نقش مهم پوستر در معرفی تئاتر

به گزارش صبح ساحل ، طراحی پوستر شاخه ای از گرافیک است و ماهیت یک پوستر اطلاع‌سانی درباره یک رخداد است. در این میان پوستر تئاتر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ تفاوت میان پوستر تئاتر با سایر پوسترها این است که پوستر تئاتر شناسنامه یک تئاتر است و در واقع متن نمایشنامه به زبان گرافیک است.
خیام مویدی، کارگردان تئاتر، نمایشنامه‌نویس، گرافیست و اولین نسل از طراحان پوستر هرمزگان است که اهالی هنر هرمزگان به‌خوبی او را می‌شناسند.
او که موفقیت‌های ملی و بین‌المللی متعددی در کارنامه کاری خود دارد، طراحی پوستر سی‌ویکمین جشنواره‌ تئاتر استان هرمزگان را نیز برعهده داشت. این پوستر، تمجید و تنقید جوامع هنری استان را برانگیخت و توجه منتقدان را به خود جلب کرد. به همین بهانه فرصتی پیش آمد تا با این هنرمند در مورد پوستر جشنواره گفت‌وگویی کنیم.
در طراحی این پوستر از چه
منابعی الهام گرفتید؟
همان‌طور که می‌دانید یکی از مشخصه‌ها و نمادهای تئاتر که در زبان تصویری بین‌المللی هم وجود دارد، صورتک تئاتر است که معمولا آن را با صورتک گریان و خندان می‌شناسیم. من از صورتکی که نه گریان است و نه خندان به عنوان مشخصه اصلی تئاتر استفاده و سعی کردم آن صورتک سه بعدی را به عنوان بدنه تئاتر استان هرمزگان نشان دهم. این پیکره نیاز به تراش‌خوردن دارد تا بتواند به آن شکل آرمانی و معقولی که مدنظر همه ماست، برسد. تلاش من این بود که نشان دهم فعالان و بازیگران تئاتر استان روی این بدنه حضور دارند و تمام سعی خود را می‌کنند تا به این بدنه شکل دهند و آن را زیباتر کنند.
چه المان‌هایی در پوستر شما
به چشم می‌خورد؟
بدنه تئاتر استان هرمزگان، صورتک تئاتر و بازیگران تئاتر به‌عنوان نماینده‌هایی از جامعه تئاتر استان هرمزگان، المان‌هایی هستند که در پوستر وجود دارند. تصمیم گرفتم به‌جای صورتک های روی پیکره از بازیگران واقعی و فعال تئاتر
استفاده کنم.
  در انتخاب بازیگران سعی کردم ترکیب جنسیتی و جغرافیایی متعادلی را به‌کار ببرم؛به همین منظور از دو خانم و دو آقا استفاده کردم که این چهار بازیگر زاده شهرستان‌های مختلف هرمزگان هستند.
مولفه‌های بومی هرمزگان چقدر در
 این تئاتر نمود داشته‌اند؟
ابتدا اجازه بدهید توضیح دهم که جامعه تئاتر، این جشنواره را با نام جشنواره تئاتر استانی می‌شناسند نه جشنواره تئاتر هرمزگان و این موضوع نه‌ تنها در استان هرمزگان بلکه در دیگر استان‌ها نیز به همین شکل وجود دارد. کلمه هرمزگان در عنوان این جشنواره به معنای اقلیم و آداب و رسوم خاصی نیست بلکه به معنای یک موقعیت جغرافیایی است؛ در واقع ما با یک جشنواره آیینی سنتی و بومی مواجه نیستیم بلکه با جشنواره‌ای مواجهیم که تولیدات تئاتر را در یک محدوده جغرافیایی مشمول می‌شود.
نه صرفا آثاری که براساس آداب و رسوم آن منطقه ساخته شده‌باشد. برای مثال ممکن است در این جشنواره اقتباس‌هایی از متون خارجی وجود داشته‌باشد یا اثری درمورد خوزستان با آداب و رسوم مخصوص آن منطقه که اتفاقا در جشنواره امسال تا جایی که اطلاع دارم به چشم می‌خورد. اگر در کار خود مولفه تصویری بومی استفاده کنید از جهان‌شمول بودن آن پوستر می‌کاهد؛ زیرا این مولفه‌ها برای مردم مناطق مختلف، مولفه‌های آشنایی نیست. برای مثال اگر در طراحی پوستر از برقه استفاده کنیم، این پوستر برای نمایش در کشور لهستان مناسب نخواهدبود چون این یک مولفه شناخته‌شده جهانی نیست. در دیگر نقاط دنیا هم در مبحث طراحی پوستر مولفه‌های بومی دیده نمی‌شود؛ زیرا آن‌ها به‌دنبال زبان بین‌المللی هستند. البته من فکر می‌کنم به دلیل حضور تصویر بازیگران هرمزگان در پوستر در واقع به نوعی مولفه‌های هرمزگان در پوستر وجود دارد اما هیچ اجباری برای این امر وجود ندارد زیرا ما در این جشنواره با مجموعه آثار تولید شده در یک منطقه جغرافیایی روبه‌رو هستیم نه جشنواره موضوعی درباره آداب و رسوم آن منطقه جغرافیایی.
