سیاسی
نزدیک به پنج ماه از فعالیت کابینه دولت چهاردهم با ایده وفاق ملی می‌گذرد و در این مدت برخی از وعده‌های مسعود پزشکیان به وقوع پیوسته، برخی در حال بررسی و برخی نیز همچنان اقدامی در جهت اجرا آنها صورت نگرفته است. رئیس جمهور با طرح ایده وفاق ملی و استفاده از جناح‌های سیاسی مختلف در پی آن است تا از طریق اتحاد و همبستگی ملی یا سیاسی موانع پیش‌رو و بسیاری از مشکلات را از طریق گفتگو در داخل برطرف کند. برای بررسی و تحلیل بیشتر عملکرد دولت وفاق ملی به ریاست مسعود پزشکیان؛ گفتگویی با دو تحلیلگر و فعال سیاسی داشته‌ایم. «پدرام کمالی اردکانی» کارشناس مسائل ایران، روزنامه نگار، دبیر کمیته سیاسی حزب اسلامی کار استان یزد و دبیر اسبق انجمن وفاق و توسعه دانشگاه شیراز و «امیر حسین نوبهار» کارشناس سیاسی، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی در این گفتگو چالشی ما را همراهی کردند. در ادامه با صحبت‌های این دوتحلیلگر سیاسی همراه خواهیم شد.
پدرام کمالی: به‌نظرم پیش از اینکه در مورد موفق بودن دکتر پزشکیان در اجرایی شدن ایده وفاق ملی صحبت کنم، باید مفهوم وفاق ملی از دیدگاه رئیس جمهور محترم را تشریح کنم. وفاق ملی مدنظر دکتر پزشکیان به معنای ایجاد نوعی وحدت و همدلی در بین نیروهای سیاسی کشور و قوای اجرایی، تقنینی، قضایی، امنیتی و نظامی کشور است. در واقع وفاق ملی دولت چهاردهم به دنبال ایجاد راهکاری برای تعامل میان قوای حکومتی و حاکمیتی کشور برای حل مشکلات مردم است. با توجه به اینکه هنوز مدت زیادی از عمر دولت چهاردهم نمی‌گذرد، صحبت کردن از موفقیت و موفق نبودن گفتمان وفاق ملی، زود است. جا دارد در اینجا گلایه‌ای هم از برخی دوستان اصلاح طلب خودمان داشته باشم؛ طرح برخی صحبت‌ها علیه رئیس جمهور و زیرسوال بردن گفتمان وفاق ملی با توجه به اینکه فقط کمتر از شش ماه از عمر دولت گذشته است، خطای راهبردی است و برخی اظهارات نه تنها به مسعود پزشکیان کمک نمی‌کند بلکه سبب میشود جریان پایداری و تندروهای اصولگرا -که در راس آنها کاندیدای همیشه شکست خورده‌شان و دولت در سایه‌اش هست!- از این اظهارات سواستفاده کرده و مردم را نسبت به دولت و مسعود پزشکیان مایوس سازند. بر خلاف برخی از اظهارات دوستان همفکر خودم در جبهه اصلاحات، معتقدم در برخی انتصاب‌ها دولت پزشکیان توانسته وفاق ملی تا حدی پیگیری کند. مثلا انتصاب عبدالکریم حسین‌زاده که از برادران اهل سنت است، به عنوان معاون رئیس جمهور، پرتویی از تلاش مسعود پزشکیان برای اجرایی کردن وفاق ملی است. همچنین انتصاب افرادی همچون آرش لهونی به عنوان استاندار کرد اهل سنت در کردستان و منصور بیجار به عنوان یک سنی بلوچ در سیستان و بلوچستان، نشان داده پزشکیان برای اجرای وفاق ملی عزم راسخی دارد. شاید برخی بگویند اینها کم است! گویا برخی حافظه بسیار ضعیفی دارند! در کدام دوره شاهد انتصاب معاون رئیس جمهور از میان اهل سنت بودیم؟ اگر منصفانه قضاوت کنیم دولت پزشکیان تا به اینجای کار تلاش خود برای پیاده‌سازی وفاق ملی را در حد توان عملیاتی کرده و امیدوارم این مسیر تداوم پیدا کند.
