مدیریت ریسک در صنعت بیمه

صبح ساحل ، اجتماعی - بیمه ایران به عنوان تنها شرکت بیمه گر دولتی هست که به عنوان یک ابزار برای دولت در راستای سیاستهای بیمه ای فعالیت می کند، در همین خصوص  برآن شدیم تا از تجربیات یکی از مسئولین موفق این شرکت در استان استفاده کرده که گفتگوی ذیل حاصل آنست و تقدیمتان می گردد :خود را به طور کامل معرفی کنید و سوابق مدیریتی خود را بیان بفرمایید؟بنده فرامرز اخشابی عضو انجمن حرفه ای صنعت بیمه ایران هستم. تحصیلات من در رشته کارشناسی مدیریت و در رشته مدیریت اجرایی با گرایش استراتژیک دانشنامه ارشد خود را دریافت کرده ام. و همچنین رتبه کارشناس ارشد یک بیمه می باشم و دارای کد اختصاصی در رشته مهندسی مسئولیت و همچنین کارشناس رشته بیمه در رشته اتومبیل و اشخاص می باشم . آخرین دوره کارشناسی را که با موفقیت سپری کردم ، کارشناسی خسارت بیمه های مسئولیت در بخش بیمه بود .  ضمن اینکه نزدیک به  14 ساله عضو شورای فنی خسارت استان هرمزگان می باشم.  بنده بعد از استخدام در شرکت بیمه ایران در سال 78 به عنوان معاون اداره صدور بیمه های اشخاص معرفی شدم و چون  کارنامه موفقی داشتم ، بعد از دوسال به عنوان ریس اداره صدور بیمه های اشخاص، اموال، مهندسی ومسئولیت منصوب شدم و 13 سال در این پست فعالیت کردم و در حال حاضر نزدیک به سه سال معاونت فنی صدور بیمه های استان هرمزگان به بنده محول شده است. از میان دستاوردهای آموزشی و پژوهشی  فعالیت حرفه ای خود می توانم به آموزش دانشگاهی در صنعت بیمه  اشاره کنم و  3عنوان مقاله که  با عناوین مختلف و با ماهیت بررسی عملکرد ریسک در بیمه گری و وفاداری مشتریان نسبت به بیمه گر  در بیمه استان هرمزگان در حوزه CRM با پژوهش هایی که صورت گرفته است تبدیل به مقاله شده است. حوزه معاونت فنی بیمه را تشریح کنید؟برنامه ریزی ، هدایت و نظارت برتنظیم دستورالعمل های فنی ، تنظیم و ابلاغ روش های اجرایی و همچنین تجزیه و تحلیل آماری دربخش صدور و خسارت ازوظایف معاونت فنی به شمار می رود. در حوزه ای که بنده فعالیت می کنم از مجموعه عملیات بیمه گری در کلیه رشته هایی که قابلیت صدور بیمه نامه را دارند از رشته های اشخاص شامل عمر، حادثه ، درمان و رشته اتومبیل شامل ثالث و بدنه و همچنین مهندسی و مسئولیت با تمام زیر مجموعه های آنها مانند آتش سوزی، باربری و طرح های مخصوص.اینها مجموعه هایی هستند که در استان هرمزگان فعالیت می کنند و من مسئول مستقیم این رشته از صدور بیمه نامه ها می باشم.در استان هرمزگان به طور کلی 74 نماینده عملیات صدور را انجام می دهند ، به اضافه اداره صدور اشخاص و اداره صدور اشیا، اموال و مسئولیت که وظیفه صدور بیمه نامه ها و تامین نیازهای بیمه ای مشتریان را به عهده می گیرند که  بعد ازمحاسبات فنی در این بخش بیمه نامه ها صادر می شوند و پوشش های لازم به مشتریانی  که بهرحال عنوان متقاضی دریافت بیمه نامه های مربوطه هستند ارائه می شود .مدیریت ریسک در بیمه  به چه معناست ؟