مخاطب پوستر شما فقط قشر هنری
هستند یا عموم مردم؟
ما در مباحث گرافیک، پوستر و اعلان نمی‌توانیم انتخاب کنیم که با چه کسانی مواجه هستیم. در همه هنرها به‌خصوص طراحی پوستر ممکن است که هنرمند انتخاب کند که اثر خود را در معرض دید چه کسانی قرار دهد اما نمی‌تواند تصمیم بگیرد که مخاطب این اثر چه کسانی هستند.
 یکی از دلایلی که من با برگزاری نمایشگاه پوستر موافق نیستم این است که جای پوستر روی دیوار نمایشگاه نیست بلکه جای آن روی دیوار شهر است. در پوستر جشنواره تئاتر استانی، مخاطب عموم مردم هستند و درواقع براساس رویدادی که پوستر به‌منظور آن طراحی شده‌است، مخاطب سنجی خواهدشد.
باتوجه به این‌که اکثر هنرمندان تئاتر، پوستر تئاتر را یک امر تزئینی می‌بینند، به نظر شما پوستر صرفا یک اعلان تبلیغاتی است یا یک اثر هنری؟
در مورد این موضوع همواره بین مجامع هنری بحث‌هایی وجود دارد. زمانی که هنرمند اثر خود را با ذهن خلاقانه خود اجرا می‌کند و صرفا اجراکننده تفکرات سفارش‌دهنده نیست ما می‌توانیم به آن اعلان به عنوان یک اثر هنری هم نگاه کنیم.
 هرچند تعریف جامع و کاملی برای این موضوع وجود ندارد. پوستر جایگاه مهمی برای یک تئاتر دارد. شما برای معرفی یک فیلم می‌توانید بخش‌هایی از تیزر و تصاویر فیلم را منتشر کنید اما در تئاتر، پوستر مهم‌ترین جنبه معرفی یک تئاتر است که تا به حال دیده نشده‌است و تاثیر مهمی روی ذهن مخاطب می‌گذارد که این تئاتر را ببیند با خیر.
تجربه نویسندگی و کارگردانی شما در تئاتر به شما در طراحی پوستر کمک کرده‌است؟
مسلما تاثیر دارد چون حدود بیست سال است که نویسنده و کارگردان تئاتر هستم و نسبت به تئاتر شناخت جامعی دارم؛ به همان اندازه گرافیک را هم می‌شناسم . شما با رفتن به سالن، شاهد تولد یک اثر هنری به اسم تئاتر هستید که با بیرون آمدن از سالن باعث مرگ آن اثر هنری می‌شوید. البته منظور من مرگ مادی آن اثر است و ممکن است زندگی معنوی آن اثر در ذهن تماشاگر ادامه داشته‌باشد. پس هنری که تا این اندازه زنده است به همین اندازه نیز میراست؛ بنابراین مهمترین مولفه‌ و شناسنامه‌ای که برای یک تئاتر باقی می‌ماند پوستر آن است. زیرا اگرچه نمایشنامه ممکن بارها به صورت‌های مختلف اجرا شود اما پوستر صرفا برای یک اجرای خاص با همان بازیگران، میزانسن و طراحی صحنه ساخته شده‌است. به همین دلیل است که پوستر تئاتر نسبت به پوسترهای فرهنگی دیگر متمایز می‌شود.
فکر می‌کنید وضعیت طراحی پوستر
در استان هرمزگان چگونه است؟
گرافیک در استان ما هنری فقیر و نوپاست. این هنر خیلی دیر در مجامع هنری استان به شکل گرافیک هنری مطرح شد. در طراحی گرافیک هرمزگان، هنرمندان جوانی ظهور کرده‌اند که حرفی برای گفتن دارند و امیدوار هستم که این روند، بهبود پیدا کند. البته گرافیک هنری است که با سفارش‌دهنده معنا پیدا می‌کند و هرجا که سفارش‌دهنده‌های بهتری وجود داشته‌باشد، آثار هنری بهتری هم وجود دارد. مکتب پوستر لهستان به‌خاطر سفارش‌دهنده‌های آن به غولی تبدیل شده‌است که هنرهایی مثل نقاشی و مجسمه‌سازی را هم می‌بلعد. 
گفتنی است که جشنواره تئاتر هرمزگان 20 الی 23 آبان‌ماه در پلاتو آفتاب و فرهنگسرای طوبی
 برگزار می‌شود.