چرا با گذشت زمان ارزش قراردادهای اختیار معامله تغییر می‌کند؟ زوال زمانی در اختیار معامله

این مفهوم به ویژه در بازار اختیار معامله، اهمیت ویژه‌ای دارد چراکه اصولا ارزش‌گذاری قراردادهای اختیار معامله براساس ارزش ذاتی و ارزش زمانی است. در حالی که معامله‌گران سنتی و کلاسیک که عموما در بازار سهام فعال هستند؛ توجه چندانی به مفهوم زمان در خرید سهام ندارند و معاملاتشان بیشتر براساس ارزش ذاتی یک دارایی است. با این حال، زمان مفهومی است که اگر به درستی به آن توجه شود؛ می‌تواند ریسک معاملات را کاهش دهد و سود بیشتری را نصیب معامله‌گر کند. در همین راستا و برای بررسی دقیق‌تر مفهوم زوال زمانی در بازار اختیار معامله، به سراغ جعفر سلیمانی مکی تحلیل‌گر بازار سرمایه و مدرس استراتژی‌های معاملاتی در بازار اختیار معامله رفته‌ایم تا با ایشان در این خصوص به گفتگو بنشینیم که در ادامه می‌خوانید.

فاکتورهای تاثیرگذار در تعیین ارزش منصفانه قراردادهای اختیار معامله چیست؟

برای تعیین ارزش منصفانه قراردادهای اختیار معامله مدل‌های متفاوتی وجود دارد که معروف‌ترین آن مدل بلک‌شولدز است. مهم‌ترین فاکتور در این مدل ارزش‌گذاری، قیمت حال حاضر دارایی پایه و زمان تا سررسید قرارداد اختیار معامله است. اما در کنار این دو نکته بسیار مهم، فاکتورهای دیگری را نیز باید نظر گرفت که شامل، نرخ بهره بدون ریسک و نوسان‌پذیری دارایی پایه می‌شود. به این معنا که دارایی پایه در گذشته چقدر نوسان‌‌پذیری داشته است یا حتی در آینده، بازار چقدر نوسان برای آن انتظار دارد. با در نظر گرفتن جمیع این موارد، ارزش منصفانه یک قرارداد اختیار معامله قابل محاسبه است و معامله‌گر قبل از ورود به هر معامله برای جلوگیری از ضرر و زیان ناشی از ورود هیجانی به قرارداد، آن را محاسبه می‌کند تا پول بیشتری بابت یک قرارداد نپردازد.

چرا با گذشت زمان ارزش قراردادهای اختیار معامله تغییر می‌کند؟

در دل قیمت نهایی یا پرمیومی که در تابلوی معاملات قابل مشاهده است؛ دو ارزش نهفته است. اول ارزش ذاتی و دوم ارزش زمانی آن قرارداد. در خصوص ارزش ذاتی یک قرارداد باید گفت؛ چنانچه معامله‌گر قصد اعمال قرارداد در همین لحظه را داشته باشد؛ آن قرارداد چقدر ارزش دارد. به بیان دیگری، ارزش ذاتی، به مابه تفاوت قیمت دارایی پایه و قیمت اعمال اختیار خرید اتلاق می‌شود و معمولا یک عدد مثبت برای قراردادهای در سود است. با این وجود پرمیوم، معمولا مبلغ بالاتری از ارزش ذاتی در قراردادهای اختیار خرید را شامل می‌شود. علت این امر این است که معامله‌گران انتظار رقم بالاتری را برای آینده دارند که به آن ارزش زمانی یا تایم ولیو در قراردادهای اختیار معامله می‌گویند. همان‌طور که در سوال قبلی به آن پرداخته شد؛ این ارزش متاثر از فاکتورهای مختلفی است که به آن پرداخته شد. علت اهمیت ارزش زمانی در قراردادهای اختیار معامله این است که به مرور، ارزش زمانی رو به کاهش است و هرچه به سررسید نزدیک‌تر می‌شویم؛ شیب نزولی نمودار ارزش زمانی شتاب بیشتری می‌گیرد. خصوصا در آخرین ماه سررسید این شتاب بیشتر هم می‌شود. به عبارتی دیگر زوال زمانی اتفاق می‌افتد. زوال زمانی معاملات اختیار خرید نکته‌ای است که معامله‌گران سنتی که به خرید سهام بسنده می‌کنند؛ از نظر ذهنی با آن آشنا نیستند. اینکه با گذشت هر روز، مقداری از ارزش قرارداد اختیار کاسته شود؛ تفکر جدیدی است که باید معامله‌گران به آن عادت کنند. در شاخص‌های سنجش ریسک، به این کاهش ارزش یا زوال زمانی، تتا می‌گویند و نشان دهنده این است که یک قرارداد اختیار معامله، به صورت روزانه، چقدر از ارزش خود را از دست می‌دهد. لازم به توضیح است که در روزهای نزدیک به قرارداد، مقدار تتا به شدت بزرگ می‌شود که همان‌طور که اشاره شد به آن زوال زمانی می‌گویند.