مديريت ريسك زماني معنا و مفهوم مي يابد كه شرايط با احتمال و متحمل شدن زيان و عدم اطمينان مواجه شود. ریسک‌های خالص یا ایستا  ممکن است نتیجه زیان یا عدم زیان را داشته باشند که  اين نوع مديريت شامل حوزه هاي گسترده اي است كه مسايل مالي، عملياتي، تجاري، استراتژيك و حوزه وسيعتري به نام حوادث خطرآفرين را دربرمي گيرد. ريسك دليل وجود بيمه است و بدون ريسك درواقع بيمه مفهوم خود را از دست مي دهد. كار بيمه گري با ريسك و ريسك پذيري و كاهش ريسك و محاسبه ريسك سروكار دارد. ریسک در بیمه گری با سایر موضوعات که به ایمنی پرداخته می شود فرق دارد. ریسک در بیمه گری به دو حوزه مربوط می شود. ریسک های ایستا و ریسک های پویا. مجموعه ریسک هایی که تابه امروز رخ داده مثل خطر آتش سوزی، خطر سیل، زلزله و از این قبیل . ریسک هایی وجود دارد که اطلاعات جامعی ما از آنها در اختیار داریم و موضوعی که رخ می دهد را می توانیم کنکاش کنیم و مورد بررسی قرار دهیم .از نظر تاریخی اگر بخواهیم در خصوص ریسک صحبت کنیم جوامعی که با بیم و نگرانی روبرو بودن آن را ریسک تعبیر می کنند. امروزه برای غلبه به آن  عدم اطمینان ها و بیم و نگرانی هایی که وجود دارد شیوه های متفاوتی استفاده می شود که این شیوه ها را در مجموع مدیریت ریسک می گویند . می توان گفت این شیوه ها در قالب بیمه گری با صدور بیمه نامه در فضای نااطمینانی  پوشش لازم را به سرمایه مورد نظر ارائه می دهد تعریف نمود . اگر بخواهیم به تاریخ عملیات ریسک یا مدیریت ریسک در دنیا نگاهی بندازیم از سه هزار سال قبل حمل و نقل دریایی توسط چینی ها در قالب اصل خطر شروع شد و تا قرن 17 طی آن  آتش سوزی که در انگلستان در لندن رخ داد و شرکت های زیادی وارد صحنه شدند تا  پوشش های بیمه ای خود را ارائه دهند که این امر در تامین کننده عملیات مدیریت ریسک  تعریف پیدا کرد و تبدیل شد به اینکه بیمه گران با قرار گرفتن در این  فضای نااطمینان پوشش های لازم را به مشتریان یا کسانی که به هر عنوانی متقاضی پوشش ریسک برای سرمایه مورد نظر به شمار می روند ، ارائه دهند. در حال حاضر مهمترین مجموعه هایی که اصول مدیریت ریسک را انجام می دهند  می توان به انجمن ریسک و بیمه امریکا ARII، انجمن مدیریت ریسک و بیمه  IRMS، انجمن غربی ریسک و بیمه و انجمن بین المللی مطالعات اقتصادی بیمه، انجمن ژنو و  انجمن امریکایی مدیریت و بهداشت و بقیه انجمن هایی که در قالب استاندارهای خاص برای مدیریت ریسک تصمیم می گیرند، اشاره کرد، در نهایت  با برگزاری کلاس های آموزشی و دوره های آموزش و تربیت مدیران که  امکان محاسبه مدیریت ریسک را داشته باشند کارها را به این منوال انجام می دهند. انجمن ریسک و بیمه امریکا اولین انجمن حرفه ای در سال 1932 تاسیس و از فارغ التحصیلان دانشگاهی و نمایندگان بیمه تشکیل شده است و همچنین جنبه های  عملیاتی و کارکردهای حرفه ای بیمه و توسعه و بهبود و اصلاح دستورالعمل های تخصصی و علمی برای دانشجویان مدیریت ریسک و بیمه را فراهم می کند.