ویروس کرونا بر پرده سینما

معصومه نعمتی/

ویروس کرونا همچنان سینما‌های هرمزگان را بسته نگه داشته‌است و سینماداران هم در خیل عظیم خسارت‌دیدگان از این تعطیلی قراردارند.  طبق دستورالعمل ستاد ملی مقابله با کرونا از اول تیرماه امکان بازگشایی سینما‌ها فراهم شد و برخی از آن‌ها که در شهر‌های سفید هستند با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و شرایط حضور ۵۰ درصدی مخاطب فعالیت دوباره خود را آغاز کردند.  اما روزهای ابتدایی تیر با پیک بیماری در هرمزگان مصادف بود بنابراین در شهرستان‌های دارای وضعیت قرمز محدودیت‌هایی در بسیاری از فعالیت‌ها اعمال شد. از آنجایی که فعالیت سینما‌ها هم جزو محدودیت‌های اعلام شده‌است درب سینما‌های هرمزگان همچنان به روی مردم بسته شده‌است.

 هرچند که در شهرهایی که بازگشایی صورت گرفته‌است هم به دلایلی چون ترس از بیماری و توصیه‌های مکرر مسئولان مبنی بر رعایت فاصله اجتماعی و پرهیز از حضور غیرضروری در مکان‌های عمومی و البته وضعیت نابسامان اقتصادی بازگشایی سینما‌ها چندان مورد استقبال قرار نگرفته است. در این مدت امکان اکران آنلاین فیلم‌ها هم فراهم شد. درصورتی‌که اکران آنلاین هم فقط می‌تواند به‌طور موقت و البته اندک به فروش فیلم‌ها کمک کند و ضرر‌های مالی برای سینماداران همچنان ادامه خواهدداشت.

 هزینه‌هایی که جبران نمی‌شوند

بدیهی است که این تعطیلی‌ها موجب ضرر و زیان فراوانی به سینماداران شده‌است و آن‌ها نه‌تنها در این روز‌ها از سالن سینمایشان سود و منفعتی نمی‌برند بلکه مخارجی چون هزینه اجاره سالن سینما، آبونمان ماهیانه شرکت برق و حقوق کارکنان را هم باید بپردازند. یکی از این سینما‌های تعطیل شده، سینما ستاره شهر است که از سال ۱۳۸۶ در بندرعباس تاسیس شده‌است. احمد اسفندنیا، مدیر این سینما در گفت‌وگو با صبح ساحل با تاکید بر اینکه این تعطیلی‌ها موجب ضرر و زیان زیادی به آنها شده است، می‌گوید: «ما اجاره ساختمان سینما برای سال جاری را به‌طور کامل در اسفندماه سال گذشته پرداخت کرده‌ایم درحالی که هیچ‌گونه درآمدی نداشته‌ایم. سینما تعطیل است و برقی مصرف نمی‌شود اما شرکت برق برای پرداخت آبونمان ماهیانه برای‌مان پیامک اخطار قطع برق می‌فرستد. درواقع دولت در این شرایط ما را مجبور به پرداخت این هزینه‌ها می‌کند».او با این حال از پرداخت مقداری از حقوق کارمندان خود خبر می‌دهد و درمورد ضرر ناشی از عدم اکران نوروزی فیلم‌ها می‌گوید: «ما با همان فروش عید می‌توانستیم بدهی‌هایی را که از سال گذشته به شرکت پخش داشتیم بپردازیم و اجاره آن سال را در همین مدت یا کمی بعد پرداخت کنیم اما درحال‌ حاظر پنج‌ ماه است که درآمد ما صفر است درحالی که هزینه‌ها همچنان هستند. نه‌تنها منفعتی نداریم بلکه دچار ضرر و زیان زیادی هم شده‌ایم».در این شرایط ممکن است برخی از سینماداران به‌خاطر مشکلات اقتصادی به‌وجود آمده و نداشتن پشتوانه مالی مجبور به تعدیل کارمندان خود باشند. مدیر سینما ستاره شهر در پاسخ به اینکه آیا این ضرر و زیان‌ها موجب شده است که تعدیل نیرو داشته باشند، می‌گوید: «ما اینجا یک خانواده هستیم؛ یعنی کارمندان من برایم مثل فرزندانم هستند. اکنون پنج ماه از این تعطیلی گذشته و من آنها را تعدیل و اخراج نکرده‌ام اما متاسفانه به‌خاطر اینکه این قضیه به درازا کشیده شده‌است دیگر پس‌اندازی برایم نمانده که بتوانم حقوق آن‌ها را پرداخت کنم».

