سازهای کوک دلهای ناکوک

صبح ساحل ، هنری - اعظم رام// «افرادی که در خیابان و میادین شهر اقدام به نوازندگی می‌کنند باید مجوزهای لازم را داشته باشند».

فرمانده انتظامی شهرستان بندرعباس با تاکید بر این مطلب گفت: این افراد قبل از اجرای برنامه، باید مجوزهای لازم را دریافت کنند .

سرهنگ مشایخ این را هم افزود که نوازندگان با ارائه مجوز گروه‌های موسیقی که اجراهای خیابانی دارند می‌توانند در مکانهای تعیین شده همانند بوستانها، مراکز تفریحی ، خیابان و... اجرا داشته باشند.

به گفته وی تاکنون درخواستی برای اینگونه مجوزها از سوی نوازندگان نبوده است و هر گونه اجرای موسیقی خیابانی در بندرعباس  بدون مجوز بوده است،.
اجرای خیابانی موکول به دریافت مجوز می‌شود و وقتی به کسی مجوزی داده نشود یعنی اقدام غیر قانونی و برخورد انتظامی که در این صورت پلیس می تواند با اینگونه اجراهای خیابانی برخورد کند...مدتی قبل تعدادی از جوانان به همراه آلات موسیقی درکنار مجتمع سیتی سنتر  در  میدان 17 شهریور اقدام به نوازندگی می کردند که پلیس با آنها برخورد کرد و سرپرست گروه به کلانتری منتقل شد
به گفته یکی از افراد این گروه، به علت مجوز نداشتن جلوی کار نواختن را گرفتند.

این گروه که اکثر مواقع در معبد هندوها جلوی همه حاضران نوازندگی می کنند ، این بار می خواستند در جلوی مجتمع سیتی سنتر هنر خود را به نمایش عموم بگذرانند .

ساعت 21 بود که 4 نفر جوان با  گیتار، کاخون و.. شروع به نواختن کردند و حاضران را بدین ترتیب به سمت خود فرا خواندند اما دقایقی نگذشته بود که ماموران پلیس در منطقه حاضر شدند و سرپرست گروه را به علت عدم مجوز به کلانتری انتقال دادند . وی پس از توضیحات و دادن تعهد از کلانتری خارج شد.

 عدم سر و سامان دادن نوازنده‌ها ی خیابانی  

اجرای نوازندگی در اماکن عمومی بندرعباس در سالهای اخیر بیشتر به چشم می خورد دیدن افراد ساز به دستی که در کوچه و خیابان شهر می‌نوازند، به چشم خیلی‌ها آشناست.  عده ای تکی و تعدادی هم به صورت  گروهی در اماکن پررفت و آمد، در کنار مراکز فرهنگی و یا پاساژها و ... حضور می یابند و با موسیقی و خوانندگی  رهگذران را به خود جلب می کنند که اکثرا مورد استقبال حاضران  قرار می گیرند .

 اجرای موسیقی در خیابان  اتفاق تازه ای نیست و در ایران و جهان سابقه طولانی دارد. در کشورهای مختلف جهان یکی از اهداف مهم  نواختن موسیقی در خیابان، شاد سازی فضای شهری و ارتباط با مخاطبان و یا شهرت است و هستند افرادی که در سطح معابر برای کسب درآمد اقدام به نواختن موسیقی می کنند .

در گذشته  افرادی  با دستگاه آکاردئون در کوچه ها پرسه می زدند یا با زدن «نی» سعی داشتند تا از عابران پیاده و رهگذران پولی دریافت کنند اما این روزها استفاده کردن از هنر و سازهای موسیقی فرق کرده است  دیگر کسانی که ساز می زنند  لباس های تکدی گری وکهنه  نمی پوشند یا از سازهای کهنه و شکسته استفاده نمی کنند.

بلکه جوان هایی هستند خوش پوش با سازهای حرفه ای که عده ای برای درآمد و عده ای برای شاد کردن مردم کوچه و خیابان می نوازند.

این جوانهای هنرمند  می  خواهند با امنیت خاطر بنوازند  اما با وجود اینکه در سال های اخیر هنر موسیقی خیابانی بیشتر جان گرفته اما هنوز خبری برای سر و سامان دادن به این نوازنده ها از طرف مسئولان صورت نگرفته است و گاها باعث درگیری پلیس یا شهرداری با این هنرمندان می شود . گویا قرار است در آینده نزدیک این مشکل  در بندرعباس حل شود و نوازنده های خیابانی در مکان مشخصی با مجوز به اجرا بپردازند که امیدواریم این وعده توخالی  نباشد و عملی گردد.

