پایتخت‌نشینان و تصمیم‌گیران بخوانند؛ شرق هرمزگان بدون روتوش

آب، بهداشت و آموزش؛ زخم‌های کهنه شرق

رئیس شورای استان هرمزگان در تشریح وضعیت سه شهرستان استان در حوزه منطقه ساحلی مکران گفت: اگر مرکزنشینان و تصمیم‌گیران تشریف بیاورند و به صورت میدانی از این مناطق دیدن کنند قطعا ارزیابی و برداشت آن‌ها با آنچه شنیده‌اند متفاوت و حتی متاثر کننده خواهد بود. 

«عباس جمال‌الدینی» با بیان اینکه براساس سند توسعه، سواحل مکران به عنوان قطب انرژی -نفت و گاز- صنایع وابسته به آن‌ها، پتروشیمی‌ها، پترو پالایش‌ها، بنادر و اقتصاد دریا محور است؛ افزود: در سه شهرستان جاسک، سیریک و میناب به عنوان مناطقی از مکران در شاخص‌های اولیه و اساسی دچار مشکل هستند. مردمان ما در سه شهرستان برای تامین نیازهای اولیه درگیراند. در چنین شرایطی قطعاً نمی‌توانند ذهنشان را به سمت توسعه ببرند. وقتی شما درگیر مسئله آب، بهداشت و درمان و... هستید؛ آن هم در بدترین و بحرانی‌ترین شرایط چگونه توسعه را باور می‌کنید و همراه می‌شوید؟ در بخشی از شهرستان سیریک 45 روز یکبار آب لوله‌کشی وجود دارد و انصافاً مردم با نجابت و صبوری که دارند این شرایط را تحمل می‌کنند. بیش از 20 سال است که مرکز شهرستان سیریک با مسئله آب رو به رو است. در بهترین حالت پنج روز یکبار آب لوله‌کشی به منازل مردم می‌آید آن هم آبی با کیفیت بسیار بد که نه برای شرب و نه مصارف دیگر قابل استفاده نیست. در غرب جاسک بخش لیردف و قسمت‌هایی از شهرستان میناب نیز آب چالشی جدی است. 

رئیس شورای استان هرمزگان با تاکید بر اینکه کیفیت بهداشت درمان در این مناطق بسیار اسفناک است، عنوان کرد: در شهرستان سیریک و جاسک مطلقا چیزی تحت عنوان بیمارستان نداریم. علاوه بر اینکه مراکز درمانی در شرایط بدی قرار دارند، وضعیت اعزام بیمار هم با چالش مواجه است. خودروهای حمل و اعزام بیمار و اورژانس‌ها فرسوده و تاحدی غیرقابل استفاده هستند. در شهرستان سیریک بنده به جرات می‌توانم بگویم یکی دو مرکز به دلیل مستهلک بودن خودرو و عدم کارایی آن به سمت تعطیلی رفتند.

جمال‌الدینی با بیان اینکه در حوزه آموزش وضعیت از این هم بدتر است، اضافه کرد: شهرستان جاسک در رتبه آخر علمی قرار دارد. همچنین با تعداد زیادی ترک تحصیل در شهرستان‌های جاسک، سیریک و حتی میناب مواجه هستیم. اگر وضعیت میناب را از نظر فضای آموزشی بررسی کنید فکر می‌کنم بالاترین مدارس غیرایمن در این شهرستان وجود دارد. آیا در این شرایط می‌توانید نگاه توسعه‌ای مردم را داشته باشید؟ شهرستان سیریک نیز جزء نود و یک شهرستانی است که به عنوان شهرستان‌های غیر برخوردار در حوزه اشتغال معرفی شدند. سوال اینجاست با توجه به ظرفیت‌های اشتغالی که وجود دارد ما به چه سمتی رفتیم که این گونه مردم از نظر رفاهی دچار مشکل هستند.

وی وضعیت راه‌های این منطقه را اینگونه تشریح کرد: شما ببینید یک بخشی از توسعه برون‌زای منطقه در شهرستان جاسک در حال شکل‌گیری است؛ حجم ترددها افزایش یافته اما جاده‌های کم عرض، ظرفیت این حمل و نقل را ندارد. روزانه کامیون و تریلرهای زیادی عبور می‌کند که موجب ایجاد ترافیک شده و عامل تصادفات بسیاری بوده‌اند. زیرساخت‌های این سه شهرستان نیازهای مردم بومی را برطرف نمی‌کند چه برسد به اینکه ما بخواهیم این منطقه را به سمت حجم زیادی از جمعیت و رفت و آمد سوق دهیم. شاخص‌های این سه شهرستان در وضعیت بسیار بسیار نگران کننده‌ای قرار دارد.