هدف از بیمه امکانات مالی این است که مثلا اگر دچار آتش‌سوزی شدند، بیمه بخشی از خسارت آن را جبران کند. برهمین اساس بسیاری از سینما‌ها درمقابل حوادث طبیعی بیمه هستند اما اتفاقاتی مثل شیوع یک ویروس یا بیماری در هیچ بخشی از بیمه تعریف نشده است. درهمین راستا گفته می‌شود که در کارگروه بررسی آسیب‌های کرونا در سینما پیشنهادات و بسته‌های حمایتی مختلف مطرح شده و مورد تصویب قرارگرفته است. حال مدیر سینما ستاره شهر دراین‌باره می‌گوید: "دولت می‌گوید به شما هشت میلیون تومان وام با سود دوازده درصد می‌دهم. یعنی می‌خواهند از ما که این‌همه ضرر و زیان دیده‌ایم سود هم بگیرند. این کار بیشتر به توهین شبیه است. هیچ تسهیلات دیگری هم به ما داده نشده‌است. هرچقدر هم ما به اداره ارشاد گفتیم و از سازمان سینمایی خواستیم و حتی از طریق شهرداری درخواست کمک کردیم هیچ اتفاقی نیفتاده است".

 بازگشایی سینما‌ها با حضور ۵۰ درصدی مخاطبان

از اول تیر بازگشایی سالن‌های سینما در شهرهایی که در وضعیت سفید بودند با شرایط حضور ۵۰ درصدی مخاطب و رعایت پروتکل‌های بهداشتی بلامانع اعلام شد. اسفندنیا با بیان اینکه شرایط حضور ۵۰ درصدی مخاطب را پذیرفته‌است و حاضر است تا حد امکان ضرر و زیان آن را متحمل شود، ادامه داد: «استاندار به آن سختی و جدیتی که باید اقدام می‌کردند اقدام نکردند و درحقیقت ما و هرمزگان را فدای مسائل اقتصادی کشور کردند. من ضعف را در مدیریت می‌بینم. در حال حاضر ما به همین ۵۰ درصد هم راضی هستیم. درست است که ما پس از شیوع کرونا دیگر کار نکردیم که ببینیم استقبال مردم هرمزگان چگونه خواهد بود اما در شهرهای دیگر حتی همین ۵۰ درصد هم استقبال نشده‌است و این قضیه دوباره به ما ضرر خواهد زد».

مدیر سینما ستاره شهر درمورد اینکه آیا مواد بهداشتی و ضدعفونی کننده از طرف دولت در اختیارشان قرار می‌گیرد یا نه، گفت:"از دوستان شنیده‌ام که انجمن سینماداران می‌گوید که تشریف بیاورید تهران تا تعدادی ماسک و چند لیتر هم مواد ضدعفونی کننده به شما بدهیم. یعنی من باید یک بلیت رفت و برگشت به تهران بگیرم و در این شرایط خطر در هواپیما نشستن را هم بپذیرم و حضورا برای دریافت این اقلام بروم. مسلما این‌کار‌ برای من صرفه اقتصادی ندارد".

او در ادامه درخصوص اینکه آیا با این شرایط موافق بازگشایی می‌باشد یا نه، بیان کرد: تنها شغل‌ ما همین سینماداری است. بنابراین چاره‌ای غیر از اینکه سر کارمان برگردیم نداریم.

 اول تیر که اعلام شد سینما‌ها باز شوند دقیقا مصادف بود با وضعیت قرمز در هرمزگان بنابراین بنده و باقی سینماداران هرمزگان با هم مشورت کردیم و تصمیم گرفتیم تا گذر از پیک صبر کنیم. دو هفته را خودمان تعطیل کردیم.