 گذرهنری دربندرعباس
"درآینده نزدیک  گذر هنری برای شهر بندرعباس تعریف واجرا می شود و قرار است پیاده رو "حافظ"، سواحل و... گذر هنری شود و هنرمندان نوازنده در ساعات مشخصی در آنجا به هنرنمایی خود بپردازند".

رئیس اداره هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هرمزگان این مطلب را بیان کرد و افزود:با راه اندازی این گذرگاهها،چهره شهر زیباتر می شود و مسافران از نزدیک  با موسیقی و هنرمندان آشنا می شوند.

مصیب داوری با بیان اینکه  تاکنون هیچ یک از نوازنده های خیابانی برای مجوز به ارشاد هرمزگان مراجعه نکردند گفت: هر هنرمندی براجرای خیابانی درخواست مجوز نمایند درخواستش رسیدگی می شود و سپس  مجوزی برای ساعت و مکان مورد نظر  صادر می شود و به پلیس اماکن استان برای هماهنگی پلیس ارسال می شود .

وی در خصوص ماجرای نمایش خیابانی گروه داماهی  که مدتی قبل اتفاق افتاد  یادآور شد: ما برای این نمایش خیابانی به سر پرستی محمد سایبانی مجوز صادر نمودیم و به اماکن اعلام شد که در ساعت مقرر و مکان مشخص  گروهی از بازیگران تئاتر به اجرای نمایش می پردازند ولی به علت ناهماهنگی که از سوی ما نبوده است ، سوءتفاهمی ایجاد و جلوی اجرای نمایش گرفته شد که پس از رفع سوء تفاهم مشکل برطرف گردید. داوری  ادامه داد:از اول امسال تاکنون برای اجرای نمایش خیابانی 60 مجوز صادرشده که نسبت به سال قبل 60 درصد افزایش داشته است.

 ماجرای وقفه در اجرای نمایش خیابانی
محمد سایبانی فعال هنری هرمزگان  گفت:هنرمندان جوان دوست دارند آثارشان را به هر طریقی ارائه کنند و گاها این امکان برایشان فراهم نیست که در سالن ها به ارائه هنرش بپردازند و هنرشان را به خیابانها می آورند و تقدیم مردم می کنند یا دوست دارند همه مردم کارشان را ببینند و در مکان عمومی به صورت رایگان  به اجرا بپردازند.

وی ادامه داد: مکان عمومی بهترین موقعیت دیده شدن هنرمند است و در همه جای دنیا این هنر به خصوص هنر نوازندگی  رایج است که باید در این استان انجمن موسیقی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیروی انتظامی به تفاهم برسند  و مکانی را به جوانان و هنرمندان اختصاص دهند، هنرمندان را ساماندهی کنند،کارت شناسایی به آنها تعلق گیرد.

سایبانی ادامه داد: همانطور که دراکثر کشورها ، در ساعات خاصی پیاده روها به نوازندگان  اختصاص یافته است، در بندرعباس هم می شود این مکانها فراهم شود.

این هنرمند برجسته هرمزگانی در خصوص وقفه اجرای نمایش خیابانی گروه داماهی گفت: 5 مهرماه امسال پس از اعلام اجرای نمایش خیابانی به اداره ارشاد اسلامی استان، نامه ای به اداره اماکن و سپس پلیس ارسال شد که در 25 مهرماه با تعدادی از هنرمندان تئاتر در ساعت 17 تا 23 درفضای عمومی ( بازار روز و پیاده رو حافظ) به اجرای نمایش می پردازیم و حتی در روزموعد نیز تماس گرفتم و هماعنگی لازم انجام شد .

