند. بر همین اساس، زمان آن رسیده که بندرعباس نیز به این سمت حرکت کند و بتواند گامی موثر در جهت حل مشکل مسکن این شهر بردارد. لازم به ذکر است که برای اولین بار، ایده راه اندازی صندوق زمین و ساختمان برای شهر بندرعباس، از طریق صبح ساحل مطرح شده است.

طرح نهضت ملی مسکن
تا کنون ۱۹۴ هزار هرمزگانی در طرح نهضت ملی مسکن ثبت نام کرده‌اند. از این شمار ۶۴ هزار تن از واجدان شرایط تایید نهایی شده‌اند و ۳۱ هزار تن هم سهم آورده ۴۰ میلیون تومانی را پرداخت کرده‌اند. سهم استان هرمزگان برای ساخت مسکن ملی ۶۶ هزار واحد است که تاکنون ۲۱ هزار واحد آن ساخته و تحویل داده شد. علاوه بر این ۹۵۰ واحد مسکن ملی و ۷۰۰ قطعه زمین طرح جوانی جمعیت، اخیرا به متقاضیان این استان واگذار شد است. لازم به توضیح است که افزون بر ۱۰ هزار هکتار زمین به شهرها و روستاهای استان هرمزگان الحاق و زمین مورد نیاز برای ساخت مسکن تامین شده است. و مشکل تامین زمین روستاها در سه سال گذشته از ۱۶۰ روستا به ۱۱ روستا کاهش پیدا کرده است.

روزنامه صبح ساحل