چرخ زندگی کم‌درآمدها سخت می‌چرخد

البته باید گفت که گذراندن روزگار به این آسانی نیست و بسیاری از این خانوارها به ناچار بسیاری از اقلام ضروری معیشت را از سبد خریدشان حذف کرده‌اند تا بتوانند هزینه‌های‌شان را با درآمدشان هماهنگ کنند. اما اینکه این اقدام تا چه حد می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد خود سوالی است بی ‏پاسخ!

به گزارش صبح ساحل به نقل از ابتکار، نوسانات ارزی از ابتدای سال گذشته بر بازارهای داخلی سایه افکند و افزایش هزینه‌ها را به دنبال داشت و نتیجه آن سخت شدن معیشت اقشار کم‏درآمد جامعه بود. البته از ابتدای سال گذشته بسیاری از کارشناسان وضعیت دشوار خانوارهای کم‏درآمد در سال جاری را پیش‌بینی کرده بودند و بسیاری از مسئولان مربوطه هم به دنبال راه‌حلی برای کاهش اثر شرایط بد اقتصادی بر زندگی کم‌درآمدها به خصوص کارگران بودند.

این در شرایطی است که عدم تطابق دستمزد و هزینه‌های زندگی از جمله مشکلات معیشتی افراد بوده و مشکلات آنها همچنان با قوت بر جای خود باقی مانده است، البته که در این میان فشار اقتصادی موجود بر خانوارهای کارگری بیشتر حس می‌شود. به عبارتی دیگر شکاف عظیم میان دستمزد و تورم به چالشی مهم در کشور تبدیل شده که نیازمند کنترل و مدیریت از سوی مسئولان است. طی ماه‌های گذشته کاهش قدرت خرید کارگران، شرایط سخت و مشکلات جامعه کارگری بیش از پیش به چشم می‌آید چراکه اکنون حداقل دستمزد کارگران یک میلیون و 500 هزار تومان است، اما براساس نرخ تورم امروز، هزینه سبد معیشت کارگران بسیار با درآمدشان فاصله بسیاری دارد.

این در حالی است که جلسات متعددی برای رفع مشکلات معیشتی کارگران گذاشته می‌شود اما تا کنون خروجی مطلوبی نداشته است و آنطور که دیده و شنیده می‌شود حذف بسیاری از اقلام ضروری از سبد خرید خانواده‌های کارگران کلید خورده و خانواده‌های کارگران و افراد کم‏درآمد به ناچار در راه قدم گذاشته‌اند.

مطرح شدن این مسئله واکنش بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران را به دنبال دارد. آنها معتقدند که باید راهی برای جبران هزینه‌های معیشتی افراد وجود داشته باشد، چراکه حذف برخی از اقلام از سبد خرید خانوارها پیامدهای منفی به دنبال خواهد داشت. آنها بر این باورند که مشکلات معیشتی و درآمدهای ناچیز افراد می‌تواند تبعات اجتماعی بی‏شماری را به همراه داشته باشد.

ابراهیم نکو، دبیر دورهٔ نهم کمیسیون اقتصادی مجلس و کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به تاثیر شرایط سخت اقتصادی بر معیشت افراد کم‏درآمد به «ابتکار» گفت: در یک مسابقه نفس‌گیر، هزینه‌ها بر درآمدها پیروز شدند و مدال طلا را به دست آورند. این در حالی است که این پیروزی آثار خود را بیشتر بر قشر آسیب‌پذیر جامعه که کارگران و کارمندان نشان می‌دهد. متاسفانه افراد کم‏درآمد که در جامعه بزرگ کارگری و کارمندی قرار دارند هر روز با وعده‌های توخالی روبه‌رو می‌شوند و امیدوار هستند که روز بعد شرایط بهتر شود.

وی در ادامه افزود: اما متاسفانه چند ماه اخیر بسیاری از افراد از فردای بهتر ناامید شدند و به مسائلی به عنوان راه‌حل مشکلات روی آوردند. یکی از این موارد حرکت به سمت شغل‌های کاذب با اندک درآمد بالا است، این افراد وقت بیشتری را برای شغل‌های کاذب می‌گذارند به این امید که درآمد بیشتری را به دست آورند. مورد بعدی که خانوارها در شرایط دشوار به آن روی می‌آورند این است که آنها شروع به حذف برخی از اقلام مورد نیاز که در درجات پایین‌تر قرار گرفته‌اند می‌کنند، و یا عده‌ای دیگر استفاده برخی از کالاهای ضروری را کاهش می‌دهند. مورد دیگر این است که افراد برای جبران بخشی از هزینه‌ها به جای مایحتاج مورد نیاز خود از کالاهای دست‌دوم و یا کم‏کیفیت‌تر استفاده می‌کنند.