سایبانی ادامه داد: ساعت 21 تاریخ مذکور  به همراه 28 نفر از جوانان در مکان مورد نظر حاضر شدیم و به صورت پراکنده نمایشمان را شروع کردیم نمایش خیلی ساده بدون گریم و فقط با در دست داشتن کاغذ سفیدی که نوشته شده بود» سلام «.  در بین مردم عبور می کردیم، دقایقی نگذشته بود که باخبر شدم ماموران کلانتری 18  جلوی اجرای نمایش عده ای از هنرمندان ما را گرفتند  و آنها را به کانکس پلیس انتقال دادند. وی افزود: به کلانتری رفتم و با نشان دادن مجوز و صحبت کردن در خصوص این نوع هنر نمایشی ، سوء تفاهم رفع شد.
سرپرست گروه داماهی، تئاتر خیابانی  را یکی از بهترین نمونه های تئاتری دانست  که بازیگران و تولید کنندگان آن بی واسطه با مردم رودرو می شوند و ابزار آن، محیط کوچه و بازار است.

سایبانی در پاسخ به سوال ماجرای پاتوق هنرمندان در چهارراه رسالت نیز گفت: بر اساس فراخوان که داده شده بود که در چهارراه رسالت پاتوق کتاب خانه ها و هنرمندان، رضا کولغانی خواننده محبوب حضور دارند و افرادی که علاقمند به خوانندگی هستند و یا سوالی دارند می توانند در این ساعت حضور یابند وکولغانی پاسخگو سوالهاست .

وی افزود: در همان ساعت من دعوت موسسه خیریه ای بودم که با خبر شدم افرادی زیادی در محل جضور یافتند  پلیس افرادی را به کلانتری انتقال دادند که خودم را به محل رساندم و دریافتم که عده ای فکر کردند در این محل تجمع شده است و پلیس را در جریان ماجرا قرار دادم  در کلانتری نخل ناخدا رقتم و پس از پاره ای توضیحات و ارائه هدف این فراخوان ، سوء تفاهم رفع شد و همگی به محل برگشتیم. سایبانی اضافه کرد که این پاتوق هنرمندان و علاقمندان به کتاب ، از 2 سال گذشته با حضور کتابخانه سیار چیچکا  راه اندازی شده است.

 موافقان و مخالفان ضرورت دریافت مجوز

برای اجرای خیابانی در مجلس

مردادماه امسال موضوع ضرورت دریافت مجوز برای اجرای خیابانی در تهران در  کمیسیون فرهنگی مجلس، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداری تهران، وزارت اطلاعات و ناجا مطرح شد که واکنش های در مجلس به وجود آمد عده ای موافق و عده ای مخالف این موضوع بودند

به گزارش ایسنا حجت‌الاسلام احمد مازنی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس به خبرگزاری خانه ملت گفته است، ملزم کردن گروه‌های موسیقی خیابانی صرفاً به خاطر «حفظ احترام نوازندگان» آنهاست. اما آیا واقعیت همین است؟ کنار هم گذاشتن مجموعه اظهارات برخی از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس نشان می‌دهد در این تصمیم موضوع نه بحث احترام به نوازندگان، بلکه چیز دیگری است. اولین بار این سیدصادق طباطبایی‌نژاد، نماینده اردستان بود که خبر تصمیم‌گیری برای اعطای این دست مجوزها را مطرح کرد. او ۸ مرداد به خبرگزاری خانه ملت گفته بود: «در یک گزارش ارسالی به کمیسیون فرهنگی مجلس اشاره شده بود که برخی از جلوه‌های جدید موسیقی خیابانی مشمول مسائل و پیامدهایی است؛ بنابراین باید راهکارهای مناسب برای ساماندهی آنها اتخاذ شوند.»

پروانه سلحشوری، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس هم نوشت: «منوط کردن اجراهای موسیقی خیابانی به کسب مجوز از مراجع دولتی و حکومتی تصمیمی کاملاً اشتباه، با تبعات منفی خواهد بود.

این تصمیم بر اساس گزارش یک نهاد امنیتی از تبعات این اجراها اخذ شده است و همین اولین نشانه خطا بودن آن است. در ایران چهل سال است که مسائل امنیتی بر حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی سایه انداخته و مناسبات این حوزه‌ها را در قامت خطراتی بالقوه شناسایی کرده است.

چنین نگاهی اصلی‌ترین زمینه تنگ شدن دایره فعالیت‌ها در این حوزه‌ها است که با توجیهات امنیتی انجام می‌گیرد. این وضعیت امروز بعد از اصراری چهل ساله انباشتی از نارضایتی در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی ایجاد کرده و شهروندان را به این احساس رسانده که دیدگاه‌های امنیتی به این حوزه‌ها چون طنابی دست و پای آنها را در زندگی شخصی و استفاده از حداقل پدیده‌های مورد تمایل جامعه بسته است.