امیرحسین نوبهار: آنچه برای همه ناظران سیاست در ایران واضح است این است که ایده وفاق ملی در شرایطی از سوی پزشکیان مطرح شد که کشور با بحران‌های زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. از همان آغاز هم مشخص نبود مقصود از وفاق ملی دقیقا چیست؟ آیا طرح این ایده با توجه به نارضایتی‌های عمومی و بحران‌های سیاسی شکل گرفته است یا صرفا برنامه‌ای برای کاهش سطح تنش با سایر گروه‌های سیاسی در داخل حاکمیت مانند اصول‌گراها و پایداری‌ها است. طراحان وفاق ملی باید مشخص کنند که با تمایل بخش زیادی از مردم برای مهاجرت چه می‌خواهند بکنند. البته درباره این موضوع صحبت زیاد شده است و به طور خاص از سوی مشاوران رئیس جمهور بارها تاکید شده که مقصود از وفاق ملی ائتلاف سیاسی نیست. اما در عمل هنوز مشخص نیست که مثلا نسبت این ایده با ایرانیان خارج از کشور چیست؟ مخالفین و منتقدین حاکمیت چه جایگاهی در این وفاق دارند و از همه مهم‌تر چه برنامه‌ای برای تمایلات جدید جامعه ایران دارند. البته برخی اقدامات دولت را میتوان در راستای مورد نخست ارزیابی کرد. اما در مجموع به نظر می‌رسد این دولت اغلب در تلاش است تا جلوی مناقشه با دیگر نیروها را بگیرد. مجلس، اصولگرایان و دیگرانی که تعامل بیش از حد با آنها میتواند دولت را از دولت وفاق به دولت ائتلافی تبدیل کند. البته دولت ائتلافی هم فی‌نفسه بد نیست اما عرض بنده این است که وفاق ملی و ائتلاف دو مفهوم مجزا هستند و نباید یکی را به اسم دیگری به جامعه ارایه کرد.
پدرام کمالی: همانطور که در پرسش قبلی نیز پاسخ دادم برای پاسخ به این سوالات باید دید در آینده چه خواهد شد. همانطور که مسعود پزشکیان تابوی انتصاب استاندار اهل سنت و بلوچ و کرد و معاون رئیس جمهور اهل سنت را شکست، میتواند با همدلی با قوای حکومتی و حاکمیتی و... بقیه مشکلات را نیز حل کند. یادمان نرفته که در دولت سیزدهم افرادی بر سر کار بودند که سخن از اینترنت ملی می‌کردند و معتقد به مسدودسازی کامل اینترنت بر مردم بودند. اگر هوشیاری به موقع جبهه اصلاحات ایران و شخص جناب آقای خاتمی نبود و اگر فداکاری و از خودگذشتگی ملت رنج دیده ایران نبود و اگر حمایت‌های مقام معظم رهبری برای برگزاری انتخابات سالم نبود، امروز فردی به عنوان رئیس جمهور در پاستور حضور داشت که طرفدارانش معتقدند دو گیگ اینترنت باعث حاملگی میشود! امروز شاهد هستیم دو سکوی اینترنتی واتس‌آپ و گوگل پلی رفع فیلتر شده. در حالی این تصمیم اتخاذ شد که حامیان دولت در سایه از همین قدم کوچک در رفع فیلترینگ هم عصبانی‌اند. در بحث قانون عفاف و حجاب هم همین قضیه صادق است. دکتر پزشکیان با همراهی رهبر معظم انقلاب اسلامی و ریاست محترم مجلس، مانع از اجرای قانونی غلط که نتیجه‌ای جز شکاف دولت-ملت نداشت، شد. همین اتفاقات نشان می‌دهد پزشکیان عزم جدی برای حل مشکلات دارد. تنها باید به او فرصت داد تا بتواند مشکلات را مدیریت کند.
