بهره‌برداری از پایانه نفتی جاسک تا سال 1400

صبح ساحل ، اقتصادی - پایانه نفتی جاسک، دومین پایانه بزرگ صادرات نفت ایران است که پرونده آن با وجود همه محدودیت‌ها و دشواری‌ها در دولت یازدهم گشوده شد و با پیگیری‌های مداوم رئیس جمهوری و وزیر نفت دولت تدبیر و امید قرار است تا سال 1400 به بهره برداری رسمی برسد.به گزارش ایرنا از شرکت ملی نفت ایران، نخستین بار خبر ساخت پایانه صادراتی نفت خام جاسک در اسفندماه سال 92 و در سفر استانی هیئت دولت به استان هرمزگان از سوی رئیس جمهوری مطرح شد و از همان ابتدا به دلیل اهمیت راهبردی آن در زمره برنامه‌های اولویت دار وزارت نفت قرار گرفت.با وجود حساسیت زیاد وزیر نفت روی این پروژه و برگزاری جلسه‌های مستمر به صورت هر دو هفته یکبار که با هدف نظارت دقیق بر جزئیات مربوط به روند اجرایی آن انجام می شد، اما اجرای این پروژه با دشواری‌های فراوانی روبه‌رو شد.مجری طرح خط لوله انتقال نفت خام گوره- جاسک و پایانه مربوطه (مکران) در این باره می گوید: ساخت پایانه صادرات نفت خام جاسک از مهمترین پروژه‌های صنعت نفت است که همه فرآیندهای اجرایی آن به صورت موازی در حال انجام است.محمد سقایی افزود: وزیر نفت از ابتدا تاکید زیادی بر بومی سازی این پروژه زیربنایی و تامین اعتبارات از سوی بخش خصوصی داشت که به دلیل تجهیزات خاص مورد استفاده و ناتوانی سازندگان داخلی از تامین تجهیزات، روند انجام مناقصه و انتخاب پیمانکار با کندی رو‌به‌رو شد.به گفته سقایی، به دلیل اهمیت این پروژه و نوع نفت انتقالی و عبور نفت از مناطق گرمسیر با میانگین درجه حرارت بالای 50 درجه در سال، انتخاب جنس لوله‌های استفاده شده از اهمیت بالایی برخوردار بوده و زمان زیادی به خود اختصاص داده است؛ به طوری که تیمی کارشناسی از استادان دانشگاهی و کارشناسان صنعت نفت در یک برنامه مطالعاتی یک ساله موفق به معرفی جنس لوله مورد نیاز (از نوع نایس) شدند.در گزارش 10 صفحه ای تیم کارشناسان، همه جزئیات مربوط به جنس ورق لوله، میزان خوردگی و مقاومت فلز مورد استفاده در مقابل گرما و ترکیبات نفت خام صادراتی لحاظ شده بود.در کنار انجام مطالعات تخصصی زمانبر، انتخاب پیمانکاری که توان ساخت این نوع خاص از لوله‌ها را داشته باشد، با دشواری‌های زیادی روبه‌رو بود.فناوری ساخت این نوع لوله هنوز در کشور بومی نشده بود و بیژن زنگنه نیز تاکید زیادی بر بومی سازی ساخت این تجهیزات داشت.سرانجام پس از کشمکش‌های فراوان 2 شرکت از بخش خصوصی برای ساخت آن اعلام آمادگی کردند که بناست در آینده ای نزدیک امور مربوط به تهیه اسناد مناقصه و انتخاب پیمانکار انجام شود؛ فرآیندی که حداقل 6 ماه زمان خواهد برد.تعیین برنده ساخت مخازن ذخیره سازی نفت خام تا 3 هفته آیندهسقایی همچنین از انجام همزمان و موازی فعالیت‌های توسعه‌ای احداث پایانه صادراتی نفت خام جاسک خبر داده و می گوید: این پروژه مشتمل بر ساخت 2 پالایشگاه، پتروشیمی و مخازن ذخیره سازی نفت خام با ظرفیت نهایی ذخیره سازی 30 میلیون بشکه است که البته ذخیره سازی 10 میلیون بشکه نفت در مرحله نخست آن دیده شده است.وی افزود: انجام مطالعات اولیه و تهیه اسناد مناقصات مربوط به انتخاب پیمانکاران اصلح در این پروژه بزرگ ملی بسیار زمانبر است؛ با این وجود مناقصات مربوط به ساخت مخازن ذخیره سازی نفت خام برگزار شده که تا سه هفته آینده برنده آن مشخص خواهد شد.