مکران، عسلویه نشود

رئیس شورای استان هرمزگان با بیان اینکه مکران امروز با آنچه که در مورد مکران صحبت و مطرح می‌شود فاصله بسیار زیاد دارد، گفت: حرف آخرم را اول می‌گویم مکران امروز با این زیرساخت‌های ناقص و با این بی‌توجهی‌هایی که همچنان ادامه دارد فعلا نمی‌تواند گزینه مناسبی برای افزایش جمعیت باشد. این منطقه توان و ظرفیت تامین نیازهای اولیه مردم خودش، همین مردمی که در این منطقه زندگی می‌کنند را ندارد.  پس از گذشت چندین سال از سخنان رهبر معظم انقلاب درباره گنج پنهانی که در منطقه مکران نهفته است اقدام خاصی در این منطقه انجام نشده است. در همه این سال‌ها چه کاری اینجا انجام داده‌ایم که امروز اعلام کنیم و بگوییم که این زیرساخت‌ها برای حضور جمعیت آماده است. 
جمال‌الدینی اضافه کرد: در برنامه هفتم توسعه مبحث انتقال ۸ درصد از جمعیت کشور به مناطق ساحلی مطرح شده اما با چه زیرساختی؟ با چه ظرفیتی؟ چشم‌ها را باید شست و جور دیگری باید دید و در عمل هم اقدام کرد. مثال ساده‌ای می‌زنم؛ ردیف اعتباری توسعه سواحل مکران در بودجه سنواتی طی سال گذشته بدون تخصیصی بوده است. ما با این بی‌توجهی‌ها می‌خواهیم به کجا برسیم؟ 

این مقام مسئول در بخش دیگری افزود: زمانی که در مورد توسعه صحبت می‌کنیم حتماً باید مد نظر ما توسعه پایدار منطقه باشد. برای توسعه پایدار حتما نیاز به تعادل داریم. تعادل میان ظرفیت‌های درون زا و برون‌زای این منطقه باید به هر دو کارکرد توجه کرد. ما نمی‌توانیم مکران را تنها پروژه‌ها و کارگاه‌ها تعریف کنیم که طی این سال‌ها صرفاً همین اتفاق افتاده است؛ پروژه‌ها و پترو پالایش‌هایی در جاسک در حال راه اندازی است که به همین‌ها متاسفانه بسنده کردیم. توسعه پایدار بدون مشارکت جامعه محلی کما فی السابق مانند توسعه‌ای که در عسلویه اتفاق افتاد در این منطقه نیز منجر به فقر، نابرابری و تبعیض خواهد شد. اگر همین مسیر را ادامه دهیم قطعاً به این سمت خواهیم رفت. در برنامه‌های توسعه‌ای مکران از تمامی چشم اندازهای که در نظر گرفته شده عقب هستیم و امیدوارم که این دولت در عمل منطقه مکران را دریابد.

مکران نقشه راه ندارد

رئیس شورای استان هرمزگان گفت: با توجه به تبدیل مکران به الگوی جدید توسعه و قطب اقتصاد دریا محور و حتی قطب سیاسی کشور؛ ما حتما نیازمند طرح و نقشه راه جامع برای توسعه سواحل مکران هستیم و اشکالی هم ندارد که از ظرفیت مشاورین معتبر بین‌المللی و تجربه آن‌ها استفاده کنیم. به نظر من، مرکزنشینان ما منطقه ساحلی مکران را به درستی نمی‌شناسند. آگاهی درست سرزمینی نسبت به مکران و ظرفیت‌ها و پهنه‌های آن وجود ندارد یا حداقل بهتر بگوییم ناقص است. زمانی برای آزمون و خطا دیگر نداریم نه از نظر منابع و نه از نظر زمان.

جمال‌الدینی با بیان اینکه آگاه‌سازی جامعه باید در اولویت قرار بگیرد، افزود: جامعه محلی از برنامه‌ها و روند توسعه منطقه کمترین آگاهی و اطلاع را دارد. فضای توسعه در این منطقه گنگ و بسته است. حتی اگر از مسئولین استانی سوال کنید اطلاع و آگاهی لازم را برای اینکه بتوانند برنامه‌ریزی درستی داشته باشند؛ ندارند. چند وقت اخیر جابجایی دبیرخانه توسعه سواحل مکران هم مزید بر علت بوده؛ از همان مرکز کشور ما برنامه جامع و عملیاتی برای توسعه و ایجاد زیرساخت‌های در این منطقه را نداشتیم.