امیرحسین نوبهار: قبل از پاسخ به این سوال باید بر این نکته تاکید کنم که ارزیابی ما از عملکرد یک دولت، یک نهاد و یا یک حاکمیت به معنی توضیح یک یا چند اقدام مثبت یا منفی نیست. بلکه باید میزان اثرگذاری اقدامات را با خواست جامعه مورد سنجش قرار داد. این دولت شاید در بسیاری جزئیات اقدامات خوبی داشته باشد. درباره تغییر فضای دانشگاه‌ها یا در عدم حمایت از برخی ایده‌های تندروها اما قطعا سطح انتظار جامعه در شرایط فعلی چیزی فراتر از چند تصمیم دولتی است. یک نکته مهم درباره شرایط برآمدن این دولت این است که کشور در موقعیت ویژه‌ای واقع شده است. مسائل مختلفی در داخل و بیرون از ایران مطرح است که بعضا از اختیار دولت خارج هستند. به نظرم دستیابی پزشکیان به برخی اهدافی که در مبارزات انتخاباتی‌اش مطرح کرده چندان با واقعیت‌های کشور انطباق ندارد. مثلا رئیس جمهور وعده حل مسائل معیشتی را داده که می‌دانیم صرفا در داخل قابل حل نیست و اخیرا هم در موج جدید کاهش ارزش پول ملی خودش را نشان داد. در سیاست خارجی هنوز هیچ افق جدیدی پیدا نشده که گویای شرایط بهتری باشد. البته برخی تلاش‌های دولت را میتوان در این راستا ارزیابی کرد. مثلا در قضیه رفع فیلترینگ تغییرات جزئی رخ داده اما بعید میدانم توقع جامعه درباره آزادی اطلاعات در حد رفع فیلتر یک یا دو اپلیکیشن باشد. این را نباید از نظر دور داشت که از میان پنج شبکه اجتماعی پرکاربرد در جهان تنها یکی از آنها فیلتر نیست. پس این اقدام به معنی رفع فیلترینگ که از شعارهای دولت بوده نیست. در سایر حوزه‌ها هم همین موضوع وجود دارد. انتصاب وزیر زن یا انتصاب کارگزاران اهل سنت در سطوح بالا را میتوان مثبت ارزیابی کرد اما طبیعتا این به معنی استیفای حقوق زنان یا مذاهب نیست. باید دید دولت قصد دارد اقدامات خود را در همین سطح انجام دهد یا اینکه تغییرات دیگری را مد نظر دارد. در برخی حوزه‌ها از همان آغاز هم مشخص بود که دولت نمی‌تواند اقدام ویژه‌ای انجام دهد مثلا ناترازی انرژی یک موضوعی است که باید چند دهه قبل به آن فکر می‌شد و راه حل فوری ندارد. در مجموع میتوان گفت این دولت تمایلات خود برای حل مسائل را بیان کرده و برای برخی موارد تلاش کرده است اما فکر می‌کنم در شرایط فعلی خواست جامعه برای تغییرات و بهبود شرایط کشور فراتر از عملکرد این دولت بوده است.
پدرام کمالی: نیکولو ماکیاولی، اندیشمند ایتالیایی دوره رنسانس، سیاست را عرصه بود و نمود می داند.