برای بررسی مدیریت ریسک مدیران باید چه شاخص هایی را مدنظر داشته باشند؟همانطور که مطرح شد ریسک ها در دو حوزه قرار دارند ریسک هایی که قبلا رخ داده اند و ریسک هایی که رخ ندادند. برای مواردی که قبلا رخ دادند ،  معمولا بررسی و تهدیدهایی که شدت ریسک را افزایش می دهند یک کار بسیار حرفه ای و پذیرفته صورت گرفته است و از طرفی فرصت هایی وجود دارد که از این ریسک ها فرار کرد، یکی ازاین فرصتها دریافت پوشش بیمه ای یا انتقال ریسک ناشی از به وجود آمدن حادثه در قالب خطرات پیش بینی نشده برعهده شرکت های بیمه گراست . مدیران معمولا می توانند به واسطه شناسایی این عوامل پوشش های مطلوب را از بیمه گران موجود دریافت کنند.مدیریت ریسک مفهومی جز پیش‌گیری و کاهش خطر نیست که  هماهنگی و فعالیت امر تولید را در زمینه پتانسیل ریسک‌هائی که سازمان با آن روبه‌رو است مورد توجه قرار می‌دهد. و مدیران باید عواملی از قبیل  شناسائی ریسک، ارزیابی ریسک، کنترل ریسک، تأمین منبع مالی برای برخورد با ریسک را در مد نظر قرار دهند.یک مدیر چگونه این مدیریت  را بررسی می کند؟ریسک در قالب حوزه های مختلف شغلی تعاریف خاص خودش را دارد. اگر بخواهیم تعریف واحدی از ریسک در نظر بگیریم قرار گرفتن در فضای نا اطمینان را می توانیم مطرح کنیم. با این تفاسیر هیچ شغلی وجود ندارد که در فضای کاملا مطمئن و اطمینال کافی قرار داشته باشد ، همه سرمایه و منابعی که در اختیار داریم تحت و الشعاع خطرات قرار نمی گیرند. خطر موضوعی است که تقریبا از آن اطلاع داریم و احتمال  دارد رخ دهد و ریسک موضوعی است که از آن بی بهره هستیم و اطلاعات دقیقی از آن نداریم و این ریسک ممکن است تکرار پذیر باشد مثل جاری شدن سیل ، وزیدن طوفان ، غرق شدن شناور و غیره. و همه سرمایه هایی که در اختیار داریم عنوان ، ماهیت، پذیرش ریسک را می توان در قالب پوشش بیمه ای با حداقل میزان خسارت وارده را برای آن اندازه گیری و تعریف کرد و  به مال یا پول تبدیل و در نهایت بایستی  این خسارت را دریافت کرد. خطرات ریسکی که توسط شرکت های بیمه ای جبران می شود را دسته بندی کنید؟هر زمانی که موضوع بیمه و یا مفهوم آن مطرح می شود عبارت ریسک، حق بیمه، خسارت، جبران خسارت، بیمه گر ، بیمه گذار ، حق بیمه و ... جزء اولین واژگانی است که به اذهان خطور می نماید. تلاش برای یافتن راهکارهائی به منظور کاهش و یا جلوگیری از خطر و خسارت ناشی از حوادث از جمله موضوعات بسیار دغدغه آمیز انسان در طول تاریخ بوده است . این امر در دنیای پیچیده امروزی بسیار با اهمیت تر جلوه می نماید. و بیمه یکی از کارآمدترین صنایع و یا روش هائی است که می تواند در کاهش آثار زیان بار خطر به آنان کمک نماید.