اسفندنیا در پاسخ به اینکه آیا قیمت بلیت دو برابر شده است، گفت: این یک شایعه است. قیمت بلیت یک ریال هم گران نشده است و به همان قیمت سال گذشته است با این اختلاف که سازمان امور سینمایی دارد چیزی به عنوان سمفا (سامانه مدیریت فروش و اکران فیلم‌ها) را به مایی که خودمان بلیت‌فروشی آنلاین داشتیم و به راحتی بلیت‌هایمان را بدون هیچ‌گونه تعرفه اضافه به مردم می‌فروختیم، تحمیل می‌کند. در سامانه سمفا پنج درصد به قیمت بلیت‌ها اضافه می‌شود که یک درصد از سینمادار و چهار درصد بقیه از مشتری گرفته می‌شود و افزون بر این‌ها ۹ درصد هم مالیات ارزش افزوده به آن اضافه می‌شود.

  اکران آنلاین جایگزینی برای اکران سینمایی

 اکران فیلم‌ها در سالن‌های سینما با اکران دو فیلم «شنای پروانه» و «خوب بد جلف۲: ارتش سری» آغاز شد. اسفندنیا درمورد اکران فیلم‌ها در بندرعباس گفت:« فیلم شنای پروانه -که بهترین فیلم از نگاه مخاطب در جشنواره فجر سال گذشته بود و امید می‌رفت که یکی از پرفروش‌ترین‌ فیلم‌های تاریخ سینما شود- و فیلم خوب بد جلف۲، دو فیلمی بودند که حاضر شدند خود را فدای سینما کنند زیرا در این شرایط آنطور که شایسته بود از آن‌ها استقبال نشد. متاسفانه از فیلم خوب بد جلف۲ اصلا استقبال نشده است دلیلش هم این است که چنین فیلمی را عامه مردم می‌پسندند و عامه مردم درحال ‌حاضر سینما برایشان در اولویت قرار ندارد یا اینکه وضعیت اقتصادی جالبی ندارند که بخواهند سروقت تفریح و سرگرمی بروند. درمورد فیلم شنای پروانه هم گفته می‌شود که تهیه‌کننده فیلم می‌خواهد فیلم را از پرده پایین بکشد تا بعدا درشرایطی مناسب‌تر اکران کند. درهر حال اگر تا زمان بازگشایی این فیلم پایین نیامده باشد مطمئنا ما این فیلم را اکران خواهیم کرد». باتوجه به اینکه در این مدت تعطیلی سینماها برای فروش و دیده شدن فیلم‌ها برخی از آن‌ها به‌صورت آنلاین اکران شدند این سوال مطرح می‌شود که آیا اکران آنلاین می‌تواند رقیبی برای سینما در دوران پساکرونا باشد؟اسفندنیا در پاسخ به این سوال و با تاکید بر اینکه اکران آنلاین نمی‌تواند رقیبی برای سینما باشد، گفت: «نظر شخصی من این‌ است که دنیا، دنیای دیجیتال است و در خیلی کشورها هم این قضیه وجود دارد اما این‌ها راهشان از سینما جداست و کسانی که سینمارو و فیلم‌بین هستند می‌دانند لذتی که دیدن فیلم روی پرده سینما دارد هیچ‌وقت در پخش آنلاین نمی‌تواند داشته‌باشد».مدیر سینما ستاره شهر در پایان گفت: «ما تجهیزات مورد نیاز برای ضدعفونی را خریداری کرده‌ایم. سالن‌مان هم دارای سیستم تهویه مناسب است که از راکد ماندن هوا جلوگیری می‌کند.ما تمام سعیمان را می‌کنیم که پس از بازگشایی به بهترین شکل به پروتکل‌ها عمل کنیم. امیدواریم که مسئولین ما هم درزمینه مهارکردن این بیماری به‌این صورت عمل کنند و از آن‌چه که در پروتکل‌ها عنوان‌شده نیز پیشی بگیرند».حال باید دید در این روزهای سیاه شیوع ویروس کرونا در هرمزگان، ستاد استانی مبارزه با ویروس کرونا تصمیم برتداوم تعطیلی فعالیت‌های هنری می‌گیرد یا مانند بقیه فعالیت‌ها و اصناف، سینماداران هم اجازه فعالیت می‌گیرند.