همانطور که معتقدیم در حوزه سیاست خارجی نمیتوان فقط امتیاز گرفت و هیچ امتیازی به طرف مقابل نداد، در حوزه سیاست داخلی نیز همین رویکرد وجود دارد. تعامل رئیس مجلس و رئیس جمهور شاید به مذاق تندروهای مجلس خوش نیاید، اما تعامل سران قوا یک راه حل ممکن برای رفع چالش های فعلی ایران است. زمانی که کابینه دولت چهاردهم به مجلس معرفی شد، برخی از حامیان رئیس جمهور به سرعت طرح عبور از وی را کلید زدند! این رویکرد با کدام عقل سلیم قابل ارزیابی است؟ مگر رئیس جمهور می تواند در مجلسی که بخشی از آنرا چهره های تندروی جبهه پایداری و یاران غار آن کاندیدای همیشه شکست خورده تشکیل می دهند، با رئیس آن مجلس که به لحاظ سیاسی نسبت به دیگر نمایندگان انقلابی، رویکرد اعتدالی دارد، ارتباطی نداشته باشد؟! امروز ترکیب دولت را بنگرید. امروز در دولت چهاردهم از دکتر ظفرقندی به عنوان یک اصلاح طلب شش دانگ گرفته تا میدری مجلس ششمی، از همتی منتقد سیاست های دولت سیزدهم گرفته تا عباس عراقچی، که تندروها او را متهم ردیف دوم داستان برجام می دانند، همگی موفق به گرفتن رای اعتماد از مجلس شدند. این موفقیتی برای دکتر پزشکیان است. افرادی که به واسطه جریان خالص سازی تندروها، هیچ وقت امکان بهره مندی از توانایی ها آنها فراهم نمیشد، امروز در ترکیب وزرای دولت حضور دارند. می گویند برخی از اعضای کابینه، سهمیه قالیباف است. بنظرم این مسئله چه ایرادی دارد وقتی که نتیجه اش کسب رای اعتماد برای میدری و ظفرقندی و همتی و عراقچی می شود. نتیجه اش انتخاب استاندارانی توسط اسکندر مومنی می شود که اکثریت آن را نیروهای اعتدالی و اصلاح طلب تشکیل می دهند. بنظرم باید درک کنیم سیاست عرصه بود و نمود است. سیاست آرمانشهر نیست. سیاست مجموعه ای از واقعیات موجود است. بنظر می رسد برخی مشکلات کشور نیز با همراهی رئیس مجلس حل شود. همانطور که قبلا هم اشاره کردم مسئله قانون عفاف و حجاب از پرتوی تعامل با رئیس مجلس حل و فصل شد. مسئله رفع فیلتر دو سکوی اینترنتی در شورای عالی فضای مجازی در پرتو ارتباط حسنه رئیس جمهور با دیگر سران قوا محقق شد. رئیس جمهور باید با رئیس مجلس تعامل کند و این مسئله اجتناب ناپذیر است.
امیرحسین نوبهار: در این نیم سالی که از عمر دولت گذشته است نمود عینی برای این پرسش شما دیده نمی‌شود. اینکه ائتلاف با جریان‌های رقیب پایدار باشد یا آینده بستگی دارد و تا کنون در حد تسهیم قدرت ظاهر شده است. البته باید تکلیفمان با کارآمدی را هم مشخص کنیم. اینکه صرفا تنشی میان قوا وجود نداشته باشد به معنی کارآمدی نیست. زمانی میتوان این را قطعی گفت که دولت و مجلس روندی را برای توسعه کشور و کاهش مسائل آغاز کنند و با هم آن را پیش ببرند. آنچه واضح است این که در سال‌های اخیر عقب افتادن ایران از روند توسعه و در نتیجه آن رفاه عمومی به یک دغدغه عمومی بدل شده است، جامعه مشخصا انواع آزادی‌ها را مطالبه می‌کند و اقتضائات سیاست در ایران تا حد زیادی دگرگون شده است. در این شرایط اگر دولت و سایر نیروها در راستای چنین اهدافی توانستند به توافق برسند آن وقت میتوان درباره کارآمدی این توافق صحبت کرد در غیر این صورت این بحث منتفی است و در سطح تفاهم برای تقسیم صندلی‌ها باقی می‌ماند.
پدرام کمالی: اخیرا خانم مهاجرانی، سخنگوی دولت اعلام کرد که با موافقت رهبر انقلاب، FATF برای بررسی مجدد در دستور کار مجمع تشخیص قرار گرفته است. چند شب پیش محمدرضا باهنر که از نیروهای معتدل جریان اصولگراست، نیز از ضرورت تصویب FATFسخن گفته بود. بنظرم اینها نشانه ای بر عزم احتمالی نظام برای حل مسائل بین المللی کشور است. همچنین سخنان اخیر رئیس دفتر محترم مقام معظم رهبری درباره مضرات تحریم ها برای کشور و همچنین گفتگوی کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، با شبکه العالم و اعلام آمادگی برای گفتگو با آمریکا، میتواند نوید بخش حل مشکلات سیاست خارجی ایران باشد. نباید یک نکته را فراموش کنیم. حل مسئله سیاست خارجی ایران همان قدر که به اراده قوای حکومتی ایران مرتبط است به رفتار رئیس جمهور جدید آمریکا نیز بستگی دارد. امیدوارم اتفاقات بهار 97 تا زمستان 99 مجددا رخ ندهد. تحلیل دقیقی نمیتوانم در این خصوص ارائه دهم اما معتقدم مسعود پزشکیان توان جلب رضایت تمام مقامات نظام را برای آغاز مذاکرات دارد اما اینکه واکنش ترامپ خواهد بود، معلوم نیست. در عین حال که رفتار ترامپ را غیر قابل پیش بینی میدانم، معتقدم امکان توافق وجود دارد. سیاست خارجی جمهوری خواهان پیچیدگی کمتری نسبت به دموکرات ها دارد. از همین مزیت میتوان برای نیل به توافق استفاده کرد. چنانچه دولت پزشکیان فرایند مذاکره با غرب بخصوص آمریکایی ها را آغاز کرد به نکته ای که باید توجه کند این است که به هیچ عنوان نباید تحت فشار تندروها و پیروان کاندیدای شکست خورده انتخابات 15 تیرماه قرار بگیرد و باید عزم خود را برای آنچه لازم می داند راسخ نماید.
