تسلیم «نیوکاسل»

 یکی از فعالان محیط‌‌‌ زیست استان، 28 مردادماه امسال، از مرگ بیش از 100 پرنده وحشی در جاسک خبر داد. به نوشته روزنامه صبح ساحل، تعداد زیادی یاکریم و قمری در روستاهای باغان، سول، بهمدی، گلگین و نگر در بخش مرکزی جاسک به شکل نامشخصی مرده بودند. این پرندگان علائم بیماری «نیوکاسل» را داشتند. چند روز پیش نیز جسد تعدادی پرنده در برخی محله‌های بندرعباس، با علائم بالینی نیوکاسل پیدا شد. مرگ ناگهانی پرندگان وحشی، در برخی روستاهای هرمزگان نیز مشاهده شده‌است. شواهد نشان از شیوع ویروس نیوکاسل بین پرندگان وحشی استان دارد. واکسیناسیون، درصورت شیوع بیماری، تنها راه پیشگیری از این بیماری است. طرح واکسیناسیون بیماری نیوکاسل طیور بومی، البته برای نخستین‌بار در آبان‌ماه سال گذشته، در استان انجام شد. پرندگان بومی ۵۴۶ روستای هرمزگان در این طرح واکسینه شدند. واکسینه‌کردن حیات‌وحش اما غیر ممکن است. مشاهده علائم مشکوک به این بیماری نگرانی از شیوع نیوکاسل را در بین مرغداران و پرورش‌دهندگان پرندگان استان ایجاد کرده‌است. وضعیت بیماری نیوکاسل در هرمزگان چگونه است و تا چه میزان می‌توان از شیوع این بیماری جلوگیری کرد؟

 نیوکاسل، علت مرگ پرندگان جاسک
علت دقیق مرگ پرندگان وحشی جاسک، بلافاصله اعلام نشد. به دلیل شباهت علائم این بیماری و آنفولانزای مرغی، علت اصلی، پس از انجام آزمایش‌ و تشخیص نهایی اعلام شد. «محمد جانباز»، مدیرکل دامپزشکی هرمزگان درمورد مرگ پرندگان وحشی به «صبح‌ساحل» گفت: «پس از انتشار خبر مرگ پرندگان وحشی در جاسک، جسد پرندگان، در استان مورد آزمایش قرار گرفت. تست بیماری نیوکاسل مثبت شد. برای اطمینان از نتیجه، نمونه به مرکز تشخیص سازمان دامپزشکی کشور نیز ارسال شد. علت مرگ، تایید شد. بنابراین باقطعیت می‌توان گفت که علت مرگ پرندگان در جاسک بیماری نیوکاسل بوده‌است». او درمورد شیوع این بیماری در شهرستان بندرعباس، باتوجه به نمونه‌های مشاهده شده، گفت: «تاکنون موردی از وجود بیماری نیوکاسل در بندرعباس به اداره‌کل دامپزشکی استان اعلام نشده‌است». جانباز درمورد راه‌های پیشگیری از شیوع این بیماری در بین پرندگان اهلی و مراکز نگه‌داری مانند مرغداری‌ها گفت: «بهترین راه رعایت اصول امنیت زیستی است». مدیرکل دامپزشکی استان درمورد اقدامات پیشگیرانه از شیوع بیماری نیوکاسل در سطح استان گفت: «پرندگان بومی، در مناطق پرخطر جاسک از نظر بیماری نیوکاسل، واکسینه شدند». او اضافه کرد که اداره‌کل دامپزشکی استان این آمادگی را دارد که در مناطق آلوده به ویروس نیوکاسل در استان، واکسیناسیون را انجام دهد.