مشاور وزیر نفت در ادامه بر سرمایه بر بودن احداث پایانه صادرات نفت خام جاسک تاکید و تصریح می کند: با توجه به نوع قرارداد که از نوع BOT (ساخت، بهره برداری و واگذاری) است، لازم است اعتبارات مربوط به اجرای آن از سوی سرمایه گذاران بخش خصوصی و از محل منابعی خارج از نفت تامین شود؛ در همین راستا در حال حاضر هشت سرمایه گذار داخلی برای انجام آن ابراز آمادگی کرده‌اند.اگرچه تلاش برای پیشبرد ساخت دومین پایانه صادرات نفت خام کشور در جاسک همچنان ادامه دارد، اما باید توجه داشت که بروکراسی حاکم بر نظام اداری صنعت نفت که در راستای تحقق سلامت مناقصات و انتخاب نفرات اصلح صورت می گیرد، زمانبر است؛ به طوری که پس از مشخص شدن برنده مناقصه، مسیر انجام تشریفات قانونی، بازگشایی LC و ضمانتنامه‌های کاری، ارائه طرح مهندسی و در نهایت تایید کارفرما و تصویب هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران حداقل به 6 ماه زمان نیاز خواهد داشت.پروژه ای با 2 میلیارد دلار سرمایه گذاریپروژه احداث دومین پایانه صادراتی نفت خام ایران در جاسک، گذشته از ابعاد بزرگ کاری به سرمایه گذاری قابل توجهی نیز نیاز دارد؛ سقایی حجم برآورد مالی مربوط به این پروژه را چیزی در حدود 2 میلیارد دلار تخمین می زند و می گوید: اعتبار مورد نیاز برای خرید لوله‌های نایس حدود 600 میلیون دلار و پیش بینی اولیه برای ساخت مخازن ذخیره سازی نفت خام چیزی بیش از 200 میلیون دلار است.مجری طرح خط لوله انتقال نفت خام گوره- جاسک و پایانه مربوطه (مکران) در ادامه فرآیند سرمایه گذاری را در قالب 2 بخش سازنده و تامین کننده اعتبار معرفی و تصریح می کند: ارزیابی کیفی در خصوص منابع مالی تامین این پروژه انجام شده و برنده مناقصه پس از تایید هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران، فعالیت اجرایی خود را آغاز خواهد کرد.وی ادامه می دهد: در بخش ساخت پالایشگاه نیز بررسی های لازم در حال انجام است و از میان 2 گزینه موجود یک شرکت خصوصی داخلی انتخاب خواهد شد.سقایی در ادامه از برگزاری مناقصه ای برای ساخت پمپ استیشن ها خبر داده و می گوید: در طول مسیر 1000 کیلومتری گوره به جاسک، ساخت پنج پمپ استیشن پیش بینی شده است؛ البته پیش بینی اولیه برای ایجاد تاسیسات خط انتقال نفت خام بالغ بر هشت ایستگاه خواهد بود.وی همچنین با تاکید بر انجام چهار مناقصه دیگر در این طرح بزرگ ملی می گوید: این مناقصات بخش هایی چون عملیات اجرایی، راهسازی، حفرکانال و لوله گذاری را شامل می شود.مشاور وزیر نفت در باره روند کنونی انجام پروژه نیز می گوید: هم اکنون محوطه سازی و جانمایی پتروشیمی و نیروگاه‌ها انجام شده و سه شرکت نیز برای احداث نیروگاه اظهار آمادگی کرده اند.مجری طرح خط لوله انتقال نفت خام گوره- جاسک و پایانه مربوطه (مکران) افزود: برنده مناقصه مربوط به ساخت نیروگاه تا یک ماه آینده اعلام می شود.به گفته مشاور وزیر نفت، با توجه به روند کنونی برگزاری مناقصه‌ها به نظر می رسد در صورت تحویل به موقع تجهیزات و انجام پروژه در زمان انجام شده از سوی پیمانکاران، این پروژه زیربنایی تا 3.5 سال آینده پایان یابد؛ پروژه ای ملی که توان ذخیره سازی 30 میلیون بشکه نفت خام را داراست و صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت را تضمین می‌کند.