امیر حسین نوبهار: باید این مهم را در نظر گرفت که شرایط بین‌المللی از زمان مذاکرات پیشین ایران که منجر به برنامه جامع اقدام مشترک شد تا کنون بسیار تغییر کرده است. جنگ اوکراین، رای آوردن مجدد ترامپ و تحولات منطقه بخشی از این تغییرات هستند و باید هرگونه تحلیل درباره رفع تحریم‌ها را با درنظر گیری شرایط جدید مطرح کرد. صرف حضور دیپلمات‌های حاضر در مذاکرات پیشین نمی‌تواند منجر به نتیجه خاصی شود. هنوز هم متغیر جدیدی به تحلیل اضافه نشده که بتوان درباره آن قضاوت کرد. اما آنچه مشخص است اینکه دولت بر خلاف دولت قبل به مذاکره و تغییر روندهای سیاست خارجی تمایل دارد اما اگر روند مذاکرات در همان دوران را نیز مرور کنید متوجه خواهید شد که مذاکره کنندگان هم در داخل و هم در خارج از کشور با مسائل متعددی روبرو بودند. قطعا تجربه شکست توافق پیشین در دوره ترامپ نیز بر مذاکرات پیش رو اثر خواهد گذاشت. درباره اف ای تی اف داستان کمی فرق می‌کند و به نظر می‌رسد هیات حاکم در ایران جمع‌بندی یک پارچه‌ای از موضوع ندارند. شاید دولت تمایل داشته باشد که این موضوع را حل و فصل کند ولی این موضوع فقط در اختیار دولت نیست. پیش از این هم دولت‌هایی بوده‌اند که پذیرش اف ای تی اف را دنبال می‌کردند اما در عمل پیشبردی مشاهده نشده است.
همانطور که معتقدیم در حوزه سیاست خارجی نمیتوان فقط امتیاز گرفت و هیچ امتیازی به طرف مقابل نداد، در حوزه سیاست داخلی نیز همین رویکرد وجود دارد. تعامل رئیس مجلس و رئیس جمهور شاید به مذاق تندروهای مجلس خوش نیاید، اما تعامل سران قوا یک راه حل ممکن برای رفع چالش های فعلی ایران است. زمانی که کابینه دولت چهاردهم به مجلس معرفی شد، برخی از حامیان رئیس جمهور به سرعت طرح عبور از وی را کلید زدند! این رویکرد با کدام عقل سلیم قابل ارزیابی است؟ مگر رئیس جمهور می تواند در مجلسی که بخشی از آنرا چهره‌های تندروی جبهه پایداری و یاران غار آن کاندیدای همیشه شکست خورده تشکیل می‌دهند، با رئیس آن مجلس که به لحاظ سیاسی نسبت به دیگر نمایندگان انقلابی، رویکرد اعتدالی دارد، ارتباطی نداشته باشد؟! امروز ترکیب دولت را بنگرید. امروز در دولت چهاردهم از دکتر ظفرقندی به عنوان یک اصلاح‌طلب شش دانگ گرفته تا میدری مجلس ششمی، از همتی منتقد سیاست‌های دولت سیزدهم گرفته تا عباس عراقچی، که تندروها او را متهم ردیف دوم داستان برجام می‌دانند، همگی موفق به گرفتن رای اعتماد از مجلس شدند. این موفقیتی برای پزشکیان است. افرادی که به واسطه جریان خالص‌سازی تندروها، هیچ وقت امکان بهره‌مندی از توانایی‌های آنها فراهم نمی شد، امروز در ترکیب وزرای دولت حضور دارند.