وی در پاسخ به اینکه آیا به جایگاه مردم محلی و آینده شغلی‌شان آنگونه که باید پرداخته شده است، گفت: اگر در یک کلمه پاسخ بدهم خیر. به ظرفیت‌های درون‌زای منطقه از جمله گردشگری، صید و صیادی، تجارت، کشاورزی، دامداری، صنایع وابسته به شیلات و کشاورزی، هم در بحث زیر ساخت‌ها و هم حمایت‌ها و مشوق‌هایی که دولت می‌بایست انجام می‌داد؛ توجه نشده است. دولت در این مناطق حتما باید نقش تسهیلگری و حمایتی خود را به درستی و با توجه به اهمیت توسعه درون‌زا در کنار توسعه برون‌زا داشته باشد.

رئیس شورای استان هرمزگان افزود: با توسعه صنایع و ابر پروژه‌ها بخشی از ظرفیت‌های اشتغال فعلی مردم محلی یا محدود خواهد شد یا از بین خواهد رفت و نیاز است دولت به این مهم با حساسیت، برنامه‌ریزی و توجه نگاه کند. ما قائل به حضور بهترین متخصصان در روند توسعه منطقه مکران هستیم اما آیا فکر می‌کنید مردم محلی با چنین سطح آموزشی توان این رقابت و تاثیر گذاری در آینده مکران دارند؟

جمال‌الدینی عنوان کرد: دولت به بخش آموزش این مناطق کمترین توجه را همچنان دارد این مسئله می‌بایست به صورت برنامه‌ریزی شده از چند سال گذشته شروع می‌شد. آموزش پایه، فنی و حرفه‌ای و سطح آموزش عالی باید در این مناطق مورد توجه و ارتقا قرار گیرد. نکته‌ی دیگری که فکر می‌کنم دارای اهمیت است و در کلام رهبر انقلاب و سیاست‌های ابلاغی برنامه هفتم توسعه تاکید شده؛ پیوست زیست محیطی بر تمامی اقدامات و پروژه‌ها است. ما حق نداریم به‌دلیل توسعه و بهره‌برداری از ظرفیت‌های منطقه محیط زیست آن را نابود کنیم یا زندگی مردم محلی را متاثر از فعالیت‌های زیست محیطی کنیم.

دبیرخانه توسعه مکران در استان فعال شود

وی با بیان اینکه ایجاد ساختاری مشارکتی در هرمزگان که بتواند با حضور مسئولین مرتبط، نمایندگان مجلس، نمایندگان شوراها و سمن‌ها و نخبگان در تصمیم گیری‌های این حوزه تاثیر گذار باشد باید در اولویت قرار گیرد، گفت: بحث توسعه سواحل مکران در دو استان قرار دارد لذا حتما سعی شود کمیته‌ی مشترک این دو استان با حضور همین اعضا تشکیل شود و بر برنامه ریزی‌ها و هماهنگی طرح‌های عمرانی در منطقه مکران نظارت شود و چه کسانی بهتر از مسئولین و مردم این دو استان می‌توانند نقش نظارتی مستقیم و میدانی را داشته باشند.
رئیس شورای استان هرمزگان گفت: تشکیل سازمان‌های مردم نهاد و جامعه مدنی با رویکرد مطالبه‌گری دلسوزانه، سازماندهی شده، علمی و تخصصی می‌تواند بسیار اثرگذار باشد. این ساختار، طرح‌های توسعه‌ای در منطقه را با نیازها و اولویت‌های محلی مورد مطالبه قرار خواهند داد و می‌توانیم اطمینان کنیم این نوع نظارت به نفع توسعه‌ی این منطقه ست و کار بدرستی انجام خواهد شد.وی با تاکید بر اینکه به صورت تخصصی  ارزیابی جامع از نیازهای عمرانی مکران انجام نشده است، در پایان گفت: در هرمزگان متاسفانه نه دولت و نه جامعه مدنی نشست‌های علمی و تخصصی در این حوزه که بتوان نخبگان و پژوهشگران و تاثیرگذاران در فرایند توسعه مکران به‌صورت مستمر حضور پیدا کنند و جامعه محلی آگاه‌تر شود انجام نشده. توصیه‌ام به استاندار هرمزگان این است که این ساختارها را برای این مهم در استان تشکیل دهند و دبیرخانه توسعه سواحل مکران را در استان فعال کنند.

روزنامه صبح ساحل