خطرات ریسکی که وجود دارد می توان گفت: خطر یا ریسک خالص یا ایستا که خطراتی هستند که نتیجه آن فقط در دو حالت زیان و عدم زیان می باشد مثل آنکه در آتش سوزی ساختمان، یا ساختمان دچار حریق شده و آسیب می بیند . دوم ریسک سوداگرانه یا پویا در این ریسک شخص انتظار سود از عملیات خود را دارد و سوم  ریسک خاص خطر هایی هستند که در صورت وقوع بر روی فرد یا گروه کوچکی از مردم تأثیر می گذارد. ریسک های خاص خطراتی هستند که جبران خسارت آنها می تواند در توان صنعت بیمه قرار گیرد مثل اکثر خطراتی که تحت پوشش بیمه قرار می گیرد. و چهارم ریسک عام که در صورت تحقق ، اثر نامطلوب بر روی گروه کثیری از مردم می گذارد مثل ریسک جنگ و زلزله این خطر جزء ریسک های مطلوب بیمه ای نیست.ریسک یک شرکت بیمه گر، شامل ریسک هایی از قبیل تک تک فعالیت های شرکت به موارد ادعای خسارت در هریک از رشته های بیمه است. هرچیزی که قابلیت تبدیل به نقد را دارد یا قابلیت تعیین میزان سرمایه گران را دارد می توان در قالب پوشش بیمه ای دریافت کرد. یک اختلاف معمولا بین حادثه و ریسک و درقالب پوشش سرمایه  جانی وجود دارد . دیه از قوانین اسلام است و بر اساس تعاریف فقهی،دین اسلام دیه ای را  در اثر حادثه تعریف کرده است  . ولی اگر کسی بدون حادثه فوت کند بیمه های متعددی وجود دارد که می توانند این خسارت را پوشش دهند. بیمه های مسئولیت بیمه نامه های بسیار با اهمیتی هستند قطعا بیمه های عمر جدید تامین کننده خوبی به شمار می روند. این نوع بیمه یکی از پرطرفدارن ترین نوع بیمه در سراسر جهان است که با اضافه نموندن یک برنامه سرمایه گذاری امن به بیمه عمر بلند مدت، روز به روز طرفدارن بیشتری را در اکثر کشورها به خود جلب می کند.استانداردهای خاصی که برای مدیریت ریسک وجود دارد را تشریح بفرمایید؟پذیرش ریسک نتیجه کارگروهی به شمار می رود و در نهایت به محاسبه نوع ریسک می رسد . نتیجه کارگروهی سازمانی  مدیریت ریسک در انگلستان نهایتا چند شاخص را مورد توافق قرار داد و با اهمیت خاصی آنها را مورد بررسی قرار دادند: اول  فرهنگ لغات در مورد اصطلاحات  مورد کاربرد در سازمانهای مختلف در قالب مدیریت ریسک می توانیم از آن بهره مشترک دریافت کنیم ودوم  فرآیندی است که مدیریت ریسک باید مطابق آن اجرا شود ، سوم   ساختار سازمانی مدیریت ریسک ،و چهارم   اهداف مدیریت ریسک . اگر از وضعیت اطلاعات حوزه مدیریت ریسک اطلاعات مناسب و یا امکانات مناسبی در اختیار داشته باشبم می توانیم شیوه های مناسبتری را در حوزه استاندارد ها در مدیریت ریسک مورد بررسی و عمل قرار دهیم.ماهیت عملیات بیمه گری یا عملکرد بیمه گران  پذیرش یا رد ریسک می باشد . معمولا بیمه گران به سادگی هیچ ریسکی را رد نمی کنند حتی اگر این ریسک قبلا رخ نداده باشد . اگربرای این ریسک سندی وجود داشته باشه خیلی می تواند موثر باشد و باطبع امکان بهتری برای آانالیز آن ریسک وجود دارد. اگر هم سندی در اختیار نداشته باشیم باز امکان محاسبه فرآیند پذیرش یا رد ریسک براساس نرخ و شرایط خاص خود وجود دارد. آخرین دستاوردی که پذیرش ریسک در صنعت بیمه وجود داشته است و تا به امروز شاید کمتر در دنیا مورد بررسی قرار گرفته مدیریت ریسک  ناشی از ریسک های سیاسی میتوان عنوان کرد. معمولا