می‌گویند برخی از اعضای کابینه، سهمیه قالیباف است. بنظرم این مسئله چه ایرادی دارد وقتی که نتیجه‌اش کسب رای اعتماد برای میدری و ظفرقندی و همتی و عراقچی میشود. نتیجه‌اش انتخاب استاندارانی توسط اسکندر مومنی میشود که اکثریت آن را نیروهای اعتدالی و اصلاح طلب تشکیل می‌دهند. باید درک کنیم سیاست عرصه بود و نمود است. سیاست آرمانشهر نیست. سیاست مجموعه‌ای از واقعیات موجود است. بنظر می رسد برخی مشکلات کشور نیز با همراهی رئیس مجلس حل شود. همانطور که قبلا هم اشاره کردم مسئله قانون عفاف و حجاب از پرتوی تعامل با رئیس مجلس حل و فصل شد. مسئله رفع فیلتر دو سکوی اینترنتی در شورای عالی فضای مجازی در پرتو ارتباط حسنه رئیس جمهور با دیگر سران قوا محقق شد.
رئیس جمهور باید با رئیس مجلس تعامل کند و این مسئله اجتناب ناپذیر است.
امیرحسین نوبهار: در این نیم سالی که از عمر دولت گذشته است نمود عینی برای این پرسش شما دیده نمی‌شود. اینکه ائتلاف با جریان‌های رقیب پایدار باشد به آینده بستگی دارد و تا کنون در حد تسهیم قدرت ظاهر شده است. البته باید تکلیفمان با کارآمدی را هم مشخص کنیم. اینکه صرفا تنشی میان قوا وجود نداشته باشد به معنی کارآمدی نیست. زمانی میتوان این را قطعی گفت که دولت و مجلس روندی را برای توسعه کشور و کاهش مسائل آغاز کنند و با هم آن را پیش ببرند. آنچه واضح است این که در سال‌های اخیر عقب افتادن ایران از روند توسعه و در نتیجه آن رفاه عمومی به یک دغدغه عمومی بدل شده است، جامعه مشخصا انواع آزادی‌ها را مطالبه می‌کند و اقتضائات سیاست در ایران تا حد زیادی دگرگون شده است. در این شرایط اگر دولت و سایر نیروها در راستای چنین اهدافی توانستند به توافق برسند آن وقت میتوان درباره کارآمدی این توافق صحبت کرد در غیر این صورت این بحث منتفی است و در سطح تفاهم برای تقسیم صندلی‌ها باقی می‌ماند.
پدرام کمالی: اخیرا خانم مهاجرانی، سخنگوی دولت اعلام کرد که با موافقت رهبر انقلاب، FATF برای بررسی مجدد در دستور کار مجمع تشخیص قرار گرفته است. چند شب پیش محمدرضا باهنر که از نیروهای معتدل جریان اصولگراست، نیز از ضرورت تصویب FATFسخن گفته بود. بنظرم اینها نشانه‌ای بر عزم احتمالی نظام برای حل مسائل بین‌المللی کشور است. همچنین سخنان اخیر رئیس دفتر محترم مقام معظم رهبری درباره مضرات تحریم ها برای کشور و همچنین گفتگوی کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، با شبکه العالم و اعلام آمادگی برای گفتگو با آمریکا، میتواند نوید بخش حل مشکلات سیاست خارجی ایران باشد. نباید یک نکته را فراموش کنیم. حل مسئله سیاست خارجی ایران همان قدر که به اراده قوای حکومتی ایران مرتبط است به رفتار رئیس جمهور جدید آمریکا نیز بستگی دارد. امیدوارم اتفاقات بهار 97 تا زمستان 99 مجددا رخ ندهد.