 بلای جان پرندگان
ابتدا این بیماری در سال 1926 در اندونزی دیده شد. پس از مشاهده در نیوکاسل انگلیس در سال 1927 به این نام نام‌گذاری شد. نیوکاسل همیشه در کمین پرندگان است. به‌همین علت، امنیت زیستی مراکز نگه‌داری پرندگان ضروری است. بیماری نیوکاسل بیماری مسری و اغلب شدیدی است که در سراسر جهان بر انواع مختلف پرندگان تاثیر می‌گذارد. ویروس نیوکاسل از خانواده پارامیکسوویروس است. این ویروس به سه شکل خفیف، متوسط و شدید ظاهر می‌شود. شکل شایع‌تر آن، خفیف است که کمتر منجر به بیماری می‌شود. این بیماری بین انسان و پرندگان مشترک است که به شکل خفیف و به‌ندرت در بین انسان‌ها مشاهده شده‌است. سازمان بهداشت جهانی حیوانات (OIE) دستورالعمل‌هایی را برای نظارت و ریشه‌کنی این بیماری سالانه در اختیار کشورهای مختلف قرار می‌دهد. به تازگی از ویروس نیوکاسل، به عنوان درمانی برای سرطان بهره می‌برند. چراکه ویروس به سرعت در سلول‌های سرطانی انسانی می‌تواند تکثیر شوند و آنها را از بین ببرد.
 
 مهلک‌تر از آنفولانزا
بیماری نیوکاسل علائم بالینی متفاوتی دارد. این علائم به نوع ویروس، گونه ، سن، عفونت همزمان در سایر اعضای بدن، استرس محیطی و ایمنی بدن پرنده آلوده بستگی دارد. این بیماری به سرعت پیشرفت می‌کند. علائم آن بین دو تا 12 روز پس از آلودگی ظاهر می‌شود و از طریق جمعیت پرندگان گسترش می‌‎یابد. برخی از گونه‌های ویروس، به سیستم عصبی و برخی به سیستم تنفسی یا گوارشی حمله می‌کند. نفس نفس زدن، سرفه، عطسه، لرزش، فلجی پاها و بال‌ها، گردن‌های پیچ خورده، اسپاسم و اسهال از مهمترین علائم بالینی این بیماری است. افت نسبی یا کامل تولید تخم مرغ از علامت دیگر این بیماری است. تخم‌ها ممکن است از نظر رنگ، شکل، یا سطح غیرطبیعی باشند یا آلبومین آبکی باشد. آمار مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری متغیر است. نیوکاسل می‌تواند یک تصویر بالینی شبیه آنفولانزای مرغی داشته باشد. آزمایش آزمایشگاهی برای تائید تشخیص به همین دلیل ضروری است.
 
  هرمزگان نیازمند کنترل
این بیماری در سراسر جهان مشاهده شده است. درحال حاضر در کانادا، ایالت متحده آمریکا و برخی کشورهای اروپای غربی کنترل شده‌است. این بیماری در مناطقی از آفریقا، آسیا و آمریکای جنوبی همچنان نیازمند کنترل است. پرندگان وحشی چون می‌توانند ناقل ویروس باشند، احتمال شیوع این بیماری در مراکز نگه‌داری پرندگان، همیشه وجود دارد. رعایت اصول بهداشتی و امنیت زیستی در این مراکز اهمیت بسیاری دارد. واکسیناسیون، باتوجه به شیوه‌ی انتقال بیماری، از مهمترین راه‌ پیشگیری از ابتلا پرندگان بومی به این بیماری است. سرشماری و نظارت منظم بر پرندگان حیات‌وحش استان، با توجه به نزدیک‌شدن فصل مهاجرت پرندگان، درصورت انتقال بیماری، می‌تواند از شیوع حداکثری آن جلوگیری
 کند.
منبع: سایت جهانی بهداشت حیوانات (OIE) 

در برخی از محله های بندرعباس جسد پرندگانی با  علائم مشکوک به نیوکاسل یشافت شده است.  

علت مرگ یاکریم و قمری های مرده در جاسک نیوکاسل اعلام شد. 

علت مرگ یاکریم و قمری های مرده در جاسک نیوکاسل اعلام شد.