بسیاری از سرمایه گذاران نگران این هستند با تغییر حکوت یا تغییر  سیاست کشور مبالغی که در کشور مورد نظر سرمایه گذاری کرده اند چه وضعیتی پیدا میکند. و به این فکر هستند شاید حکومت های جدید تمایلی به ادامه قراردادهای جدید نداشته باشند . در این شرایط معمولا بیمه گران با پذیرش ریسک های ناشی از تحولات سیاسی این سرمایه گذاری را  پوشش می دهند که  ما از سال 87 نمونه این موضوع را در شرکت بیمه ایران موجود داریم.وحرف پایانی؟معمولا بیمه گران در ایران متمایل به این هستند پوشش های مطلوب را هرچه بهتر و هرچه قوی تربه آحاد جامعه ارائه دهند . مهمترین بیمه نامه ای که تا امروزمغفول مانده وشاید دستور حکومتی تا امروز نسبت به آن وجود نداشته بیمه نامه عمر و سرمایه گذاری است. ما در خصوص دو بیمه نامه دستور اجباری داریم یکی بیمه نامه عمر و دیگری بیمه نامه مربوط به اتومبیل مربوط به شخص ثالث است . مابقی بیمه گران موجود در ایران تلاش می کنند ، ضریب نفوذ بیمه ای برای جبران خسارت ها علی الخصوص با ماهیت زیان همگانی و پذیرش ریسک های این چنینی که معمولا کمتر مورد توجه مردم قرار می گیرد را افزایش دهند . در بسیاری از کشورهای دنیا ماهیت بیمه های عمر، بیمه های آتش سوزی واز این قبیل بیمه ها ماهیت تعریف شده ای است. اما متاسفانه در کشور ما هنوز این موضوعات به صورتی که باید شناخته شوند شناخته نشده است. شاید ایراد اساسی از سمت و سوی بیمه گرها در خصوص نحوه اطلاع رسانی یا معرفی محصول مربوطه باشد . یک بخش دیگری که باید در فرهنگ سازی مورد پذیرش قرار بگیرد .پذیرندگان موضوعی است که دارد طرح می شود یا امکاناتی است که مطرح می شود . معمولا مردم ما میل کمتری به تامین پوششهای بیمه ای دارند و در تمام این عدم تمایلها که خیلی شاخص است ، متاسفانه جان مفهوم کمتری برای پوشش بیمه ای پیدا کرده. اینقدر که ما تمایل برای دریافت پوشش بیمه برای سرمایه های در اختیارمان داریم معمولا کمتر خودمان را در این محاسبات میگنجانیم . و کمترتمایل نشان می دهیم در صورتی که حادثه ای اگر رخ دهد از عدم حضور  نان آور خانواده، بازماندگان از این حادثه دردناک حداقل منتفع می شوند.امروزه بیمه های عمر بهترین پوشش ها را می توانند هم در زمان فوت هم در زمان حیات و هم در زمان بیماریها  ارائه دهند. این موضوع بسیار پراهمیت است و امروزه بیمه نامه هانظیر بیمه مان  به زیبایی هرچه بیشتر توانسته نزدیک ترین پوششی که مورد نیاز است و قابل دستیابی به مردم می باشد را ارائه دهد.نظر خود را درباره صبح ساحل بفرمایید؟مطالب روزنامه صبح ساحل بسیار خواندنی و کاربردی است مخصوصا در زمینه اطلاعات جامع که از رویدادهای استان در اختیار ما قرار  می دهد . من روزنامه وزین صبح ساحل را از زمان مرحوم کرمی دنبال می کنم . این روزنامه مردمی با قابليت انتشار در سراسر كشور كه دارد امتيازي مهم براي اين روزنامه محسوب مي شود و از همه دست اندرکاران این روزنامه پر مخاطب تشکر و قدر دانی می کنم.