وقتی قاچاقچی‌ها به خاک هم رحم نمی‌کنند

صبح ساحل ، اقتصادی - «شهر فردا» آورده است: هر کالا چه به کشور قاچاق شود و چه از کشور به صورت قاچاق خارج شود، اثرات خاص خود را بر اقتصاد و اجتماع و حتی فرهنگ دارد و هرچقدر این اثرات بزرگ باشد هم می‌توان با اتخاذ سیاست‌هایی از اثرات سوء ناشی از آن جلوگیری کرد.اما شاید قاچاق خاک از کشور تنها نوعی از قاچاق باشد که آینده نسلی از یک ملت را به نابودی بکشاند؛ چراکه امنیت غذایی یک کشور در گرو کشاورزی و کشاورزی بدون خاک غیرممکن است.اگرچه بحث قاچاق خاک هر از چندگاهی در کشور داغ می‌شود و پس از آن دوباره در گیرودار مشکلات و اخبار سیاسی و اقتصادی گم می‌شود اما شاید اگر بسیاری با اهمیت این موضوع آشنا شوند، مبارزه با آن را همسان با قاچاق مواد مخدر و حتی جدی‌تر از آن بدانند.اما چرا قاچاق خاک اهمیت دارد؟ شاید بسیاری ندانند که هرآنچه ما آن را تحت عنوان خاک نام می‌بریم و می‌شناسیم استعداد حاصلخیزی و قابلیت کشاورزی ندارد و مهمتر اینکه تولید دو سانتی‌متر خاک حاصلخیز، ۶۰۰ سال زمان می‌برد و فاجعه‌بار اینکه آنچه امروز طعمه قاچاقچیان می‌شود همین خاک حاصلخیز کشور است.از سوی دیگر از وسعت ۱۶۵ میلیون هکتاری کشور، ۸۹ میلیون هکتار فاقد خاک است و تنها ایران تنها ۷۶ میلیون هکتار خاک دارد که از این میزان هم فقط ۱۸ و نیم میلیون هکتار برای کشت مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این میزان هم فقط ۸ میلیون هکتار اراضی آبی است که فقط ۱.۲ دهم از این میزان بدون محدویت است یعنی خاک آن کاملا مناسب برای کشت است و ۶.۸ میلیون هکتار باقیمانده دارای محدودیت هایی مانند شوری و سنگ ریزه هستند.همه اینها را وقتی با از بین رفتن خاک کشور به وسیله پدیده فرسایش که با از بین رفتن پوشش گیاهی روز به روز شدت می گیرد کنار هم بگذاریم متوجه جنایت بزرگ قاچاقچیان خاک از کشور می شویم.حالا سؤال اینجاست چه بازار پرسودی برای خاک ایران وجود دارد و مقصد محموله‌های قاچاق خاک کجا است و برای چه صادر می‌شود؟بر اساس اخباری که هر از چندگاهی توسط برخی مسئولان اعلام می شود، کشورهای حاشیه خلیج فارس مقصد خاک قاچاق شده از کشور است و دلیل آن نیز محروم بودن این کشورها از همین خاک حاصلخیز است.روش قاچاق نیز بسیار ساده است؛ از مبادی غیرقانونی و البته در قالب صادرات گل و گیاه به کشورهای حاشیه خلیج فارس.احمدعلی کیخا نماینده مردم زابل در مجلس که زمانی معاون محیط زیست طبیعی سازمان محیط زیست نیز بوده است در مورد قاچاق خاک می‌گوید یکی از مهم‌ترین آسیب‌ها در حوزه قاچاق خاک است، در این زمینه گزارش‌های بسیاری به‌ویژه از قاچاق خاک در استان‌های جنوبی هم ارائه شده است.به گفته وی متاسفانه خاک حاصلخیز در پوشش صادرات سیمان و غیره قاچاق می‌شود و در کشورهای دیگر مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.برطبق آمارهای گمرک در سال ۱۳۹۰، ۷۵ هزارتن خاک به ارزش ۷ و نیم میلیون دلار در سال ۱۳۹۱، ۱۴۰ هزارتن خاک به ارزش ۲۳ میلیون دلار به عنوان صادرات غیرنفتی صادر شده است.اگر صادرات خاک صنعتی منع قانونی ندارد، قانون برنامه چهارم به صراحت به بحث ممنوعیت فروش خاک کشاورزی اشاره کرده است و براساس قوانین موجود، صادارت خاک صنعتی هم تنها با اخذ مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت امکان‌پذیر است.کیخا در زمینه مبارزه با قاچاق خاک نیز می‌گوید: براساس اصل ۵۰ قانون اساسی، حفاظت محیط زیست وظیفه عمومی است و هر فعالیت اقتصادی و غیر آن با آلودگی محیط زیست با تخریب غیرقابل جبران آن ملازمه پیدا کند ممنوع است.بنابراین قاچاق و تخریب هم چون تخریب منابع غیرقابل جبران را شامل می شود باید مورد توجه قرار گرفته و ممنوع اعلام شود و در واقع با استناد به این اصل می‌توان با مخاطبان برخورد کرد.کیخا با اشاره به وظیفه سازمان حفاظت محیط زیست درباره صیانت و مقابله با قاچاق خاک تاکید می‌کند که این سازمان در چارچوب ماموریت قانونی خود باید سازمانی مطالبه‌گر در حفاظت از منابع زیستی و طبیعی کشور باشد.این نماینده مردم در مجلس دهم معتقد است: سازمان حفاظت محیط زیست باید مراقبت کند تا کسی اقدام تخریبی در قبال خاک انجام ندهد که برای این امر به همکاری دستگا‌هایی چون دستگاه قضا برای اعمال قانون و مقابله نیاز دارد.وی تعیین تکلیف لایحه حفاظت از خاک را نیز با توجه به وجود مشکلات از این دست از ضروری می‌داند که این لایحه باید هرچه سریعتر ارائه و نهایی شود تا قانون جامع حفاظت از خاک مشکلات را برطرف و وظایف را شفاف کند.