چطور از مفهوم زوال زمانی در بازار اختیار معامله بهره ببریم؟

اگر معامله‌گری بخواهد درک درستی از موضوع زمان پیدا کند باید توجه داشته باشد که پرمیومی خارج از ارزش منصفانه پرداخت نکند. خصوصا در روزهایی که بازار هیجان بالایی را تجربه می‌کند؛ خریداران قراردادهای اختیار خرید عموما با پرداخت پرمیوم‌های بالا، ریسک بالایی را به خود تحمیل می‌کنند. به عبارت بهتر، ارزش زمانی بسیار زیادی را برای اخذ یک قرارداد اختیار خرید، پرداخت می‌کنند. در نتیجه اگر بازار طبق انتظارات معامله‌گر، روند مثبتی را در پیش نگیرد؛ در آینده ارزش زمانی این قرارداد از بین می‌رود و معامله‌گر زیان زیادی را شناسایی خواهد کرد. در نتیجه بهتر است، در هنگام خرید قراردادهای اختیار خرید، قراردادهای بلندمدت‌تری انتخاب شود. بهتر است حداقل سه ماه تا سررسید فاصله وجود داشته باشد و در هفته‌های منتهی به قرارداد، تا حد ممکن از آن قرارداد خارج شد تا معامله دچار زوال زمانی و تتاهای بالا نشوند. این موضوع مربوط به معامله‌گران می‌شود که نوع معاملات آن‌ها، تک پایه یا همان خرید اختیار خرید است. طبیعتا برای کسانی که استراتژی‌های پیشرفته‌تری دارند؛ این معیارها متفاوت است. لازم به توضیح است برای معامله‌گرانی که در سمت فروش قراردارند؛ ماه انتهایی سررسید مناسب‌تر است؛ چراکه می‌توانند از زوال زمانی بهره ببرند.

تفاوت زوال زمانی در قراردادهای اختیار معامله با تحلیل زمانی در تکنیکال چیست؟

مفهوم زمان در قراردادهای اختیار معامله با تحلیل زمانی در تحلیل تکنیکال متفاوت است. در تحلیل زمانی، موج‌های صعودی و نزولی و گام‌های هر سقف اهمیت دارد ولی در قرارداد اختیار معامله، از زمان برای تعیین ارزش منصفانه قرارداد استفاده می‌شود. همچنین لازم به توضیح است که تحلیل تکنیکال قراردادهای اختیار معامله با تحلیل کلاسیکی که بر روی سهام انجام می‌شود کاملا متفاوت است و تحلیل‌گر نباید به نمودار تکنیکال قرارداد اختیار خرید به دید نمودار سهام نگاه کند. چراکه در قراردادهای اختیار معامله، علاوه بر ارزش ذاتی، زوال زمانی نیز در ارزش‌گذاری آن موثر است. یعنی اگر قیمت دارایی پایه ثابت باقی بماند؛ قیمت قرارداد اختیار خرید به دلیل زوال زمانی به شدت افت می‌کند و شاهد یک نمودار نزولی در آن هستیم در صورتی که دارایی پایه، قیمت ثابتی داشته است. 
لذا برای تحلیل تکنیکال، بایستی به نمودار دارایی پایه مراجعه کرد و بر اساس نقاط مهم تکنیکالی که پیش‌بینی می‌شود؛ در بازار اختیار معامله، قرارداد مناسب، زمان مناسب و قیمت اعمال مناسب را انتخاب کرد.

چه نکات زمانی باید در قراردادهای اختیار معامله رعایت شود؟

زمان تا سررسید یکی از فاکتورهایی هست که در همه استراتژی‌های اختیار معامله، اهمیت دارد. معامله‌گران اگر سمت خرید هستند می‌توانند با خریدهای بلند مدت‌تر و اگر سمت فروش هستند با فروش‌هایی که فاصله کمتری تا سررسید دارند از مفهوم زوال زمانی استفاده کنند. 
ضمن اینکه وقتی خریداران ارزش زمانی بیشتری را پرداخت می‌کنند؛ معاله‌گرانی که سمت فروش قراردارند می‌توانند از این فرصت استفاده کنند و از این ارزش زمانی بالا کسب سود کنند. البته عکس این موضوع هم در بازار اتفاق می‌افتد و بعضا قراردادهای اختیار خرید در محدوده ارزش ذاتی و حتی کمتر از آن در حال معامله است و کسانی که نسبت به این موضوع آگاهی دارند؛ با درایت می‌توانند با توجه به اختلاف ارزش قرارداد اختیار معامله و دارایی پایه، نسبت به اخذ قرارداد اختیار خرید از این فرصت برای کسب سود استفاده کنند.
 

روزنامه صبح ساحل