تحلیل دقیقی نمیتوانم در این خصوص ارائه دهم اما معتقدم پزشکیان توان جلب رضایت تمام مقامات نظام را برای آغاز مذاکرات دارد اما اینکه واکنش ترامپ چه خواهد بود، معلوم نیست. در عین حال که رفتار ترامپ را غیر قابل پیش بینی میدانم، معتقدم امکان توافق وجود دارد. سیاست خارجی جمهوری‌خواهان پیچیدگی کمتری نسبت به دموکرات‌ها دارد. از همین مزیت میتوان برای نیل به توافق استفاده کرد. چنانچه دولت پزشکیان فرایند مذاکره با غرب به‌خصوص آمریکایی‌ها را آغاز کرد به نکته‌ای که باید توجه کند این است که به هیچ عنوان نباید تحت فشار تندروها قرار بگیرد و باید عزم خود را برای آنچه لازم می‌داند راسخ نماید.
امیر حسین نوبهار: باید این مهم را در نظر گرفت که شرایط بین‌المللی از زمان مذاکرات پیشین ایران که منجر به برنامه جامع اقدام مشترک شد تاکنون بسیار تغییر کرده است. جنگ اوکراین، رای آوردن مجدد ترامپ و تحولات منطقه بخشی از این تغییرات هستند و باید هرگونه تحلیل درباره رفع تحریم‌ها را با درنظرگیری شرایط جدید مطرح کرد. صرف حضور دیپلمات‌های حاضر در مذاکرات پیشین نمی‌تواند منجر به نتیجه خاصی شود. هنوز هم متغیر جدیدی به تحلیل اضافه نشده که بتوان درباره آن قضاوت کرد. اما آنچه مشخص است اینکه دولت بر خلاف دولت قبل به مذاکره و تغییر روندهای سیاست خارجی تمایل دارد اما اگر روند مذاکرات در همان دوران را نیز مرور کنید متوجه خواهید شد که مذاکره‌کنندگان هم در داخل و هم در خارج از کشور با مسائل متعددی روبرو بودند.
قطعا تجربه شکست توافق پیشین در دوره ترامپ نیز بر مذاکرات پیش رو اثر خواهد گذاشت. درباره اف ای تی اف داستان کمی فرق می‌کند و به نظر می‌رسد هیات حاکم در ایران جمع‌بندی یک پارچه‌ای از موضوع ندارند. شاید دولت تمایل داشته باشد که این موضوع را حل و فصل کند ولی این موضوع فقط در اختیار دولت نیست. پیش از این هم دولت‌هایی بوده‌اند که پذیرش اف ای تی اف را دنبال می‌کردند اما در عمل پیشبردی مشاهده نشده است.
تگ ها:
اخبار مرتبط
واکنش سخنگوی ستاد انتخاباتی پزشکیان به گمانه‌زنی‌ها درباره کابینه دولت چهاردهم
قالیباف فردا شب با مردم سخن می‌گوید
رئیس مجلس ۴ قانون را ابلاغ کرد
گسیل احکام مشورتی
فرایند انتخابات شوراها، میان‌دوره‌ای مجالس شورای اسلامی و خبرگان متوقف شد
پربازدیدترین ها
مجموعه سازه گستر گامبرون
شرایط جدیدی برای دریافت کارت اعتباری سهام عدالت اعلام شده که براساس آن شش گروه از سهامداران نمی‌توانند کارت اعتباری بگیرند.
مدیر فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان منطقه آزاد قشم از الکترونیکی شدن مراحل ثبت نام و تمدید کارت شهروندی قشم با هدف کاهش مراجعات حضوری برای کنترل بهتر و مقابله با شیوع ویروس کرونا در جزیره خبر داد.
نرخ کرایه حمل خودرو در مسیر پل - لافت برای سفر به جزیره قشم افزایش یافت.
با آغاز سال ۲۰۲۱ میلادی خدمات پیام‌رسان واتساپ برای میلیون‌ها کاربری که از تلفن‌های همراه قدیمی استفاده می‌کنند، متوقف خود خواهد شد.
جدیدترین اخبار
دانشجویان فردا با رهبر انقلاب دیدار می‌کنند
