چین چطور در بازار جهانی خودرو پیشتاز شد؟ اژدهای برقی وارد می‌شود

 چین بیش از 15 سال است که در توسعه خودروهای الکتریکی سرمایه‌گذاری زیادی کرده است تا وابستگی خود به نفت وارداتی را محدود کند. اکنون نیمی از خودروهای موجود در چین خودروهای برقی است و عملا مصرف‌کننده چینی، بزرگترین خریدار خودروهای خودش است. بازار داخلی این کشور به حدی با تقاضای خرید خودروی چینی مواجه است که می‌توان گفت هیچ خودرویی غیر از خودرهای چینی در آن به فروش نمی‌رسد و از آنجایی که بازار داخلی چین طی این سال‌ها تا حد زیادی رشد کرده؛ ظرفیت تولید خودرو با سرمایه‌گذاری عظیم دولت در آن افزایش پیدا کرده است. با این حال، در سال‌های اخیر، به خاطر وقوع رکود اقتصادی در چین، سرعت فروش خودرو کاهش یافته است و نتیجه آن شد که چین امروز ظرفیت تولید نزدیک به دو برابر بیشتر از نیاز مصرف کنندگانش را دارد و همین موضوع زمینه صادرات را برای چین به وجود آورده است. این کشور در حال حاضر برای مقابله با مازاد عرضه، به ویژه در خودروهای الکتریکی به طور فزاینده‌ به دنبال صادرات است. بر همین اساس، برندهای چینی مانند BYD به دلیل ارائه خودروهای الکتریکی پیشرفته با رقابتی‌ترین قیمت‌ها در سراسر جهان شناخته می‌شوند. همین رویکرد صادرات محور باعث ایجاد تهدید جدی برای رقبای تجاری چین، مانند شرکت فولکس واگن شده است. به‌طوری‌که این شرکت در معرض خطر ورشکستگی قرار گرفته است و دست به تعطیلی خط تولید خود در آلمان و تعدیل نیرو گسترده زده است.

آیا افزایش تعرفه‌های مالیاتی می‌توانند خودروسازی چین را زمین بزند؟
سیل خودروهای چینی به بازارهای جهانی زنگ خطر را در سراسر جهان به صدا درآورده است. علاوه بر اتحادیه اروپا، دولت‌ها در کشورهای دیگر نیز تعرفه‌های مضاعف بر خودروهای برقی چینی وضع کرده‌اند و حالا علاوه بر مالیات‌های پایه که قبلاً برای همه خودروهای وارداتی اعمال می‌شد؛ تعرفه‌های دیگری بر خودروهای برقی چینی در بازارهای بزرگ جهانی اعمال می‌شود؛ اما بعید است که این موضوع بتواند بازار خودروهای برقی را از دست چین خارج کند. چراکه چین یک مزیت رقابتی بزرگ در این زمینه دارد و آن چیزی جز باتری خودروهای برقی نیست. کشور چین کل زنجیره تامین ساخت باتری خودروهای الکتریکی را در اختیار دارد و عملا بزرگترین صرفه‌جویی برای شرکت‌های خودروسازی چینی نیز همین موضع است که قیمت تمام شده را به طرز قابل توجهی کاهش می‌دهد. چرا که اصل هزینه یک خودرو برقی، باتری آن است و عملا چین باتری را 29 درصد ارزان‌تر از سایر شرکت‌های خودروساز در سراسر دنیا در اختیار دارد. 
گلدمن ساکس بر این باور است که چین تا پایان سال 2024 ظرفیت تولید حدود 20 میلیون خودروی برقی را خواهد داشت و تا اواخر سال 2025 به حدود 25 میلیون خودروی برقی خواهد رسید. اما نکته تامل برانگیز اینجا است که در سال آینده تقاضای داخلی برای خودرو به کمتر از 10 میلیون خودرو خواهد رسید و همان‌طور که پیشتر بیان شد؛ چین در حال حاضر ظرفیت تولید بیش از دو برابر تقاضای داخلی خود را دارد. بنابراین ظرفیت بالقوه نامحدودی برای صادرات خواهد داشت. لازم به ذکر است که چین از صادرات یک میلیون خودرو در سال 2020 به صادرات 6 میلیون خودرو در سال در سال 2024 رسیده است و اکنون پیش‌بینی صادرات 12 میلیونی برای خودروهای برقی دور از دسترس نیست. به علاوه، موفقیت صادرات چین در خودروهای الکتریکی عملا محصول ایجاد یک زنجیره تامین چینی به جای تکیه بر قطعات وارداتی است. در نتیجه صرفا افزایش تعرفه مالیاتی به تنهایی نمی‌تواند اژدهای سرخ را زمین بزند.

چرا فولکس واگن در معرض خطر ورشکستگی قرار دارد؟
فولکس واگن در سال 2015 در تست‌های آلایندگی دیزل تقلب کرد. همین موضوع به شهرت آن لطمه زد. این پیامد منجر به جریمه‌های هنگفت، هزینه‌های قانونی و از بین رفتن اعتماد مصرف کنندگان شد.‌‌ اما چیزی که این شرکت را در معرض ورشکستگی قرار داده است در سه موضوع کلی خلاصه می‌شود.
هزینه‌های عملیاتی بالا: فولکس واگن علی‌رغم اندازه‌اش، با هزینه‌های تولید بالا و ناکارآمدی دست و پنجه نرم می‌کند. زنجیره تامین جهانی پیچیده و فرآیندهای تولید این شرکت باعث افزایش هزینه‌های این شرکت شده است.
انطباق آهسته با بازار خودروهای برقی: فولکس واگن در انتقال خط تولید خود از بنزینی به خودروهای الکتریکی در برابر رقبایی مانند تسلا، بی‌وای‌دی و سایر خودروسازان به شدت عقب مانده‌است.
مسائل مدیریتی: تغییرات مکرر مدیرعامل شرکت و مشکلات استراتژیک منجر به سیاست‌های متناقض و بی‌ثباتی مالی در این شرکت شده است و در حال حاضر توان رقابتی خود را از دست داده است و حتی فولوکس واگن را در معرض خطر تعطیلی قرار داده است.فولکس‌واگن برای برون رفت از مشکلات فعلی خود احتمال دارد قطعات چینی را به دلیل ارزان‌تر بودن آنها، جایگزین قطعات آلمانی‌کند و احتمالاً به دنبال جایگزینی قطعات چینی در تولید آلمانی و جهانی خود است. این درحالی است که تسلا نیز 90 درصد قطعات کارخانه شانگهای خود را از داخل چین دریافت می‌کند و این موضوع نشان تسلط چینی‌ها بر بازار خودروی برقی در دنیا است. در نتیجه اگر شرکت‌های جهانی تنها با استفاده از باتری‌های چینی و قطعات چینی بتوانند با شرکت‌های چینی رقابت کنند؛ در آینده‌ای نه چندان دور بسیاری از صنایع خودروسازی اروپایی و آمریکای در معرض خطر ورشکستگی قرار خواهد گرفت.

روزنامه صبح ساحل