مخصوصاً با توجه به افزایش چشمگیر سفرهای خارجی ایرانیان و گسترش ارتباطات این حس تشدید شده و می‌توان امروز خود آن را یک تهدید امنیتی دانست که باعث تکثیر نارضایتی‌های خفته در جامعه می‌شود.

اما این نارضایتی‌ها همیشه هم خفته و ساکت نخواهند بود. مخصوصاً اگر با تکرار تصمیمات اشتباهی چون منوط کردن اجرای موسیقی خیابانی به کسب مجوز، زیست اجتماعی و سبک زندگی مردم بیش از قبل زیر فشار پلیسی قرار بگیرد.

فاطمه ذوالقدر، نایب رئیس کمیسیون فرهنگی هم در این باره نوشت: «تصمیمی که اخیراً برای منوط کردن اجرای موسیقی‌های خیابانی به کسب مجوز اخذ شده، مشخصاً تصمیمی غلط و اشتباه هست.

هر چند باید توضیح داد که کمیسیون فرهنگی مجلس عامل این تصمیم‌گیری نبوده و فقط در جریان آن قرار گرفته است.

مهم‌ترین عامل خشکاندن ذوق هنری در هنرمندان و پایین آوردن سطح کمی و کیفی آثار فرهنگی و هنری، ایجاد محدودیت‌های غیر ضروری است.

فرآیند پیچیده و کشدار صدور مجوز برای عرضه آثار هم یکی از مهم‌ترین این محدودیت‌ها است. حتی اگر بپذیریم که مجوز اجرای موسیقی خیابانی به تمام متقاضیان این حوزه واگذار می‌شود، باز هم درگیر کردن هنرمندان در امور اداری اضافی و پیچیده نتیجه‌ای جز خشکاندن ذوق این گروه‌ها نخواهد داشت.
طی برخی مراحل اداری حتی برای گروه‌های ثبت شده، حرفه‌ای و بزرگ هم گاه سرسام‌آور و خسته‌کننده می‌شود، حال چه برسد به گروه‌هایی کوچک و عموماً کم بضاعتی که به طور طبیعی درگیر مشکلات اساسی هستند.

طبیعی است که تعداد زیادی از این گروه‌ها یا این مسیر را طی نکنند یا موفق به کسب مجوز در آن نشوند. در چنین شرایطی باز هم طبیعی است که ندادن مجوز به آنها به معنای پایان کارشان نخواهد بود و این یعنی زیر زمینی شدن و غیر قانونی شدن بخش جدید از تولیدات هنری ما. اتفاقی که نه نتیجه کارکرد بد گروه‌های هنری بلکه حاصل یک تصمیم‌گیری اشتباه است.»

 بوروکراسی اداری
برای چندساعت نواختن در خیابان

هنر خیابانی به خصوص موسیقی خیابانی  در همه دنیا امری  عادی و مرسوم است  و این هنر هیچ‌گونه منع قانونی در صورت عدم مزاحمت برای افراد حقیقی و حقوقی ندارد هنری که با شادی مردم سرکار دارند اما در کشور ما این هنر به نوعی سرکوب شده است و جوانان هنرمند  برای شادی مردم یا درآمد خود باید روزها به دنبال بوروکراسی اداری باشند که  آیا مجوز برای چند ساعت خواندن در خیابان برایشان صادر می شود. موسیقی یکی از بهترین و در دسترس‌ترین و در عین حال ارزان‌ترین ابزارها برای توسعه شادی است که زمانی است  در کف خیابان جایش را میان روزمرگی‌های مردم باز کرده است.
گروه های موسیقی خیابانی را نباید سرکوب کنیم، همچنین باید به فکر پیشرفت فرهنگ ریشه دار خودمان در عرصه موسیقی باشیم بلکه شهرداری و دیگر مسوولان  می توانند با برنامه ریزی ، مکانی در اختیار این جوانان قرار دهند که بتوانند با امنیت خاطر هنرشان را در اختیار رهگذران و توریست ها و ... قرار دهند.چهره شهر نیز با حضور هنرمندان و اجرای برنامه های شادی آفرین  رنگ زیبای به خود می گیرد ...