این مسئله بسیار مهم بوده و دولت باید این مورد را که آیا سلامت و بهداشت افراد در شرایط فعلی مورد تهدید است یا خیر بررسی کند. متاسفانه مسائل روانی، سلامت بهداشتی و استفاده از امکانات فرهنگی و... به جد مورد تهدید هستند و می‌تواند یک جامعه فرسوده با افراد سرخورده را به دنبال داشته باشد و افراد بدون انگیزه و ناامید به مسیر خود ادامه بدهند.

کم‌کاری‌ها معیشت افراد را مورد غفلت قرار داده است
نکو در بخشی دیگر از سخنانش در پاسخ به این پرسش که آیا راهکاری برای بهبود شرایط وجود دارد یا خیر؟ گفت: ما باید بدانیم راهکاری که در کوتاه‌مدت بتواند شرایط را به بهبود شدن سوق دهد نداریم. مسئله مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که امروزه متاسفانه کم‌کاری‌ها و اختلافات جناحی در بدنه دولت و سایر دستگاه‌ها باعث شده است مسئله معیشت افراد که بسیار حائز اهمیت بوده مورد غفلت قرار بگیرد.

این کارشناس اقتصادی در ادامه به حذف برخی از کالاهای لوکس و حذف هزینه‌های تفریحی خانواده‌ها در شرایط کنونی اشاره کرد و در این‌باره گفت: قسمت‌های مهم دیگری که جزو مایحتاج خانوارها بوده، تحت تاثیر فشارهای عدیده‌ کمبود درآمد خانوارها قرار گرفته است. به عبارتی دیگر وقتی از درآمدها کاسته می‌شود یک قسمت‌هایی از موارد لازم برای خانواده‌ها به فراموشی سپرده می‌شود. این موارد که شامل تفریحات و گردش‌های روحیه‌بخش است امروزه برای بسیاری از خانوارها کنار گذاشته شده و دیگر اولویت یک زندگی به حساب نمی‌آید، این در حالی است که متناسب نبودن شرایط و پایین بودن قدرت خرید تغییراتی هم در نوع مواد غذایی افراد به وجود می‌آورد و نمی‌توان از کنار این مسئله به راحتی عبور کرد.

وی افزود: ما باید بدانیم این نوع تفریحات و یا هزینه‌های اضافی در شرایطی می‌تواند کنار گذاشته شود که همه‌ آحاد جامعه از قشر مرفه تا اقشار کم‌درآمد درگیر موضوعات مهمی مانند جنگ قرار بگیرند تا اقدام به صرفه‌جویی برای کمک به افراد دیگر جامعه کنند. متاسفانه در شرایط عادی اینگونه کنار گذاشتن تفریحات به دلیل هزینه‌های بالا اصلا قابل قبول نیست.

تزریق سرمایه‌های کلان به جامعه می‌تواند راه‌حل مشکلات باشد
این کارشناس اقتصادی با اشاره به سرمایه‌های کلانی که می‌توان با تزریق آن به جامعه بسیاری از مشکلات را حل کرد، ادامه داد: اتفاق دیگری که در این راستا رخ می‌دهد و معیشت افراد را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد به یغما بردن سرمایه‌های ملی و اختلاس‌های کلانی است که اگر کنار هم گذاشته شود این مبالغ هنگفت می‌تواند ایران را به گلستانی که در تخیلات است تبدیل کند، به بیانی دیگر می‌تواند باعث رونق تولید، بالا بردن امید، به حرکت درآوردن چرخه‌های اقتصاد و متعادل‌ کردن مولفه‌های اقتصادی منجر شود. من معتقدم که امروز ضمن حمایت از اقدامات ارزشمند و همراهی دستگاه‌های دولتی برای بهبود شرایط، باید به دنبال راهکاری بود تا بخشی از سرمایه به یغما رفته را در حمایت از اقشار آسیب‌پذیر به جامعه تزریق کنیم.

وی در پایان مشکلات بی‏شماری را بر سر راه بودجه سال جاری دید و اصلاح آن را یکی از اولویت‌ها دانست و گفت: بودجه ما با مشکل روبه‌رو است و ما می‌دانیم که بودجه را به دور از مسائل کارشناسی تنظیم کرده‌اند. اصلاح ساختاری بودجه باید جزو اولویت‌های‌ دولت قرار بگیرد، چراکه با این بودجه نمی‌توان آنطوری که نیاز است فشار را از خانوارها برداشت و آنها را حمایت کرد. اما در این میان معتقدم که دولت می‌تواند با حمایت‌های تخفیفی در زمینه‌های هنری و فرهنگی که روحیه‌بخش است به شهروندان کمک کند و باعث بالا بردن روحیه و امید در میان افراد جامعه شود.